Bổ sung vitamin hợp lý cho trẻ em

Vitamin và khoáng chất giữ vai trò quan trọng đối với sự phát triển trí tuệ và thể lực của trẻ nhỏ. Nếu không được cung cấp đủ lượng vitamin và khoáng chất cần thiết, trẻ có thể bị chậm phát triển, suy yếu hệ miễn dịch so với bình thường. Do vậy, cha mẹ cần quan tâm và lưu ý đến cách bổ sung vitamin cho trẻ hợp lý.

Trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày cho trẻ, cha mẹ cần đảm bảo cung cấp đủ những nhóm chất thiết yếu: protein, chất béo, tinh bột, đặc biệt là các loại vitamin và khoáng chất. Khi trẻ được hấp thu đủ những chất dinh dưỡng trên, sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ diễn ra ổn định, đồng thời còn giúp ngăn ngừa và phòng chống bệnh tật, hạn chế sự tấn công của các vi khuẩn, virus hiệu quả.

Thông thường, trẻ em có thể trạng bình thường, được bú mẹ và ăn uống đầy đủ chất sẽ không bị thiếu vitamin. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp khiến trẻ bị thiếu vitamin và khoáng chất như: trẻ ăn uống thiếu thốn, ăn thực phẩm không đủ chất lượng, mắc một số bệnh lý (như tiêu chảy kéo dài, sốt rét, bệnh gan mật, rối loạn hấp thu...), trẻ sinh non, sinh đôi...

Nếu không may trẻ nhỏ rơi vào trường hợp thiếu vitamin và khoáng chất như trên, thì tìm cách bổ sung vitamin cho trẻ sớm là điều cần thiết. Tuy nhiên việc bổ sung các chất này cũng cần thận trọng vì chúng dễ gặp phải những tác dụng phụ không mong muốn.

2.1. Ảnh hưởng của thiếu vitamin và khoáng chất

Khi cơ thể thiếu vitamin và khoáng chất, trẻ thường chậm lớn và dễ mắc một số bệnh như:

• Thiếu vitamin A: trẻ dễ mắc bệnh ở mắt, nhiễm khuẩn ở đường hô hấp và tiêu hóa
• Thiếu vitamin B1: dễ bị sưng phù, suy tim, viêm các dây thần kinh
• Thiếu vitamin C: tăng nguy cơ xuất huyết dưới da, niêm mạc, làm suy giảm sức đề kháng của cơ thể trước bệnh tật (đặc biệt là các bệnh nhiễm trùng)
• Thiếu vitamin K: dễ bị xuất huyết (nhất là xuất huyết não, màng não)
• Thiếu vitamin D và canxi: dễ bị còi xương, chậm phát triển thể lực...

2.2. Ảnh hưởng của thừa vitamin và khoáng chất

Ngược lại, nếu bổ sung quá liều vitamin và khoáng chất cũng gây ra những tác dụng phụ nguy hiểm cho trẻ:

• Thừa vitamin A: làm tăng nguy cơ ngộ độc và tăng áp lực nội sọ, dẫn đến tình trạng nôn nhiều, đau nhức đầu, ảnh hưởng đến sự phát triển xương, rối loạn thần kinh ở trẻ. Vitamin A không khuyến nghị dùng cho phụ nữ có thai trong 3 tháng đầu vì có thể gây quái thai;
• Thừa vitamin B6: có thể gây viêm đa dây thần kinh, suy giảm trí nhớ, giảm tiết prolactin
• Thừa vitamin D: có thể khiến trẻ chán ăn, mệt mỏi, nôn trớ, dày màng xương, có trường hợp bị thiểu năng, chậm phát triển trí tuệ, thậm chí suy thận và tử vong nhanh
• Thừa vitamin K: chủ yếu gặp khi dùng đường tiêm kéo dài, có thể gây ra tình trạng tan máu và vàng da ở trẻ.

Ai cũng hiểu tầm quan trọng của vitamin và khoáng chất đối với sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ. Tuy nhiên bổ sung thừa hay thiếu đều không tốt cho trẻ, dưới đây là một số gợi ý để cha mẹ bổ sung vitamin tổng hợp cho bé đúng cách:

3.1. Bổ sung vitamin vừa đủ cho trẻ

Nhiều người lầm tưởng rằng càng bổ sung càng nhiều vitamin thì trẻ sẽ càng khỏe mạnh. Tuy nhiên trên thực tế để tránh những tác dụng phụ không mong muốn, chúng ta chỉ nên bổ sung một lượng vừa đủ theo nhu cầu của cơ thể. Tùy theo độ tuổi và thể trạng sức khỏe mà trẻ sẽ có nhu cầu hấp thụ vitamin khác nhau, do vậy cha mẹ nên cập nhật và theo dõi nhu cầu dinh dưỡng của con thường xuyên.

Ngoài ra, liều vitamin bổ sung bao giờ cũng phải thấp hơn nhu cầu hàng ngày. Ở trên thị trường các sản phẩm bổ sung vitamin và khoáng chất đơn lẻ thường chứa hàm lượng rất cao, ví dụ: vitamin B12 loại 5.000-10.000mcg (cao gấp 800-1.600% nhu cầu hàng ngày); nguyên tố kẽm 100mg (cao gấp 330-660% nhu cầu hàng ngày), vitamin C 1.000mg;... do vậy trừ trường hợp trẻ mắc bệnh do thiếu các vitamin và khoáng chất đó thì mới cần dùng liều cao (và theo chỉ dẫn của bác sĩ), còn lại phụ huynh cần cân đối để tránh bổ sung cho trẻ quá nhiều.

3.2. Xác định nguồn bổ sung vitamin hiệu quả

Có rất nhiều nguồn cung cấp vitamin giúp cha mẹ có nhiều sự lựa chọn hơn. Đặc biệt vitamin thường luôn có sẵn trong thực phẩm (rau quả, ngũ cốc, thịt cá...) nên được khuyến khích sử dụng để cung cấp dinh dưỡng hàng ngày cho trẻ.

Khi lựa chọn thực phẩm, các bậc phụ huynh nên nhớ tìm hiểu và chọn mua những loại đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, không chứa chất bảo quản. Điều này không những giúp trẻ hấp thu dinh dưỡng hiệu quả mà còn được đảm bảo an toàn sức khỏe.

Bên cạnh đó, để trẻ dễ uống và dễ hấp thu, phụ huynh có thể tham khảo một số loại thực phẩm chức năng bổ sung vitamin hoặc vitamin dạng lỏng (uống).

Nhìn chung, các loại thuốc bổ sung vitamin mặc dù tốt nhưng vẫn không thay thế được các loại thức ăn. Cha mẹ vẫn nên chú ý dinh dưỡng trong khẩu phần ăn của con, cho con ăn uống đầy đủ và cân bằng các nhóm thực phẩm. Hy vọng bài viết này đã giúp các bậc cha mẹ hiểu được tầm quan trọng và cách bổ sung vitamin cho trẻ hợp lý, nhờ đó trẻ sẽ phát triển toàn diện về thể chất và trí tuệ, đảm bảo sức khỏe ổn định.