Chăm sóc trẻ độ tuổi biết đi, đảm bảo sức khỏe trong mùa đông

Khi nhiệt độ không khí giảm xuống vào mùa đông, đó cũng là lúc virus cảm lạnh và virus cúm sẽ xuất hiện đe dọa sức khỏe của mọi người chứ không riêng gì trẻ em. Có nhiều loại virus mùa đông phổ biến lây nhiễm trong không khí, vì vậy nếu những đứa trẻ mới biết đi hít thở trong những bầu không khí như vậy, nguy cơ mắc các bệnh lý về đường hô hấp của trẻ sẽ tăng cao.

Hơn nữa, hầu hết những trẻ bị nhiễm các loại virus lây lan trong mùa đông trước khi xuất hiện các triệu chứng điển hình. Vì thế nên dạy cho trẻ cách giữ khoảng cách với những người có dấu hiệu bị bệnh như sụt sịt, ho hoặc hắt hơi để đảm bảo trẻ sẽ không bị lây nhiễm vi khuẩn, virus. Các nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với thời tiết lạnh hoặc ẩm ướt không làm tăng khả năng bị cảm lạnh ở trẻ. Tuy nhiên không vì thế mà cha mẹ của bé có thể chủ quan trong vấn đề này. Có một số bước đơn giản các ông bố bà mẹ có thể thực hiện để chống lại các loại vi khuẩn, virus trong mùa đông và giữ cho bé luôn trong trạng thái khỏe mạnh.

Mặc dù trên thực tế không thể tránh khỏi việc bé sẽ bị cảm lạnh trong mùa đông bất kể cha mẹ chúng đã cố gắng như thế nào nhưng sẽ hoàn toàn phù hợp nếu các ông bố bà mẹ này thử một số biện pháp ngăn ngừa sự xâm nhập của vi khuẩn, virus sau:

• Rửa tay thường xuyên: Rửa tay thường xuyên là cách đơn giản và hiệu quả nhất giúp bảo vệ cơ thể trước sự tấn công của các loại vi khuẩn và virus bao gồm cả virus cúm. Vì vậy hãy hình thành cho trẻ thói quen rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước ấm trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh hoặc khi vừa từ bên ngoài trở về nhà.
• Các bà mẹ cũng cần rửa tay sạch sẽ đặc biệt là trước khi chế biến thức ăn, sau khi thay tã cho bé hoặc sau khi lau nước mũi. Không cần sử dụng những loại xà phòng diệt khuẩn mà chỉ cần sử dụng những loại xà phòng thông thường và nước sạch là đủ. Trên thực tế, nhiều nhà khoa học cho rằng một số hoạt chất kháng khuẩn trong các loại xà phòng và nước giặt có thể gây hại nhiều hơn là có lợi.
• Đảm bảo người chăm sóc trẻ cũng luôn rửa tay thường xuyên. Các bà mẹ cũng đừng ngại trong việc nhắc nhở chính những giáo viên ở trường mẫu giáo của trẻ về vấn đề rửa tay.
• Dạy bé không chạm vào mắt hoặc mũi. Tại bất kỳ thời điểm nào, một bàn tay chưa được rửa sạch có thể chứa hàng triệu vi khuẩn có hại. Khi trẻ dụi mắt hoặc ngoáy mũi, nhưng vi khuẩn đó sẽ trực tiếp xâm nhập vào đường hô hấp và gây bệnh. Thay vào đó hãy giúp trẻ hình thành thói quen sử dụng khăn giấy để chấm nước mắt hoặc ngoáy mũi khi ngứa.
• Nếu bé đủ tuổi đi nhà trẻ, cần đảm bảo nhà trẻ có hình thức hợp lý để cách ly những trẻ bị ốm với những trẻ bình thường. Nhiều cơ sở trông giữ trẻ yêu cầu trẻ bị sốt, cảm cúm, nôn mửa, tiêu chảy hoặc các bệnh nhiễm trùng khác phải ở nhà cho đến khi khỏi bệnh.
• Tiêm phòng cho bé. Cha mẹ của trẻ có thể giúp bảo vệ trẻ khỏi một số loại virus và vi khuẩn đơn giản bằng cách đảm bảo trẻ được tiêm phòng vaccine đầy đủ và đúng lịch.
• Tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ một cách tự nhiên bằng cách cho trẻ ăn nhiều loại thực phẩm lành mạnh khác nhau để trẻ nhận được đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết. Ngoài ra cần đảm bảo trẻ được ngủ đủ giấc và được hoạt động thể chất mỗi ngày.

