Lưu ý trong điều trị chứng khô mắt

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thái Hưng - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Bệnh khô mắt là một căn bệnh phổ biến thường gặp ở nhiều người hiện nay, đặc biệt là những người làm nhân viên văn phòng do thường xuyên phải ngồi trước màn hình máy vi tính. Bệnh khô mắt tuy không quá nguy hiểm nhưng sẽ gây nên triệu chứng mệt mỏi, nhức mắt, rát mắt làm giảm hiệu suất công việc. Thậm chí, nghiêm trọng hơn, người bệnh có thể bị giảm thị lực.

Bệnh khô mắt là tập hợp các triệu chứng liên quan đến nước mắt và bề mặt nhãn cầu, là tình trạng tổn thương lớp màng phim nước mắt bởi sự giảm tiết nước mắt hoặc tăng sự bốc hơi, gây viêm nhiễm bề mặt của mắt, dẫn đến các triệu chứng khó chịu cho mắt.

Nhiều người nghĩ rằng nước mắt chỉ xuất hiện khi khóc. Thực tế không phải vậy, trên bề mặt đôi mắt luôn được bao phủ bởi một lớp màng phim nước mắt bao gồm nước, dầu, protein, muối, chất nhầy có nhiệm vụ bôi trơn, giữ cho mắt luôn ẩm, sạch, ngăn cản bụi, vi khuẩn tấn công và nuôi dưỡng bề mặt giác mạc.

Khô mắt có thể do các nguyên nhân sau:

• Tuổi: Khô mắt là một phần của quá trình lão hóa tự nhiên, phần lớn người>65 tuổi sẽ có vài triệu chứng của khô mắt.
• Giới tính: Nữ giới dễ bị khô mắt hơn do thay đổi hormone sau khi mang thai, sử dụng thuốc tránh thai, và thời kỳ mãn kinh.
• Do thuốc: Sử dụng các thuốc kháng histamine, thuốc chống viêm, thuốc chống tăng huyết áp và thuốc giảm đau có thể làm giảm số lượng nước mắt tiết ra. Đặc biệt là vấn đề dùng thuốc nhỏ mắt không có chỉ định của bác sĩ nhãn khoa.
• Do các bệnh lý toàn thân hoặc tại mắt: Người bị viêm khớp dạng thấp, đái tháo đường và tổn thương tuyến giáp có thể có hội chứng khô mắt. Viêm nhiễm của mi mắt, bề mặt nhãn cầu hoặc bất thường của mi mắt (lật mi, hở mi) cũng là nguyên nhân gây ra khô mắt.
• Điều kiện môi trường sống và lao động: Tiếp xúc với khói thuốc lá, nhiều gió hoặc thời tiết hanh khô sẽ làm bốc hơi của nước mắt nhanh. Khi làm việc với máy tính trong thời gian dài hoặc làm việc quá tập trung không chớp mắt thường xuyên được cũng góp phần gây khô mắt.
• Các yếu tố thuận lợi khác: Sử dụng kính tiếp xúc kéo dài là yếu tố thuận lợi gây khô mắt. Các phẫu thuật trên bề mắt kết mạc, giác mạc như phẫu thuật Lasik, phẫu thuật phaco ... có thể là nguyên nhân làm khô mắt tiến triển.

Chẩn đoán khô mắt phải dựa vào khám mắt một cách toàn diện, cùng với các test xác định số lượng và chất lượng của màng phim nước mắt bao gồm:

• Khai thác bệnh sử của bệnh nhân về các triệu chứng khó chịu, các bệnh hệ thống, quá trình sử dụng thuốc trước đây đặc biệt là các thuốc nhỏ mắt, và các yếu tố môi trường sống và làm việc cũng góp phần gây ra khô mắt.
• Khám bên ngoài nhãn cầu: Các bất thường khi mi mắt hoạt động (có lật mi ra ngoài, có hở mi khi nhắm mắt ...) và tần số chớp mắt.
• Đánh giá tổn thương của mi mắt và kết giác mạc: Phải sử dụng sinh hiển vi với đèn khe và độ phóng đại lớn 10 hoặc 16 lần.
• Đánh giá sự bất thường về số lượng và chất lượng nước mắt: Cần được làm các test kiểm tra bởi các bác sĩ chuyên khoa mắt để xác định có khô mắt hay không và đưa ra lời khuyên cũng như phương pháp điều trị.

Những người bị bệnh khô mắt thường chủ quan không chịu điều trị hoặc không nhận biết mình đang bệnh, nhẹ thì chỉ là cảm giác khó chịu ở mắt, nặng hơn có thể gây cảm giác cộm xốn, rát và xót ở mắt, đỏ mắt.....

Bệnh này tuy không quá nguy hiểm nhưng sẽ gây nên triệu chứng mệt mỏi, nhức mắt, rát mắt làm giảm hiệu suất công việc. Trường hợp nghiêm trọng hơn, người bệnh có thể bị giảm thị lực.