Theo thống kê, trung bình một đứa trẻ bị cảm lạnh từ 8 đến 10 lần mỗi năm, nên chắc chắn rằng bé có thể sẽ mắc một vài đợt cảm lạnh trong mùa đông này cho dù cha mẹ chúng có cố gắng ngăn chặn điều đó xảy ra bằng cách này hay cách khác. Trong trường hợp đó, các bà mẹ có thể giúp trẻ cảm thấy thoải mái cho đến khi virus bị đào thải hoàn toàn ra khỏi cơ thể của trẻ. Dưới đây là một mẹo nhỏ để thực hiện điều đó:

• Nhỏ nước muối sinh lý: Có thể một số người sẽ không đồng tình với phương pháp này, tuy nhiên thực tế là nước muối giúp làm loãng, thông mũi và giảm tình trạng nghẹt mũi.
• Đảm bảo trẻ được nghỉ ngơi đầy đủ: Khi mắc bệnh, nếu trẻ càng được nghỉ người nhiều, bé sẽ càng nhanh khỏi bệnh hơn. Ngày cả khi trong những ngày bình thường trẻ không thường xuyên ngủ trưa thì giấc ngủ trưa trong khoảng thời gian mắc bệnh thật sự có thể khiến trẻ cảm thấy dễ chịu hơn nhiều.
• Sử dụng các loại máy làm ẩm dạng phun sương. Điều này đặc biệt quan trọng vào ban đêm và trong những giấc ngủ ngắn của trẻ. Không khí ẩm từ máy phun sương sẽ làm loãng chất dịch nhầy ở mũi, giúp làm dịu cơn ho và giảm cảm giác nghẹt mũi.
• Đảm bảo trẻ uống đủ nước mỗi ngày.
• Đưa trẻ đến các cơ sở y tế khi cần thiết. Trong khi hầu hết các loại virus lây lan vào mùa đông sẽ tự khỏi trong vài ngày thì một số loại có thể biến chứng và tiến triển sang tình trạng nghiêm trọng hơn, cần được phát hiện và điều trị kịp thời. Hãy đưa trẻ đến các cơ sở y tế nếu bé có bất kỳ triệu chứng nào sau đây:
• Đau tai hoặc đau mặt (một trong những triệu chứng của viêm tai)
• Đau họng
• Thở khò khè hoặc khó thở (dấu hiệu của nhiễm trùng phế quản hoặc viêm phổi)
• Tiêu chảy hoặc nôn mửa, có thể dẫn đến mất nước nguy hiểm
• Sốt cao kéo dài trên ba ngày
• Khi trẻ cảm thấy khó chịu, chúng sẽ cần nhiều hơn sự quan tâm của người lớn, vì vậy ngoài việc chuẩn bị đồ ăn hay cho trẻ ngủ hãy dành cho bé những cái ôm và nhiều thời gian ở bên cha mẹ hơn.

Khi trẻ bắt đầu lớn hơn và hình thành khả năng miễn dịch đối với các loại virus trong tổng số hơn 200 loại virus thường gây ra cảm lạnh ở trẻ, bé sẽ ngày càng ít bị ốm hơn. Tuy nhiên trong khoảng thời gian đó, các bậc cha mẹ vẫn cần hình thành cho trẻ những thói quen vệ sinh tay nói riêng và vệ sinh cá nhân nói chung thật tốt.

Dưới đây là 8 lời khuyên dành cho các ông bố bà mẹ để có thể giúp trẻ luôn khỏe mạnh trong mùa đông:

• Tăng cường hệ miễn dịch cho bé: Hệ thống miễn dịch của trẻ càng được nâng cao khi bước vào mùa lạnh và cúm càng tốt. Một trong những cách tốt nhất để tăng cường hệ thống miễn dịch là cho bé ăn những loại thức ăn và đồ uống giàu vitamin và chất dinh dưỡng. Cố gắng kết hợp một số loại thực phẩm sau vào chế độ ăn uống của trẻ trong mùa đông như thịt bò (thực phẩm chứa nhiều kẽm, rất quan trọng trong việc sản xuất bạch cầu), trái cây chứa nhiều vitamin C, tỏi (chứa allicin, một hợp chất chống lại vi khuẩn và nhiễm trùng), sữa chua có chứa men vi sinh giữ hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Giống như ngôi nhà cần thêm năng lượng để giữ ấm trong mùa đông, cơ thể của bé sẽ cần thêm chất dinh dưỡng để chống lại virus và nhiễm trùng khi chúng tấn công.
• Hạn chế lượng đường tiêu thụ: Mùa đông là dịp tràn ngập những ngày lễ mà trẻ em yêu thích. Thật không may, các lễ hội mùa đông thường xuất hiện nhiều loại đồ ăn nhẹ có đường không tốt cho trẻ. Tăng tiêu thụ đường không chỉ làm suy giảm hệ thống miễn dịch mà còn gây ra tình trạng viêm toàn thân. Kết quả là, những đứa trẻ ăn nhiều đường có nguy cơ mắc cảm cúm cao hơn. Cố gắng hạn chế lượng đường cho trẻ em ăn một lần mỗi ngày để tăng cường hệ miễn dịch của trẻ.

• Đảm bảo trẻ được uống đủ lượng nước cần thiết. Mất nước sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở trẻ em. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo trẻ em nên được cung cấp đầy đủ lượng nước mỗi ngày.
• Đảm bảo trẻ được ngủ đủ giấc. Giấc ngủ cực kỳ cần thiết cho một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh, cho phép cơ thể tự chữa lành và sửa chữa các sai sót gặp phải. Nếu các bậc cha mẹ không chắc trẻ cần ngủ bao nhiêu thì dưới đây sẽ là phần đánh giá nhanh dành cho thời gian ngủ của trẻ:
• Trẻ sơ sinh dưới một tuổi cần 12-18 tiếng ngủ mỗi đêm
• Trẻ từ 1-3 tuổi cần 12-14 tiếng ngủ mỗi đêm
• Trẻ mẫu giáo trong độ tuổi từ 3 đến 5 tuổi cần 11-13 tiếng ngủ mỗi đêm
• Trẻ em từ 5-10 tuổi cần từ 10 đến 11 giờ mỗi đêm
• Khuyến khích trẻ dành thời gian thư giãn. Giữa những bữa tiệc nghỉ lễ, đi du lịch, thăm bạn bè, người thân và mua sắm quà tặng cho những ngày lễ, mùa đông là khoảng thời gian bận rộn của mỗi gia đình. Trong khi người trưởng thành có thể đối phó với sự gia tăng căng thẳng thì hệ thống miễn dịch của trẻ có xu hướng suy yếu trong cuộc sống hối hả và nhộn nhịp như thế. Ngoài việc đảm bảo trẻ được ngủ đủ giấc, hãy khuyến khích bé dành thời gian thư giãn mỗi ngày bằng một tập của chương trình TV yêu thích, tập tô màu, chơi cùng đồ chơi.... Khoảng thời gian thư giãn có thể giúp hệ thống miễn dịch của trẻ được nghỉ ngơi và hồi phục
• Thay đổi bàn chải đánh răng cho bé. Có thể nhiều người không tin nhưng một trong những bề mặt bẩn nhất chính là bàn chải đánh răng của bé. Vi khuẩn thường ẩn dưới lớp lông bàn chải dẫn đến nhiễm trùng và các tình trạng bệnh tật khác.
• Dạy trẻ cách rửa tay: Mặc dù rửa tay là công đoạn đơn giản nhưng đôi khi các bậc cha mẹ có con nhỏ là bỏ qua bước này. Bàn tay đóng vai trò là cửa ngõ xâm nhập vào cơ thể trẻ em, vì vậy giữ cho tay càng sạch sẽ, bé sẽ càng có ít nguy cơ mắc các bệnh lý vào mùa đông. Hình thành cho trẻ thói quen rửa tay trước và sau mỗi bữa ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi chạm vào các đồ vật bụi bẩn, rác thải, động vật hoặc sau khi hắt hơi, ho, xì mũi. Đảm bảo bé luôn rửa tay bằng xà phòng và nước ấm trong ít nhất 30 giây.

• Biết được khi nào nên đưa trẻ đi khám. Trong khi hầu hết trẻ mắc cảm cúm sẽ tự khỏi sau vài ngày thì có một số bệnh có thể chuyển biến thành những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn. Các bậc cha mẹ cần chú ý đưa trẻ đến các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị trong trường hợp gặp phải bất kỳ triệu chứng nào đã được đề cập ở phần trên như sốt, ho, khó thở, đau rát cổ họng, tiêu chảy, nôn mửa....

Mùa đông đã đến và thật không may, chúng mang đến những ngày lạnh giá và các bệnh về đường hô hấp như cúm hoặc viêm phổi. Vì trẻ em là đối tượng đặc biệt dễ bị ốm nên các bậc cha mẹ sẽ cần thực hiện thêm một số bước để giữ cho trẻ khỏe mạnh trong mùa đông, trong đó bao gồm việc giữ vệ sinh cá nhân cho bé, mặc ấm khi ra ngoài, hạn chế tiếp xúc với các nguồn có nguy cơ cao lây truyền bệnh....

Để trẻ khỏe mạnh, phát triển tốt cần có một chế độ dinh dưỡng đảm bảo về số lượng và cân đối chất lượng. Nếu trẻ không được cung cấp các chất dinh dưỡng đầy đủ và cân đối sẽ dẫn đến những bệnh thừa hoặc thiếu chất dinh dưỡng ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển toàn diện của trẻ cả về thể chất, tâm thần và vận động.

Cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.

Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm:

Các dấu hiệu bé thiếu kẽm

Thiếu vi chất dinh dưỡng và tình trạng không tăng cân ở trẻ

Nguồn tham khảo: babycenter.com, kidscountryinc.com