Căn bệnh này nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời có thể dẫn đến những biến chứng như:

• Viêm kết mạc: Phần lớn các trường hợp viêm kết mạc do khô mắt rất nhẹ và có thể không cần điều trị. Tuy nhiên, khi bệnh trở nặng và chuyển thành thể mạn tính thì bạn cần phải gặp bác sĩ chuyên khoa mắt.
• Viêm giác mạc: là biến chứng nặng của bệnh khô mắt nếu không được điều trị hoặc không đáp ứng với thuốc. Viêm giác mạc kết hợp với khô mắt có thể dẫn đến sẹo giác mạc, làm cho giác mạc dễ viêm nhiễm gây ảnh hưởng đến thị lực

Khô mắt là một hội chứng mạn tính. Đã là mạn tính thì gần như khó có thể điều trị khỏi hoàn toàn. Vậy nhiệm vụ của bác sĩ nhãn khoa là giữ gìn cho đôi mắt bạn khỏe mạnh, dễ chịu hơn và duy trì thị lực tốt nhất. Các phương pháp để điều trị khô mắt gồm: bổ sung nước mắt nhân tạo, duy trì phim nước mắt trên bề mặt nhãn cầu, làm tăng tiết nước mắt, điều trị viêm của mi mắt và bề mặt nhãn cầu.

• Bổ sung nước mắt nhân tạo: Các trường hợp khô mắt nhẹ có thể điều trị bằng cách tra nước mắt nhân tạo và có thể sử dụng thường xuyên được. Tốt nhất nên sử dụng các loại nước mắt nhân tạo không có chất bảo quản vì chất bảo quản sẽ gây độc cho mắt khi sử dụng kéo dài. Tuy nhiên những trường hợp khô mắt vừa và nặng việc sử dụng nước mắt nhân tạo thay thế là không đủ, và cần có các phương pháp khác bổ sung.
• Duy trì phim nước mắt: Một phương pháp để làm giảm các triệu chứng khó chịu của khô mắt là giữ nước mắt tự nhiên ở lâu trong mắt. Vấn đề này có thể thực hiện bằng cách ngăn không cho nước mắt chảy qua đường lệ bằng các cách như: Nút các điểm lệ bằng nút Silicon; Phẫu thuật đóng điểm lệ vĩnh viễn.
• Làm tăng tiết nước mắt: Có thể sử dụng các thuốc tra mắt để tăng tiết nước mắt do bác sĩ nhãn khoa kê đơn.
• Điều trị viêm của mi mắt và bề mặt nhãn cầu: Cần sử dụng các thuốc nước hoặc mỡ để tra mắt theo đơn của bác sĩ nhãn khoa. Các phương pháp như chườm ấm, massage mi mắt, rửa sạch mi mắt sẽ giúp làm giảm viêm nhiễm quanh mắt.

Ngoài ra người bệnh cần vệ sinh mắt hàng ngày bằng nước ấm, không được dụi mắt khi có thấy khó chịu vì bụi bẩn có thể gây xước giác mạc, và thường xuyên đeo kính bảo vệ khi đi ra đường. Cần chú ý dinh dưỡng và uống đủ nước, ăn nhiều rau xanh và hoa quả để bổ sung vitamin nhằm cải thiện chứng khô mắt. Nếu khô mắt kéo dài có thể gây ra tổn thương giác mạc và suy giảm miễn dịch, vì vậy khi thấy có cảm giác khô như có cát hay dị vật trong mắt, bị nhức mắt, nóng mắt và tiết nhiều nước mắt thì cần đến cơ sở để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Chuyên khoa Mắt tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là những cơ sở y tế trong khám chữa các bệnh liên quan đến mắt, với chất lượng toàn diện về cả chuyên môn và dịch vụ y tế.

Chuyên khoa Mắt tại Vinmec có chức năng chăm sóc sức khỏe mắt và thị giác toàn diện cho trẻ em, người lớn và người già bao gồm: kiểm tra tật khúc xạ, điều trị bằng laser và phẫu thuật. Bệnh cạnh đó, khoa còn có nhiệm vụ phối hợp với các khoa lâm sàng khác trong việc điều trị các biến chứng bệnh lý và tổn thương về mắt do tai nạn.

Bên cạnh đó, đội ngũ y bác sĩ Chuyên khoa Mắt tại đây là những bác sĩ giàu kinh nghiệm, đã triển khai nhiều loại phẫu thuật từ thường quy đến các phẫu thuật khó, đặc biệt là các kỹ thuật đòi hỏi tính thẩm mỹ. Với tâm huyết và lòng yêu nghề, đội ngũ bác sĩ công tác tại Vinmec luôn mang đến cho khách hàng những dịch vụ tốt với chất lượng phục vụ cao.

Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thái Hưng có kinh nghiệm 13 năm là bác sĩ điều trị bệnh về mắt tại Bệnh viện C Đà Nẵng và Bệnh viện Đa khoa Ngũ Hành Sơn - Đà Nẵng. Hiện là Bác sĩ Mắt tại Phòng khám Liên Chuyên khoa Khoa Khám bệnh - Nội khoa Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.