Làm gì khi trẻ bị đau bụng quanh rốn?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Nguyễn Thái Ngọc Châu - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.

Đau bụng ở trẻ là tình trạng rất thường gặp, nó là biểu hiện sinh lý bình thường hoặc đôi khi lại là biểu hiện của bệnh lý nào đó, nếu không phát hiện và điều trị sớm thì có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của trẻ.

Trẻ em đau bụng quanh rốn có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, có trẻ bị đau bụng cấp tính nhưng cũng có trẻ bị đau bụng mạn tính kéo dài.

Khi bị đau bụng cấp tính, trẻ thường có biểu hiện đau quằn quại, khóc thét, da mặt xanh tái, vã mồ hôi lạnh. Trong trường hợp này, cha mẹ phải bình tĩnh, nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện gần nhất để được bác sĩ thăm khám và xử lý. Nguyên nhân chủ yếu gây ra các cơn đau bụng quanh rốn cấp tính ở trẻ là viêm ruột thừa, lồng ruột, thoát vị bị nghẽn....

Một số nguyên nhân có thể khiến trẻ bị đau bụng quanh rốn bao gồm:

• Do trẻ bị tắc ruột: Tắc ruột không chỉ gây đau bụng ở trẻ mà nó còn đi kèm với các triệu chứng như nôn ra mật xanh, mật vàng, bụng chướng...;
• Ngộ độc thức ăn cũng có thể là nguyên nhân khiến trẻ bị đau bụng quanh rốn. Ngộ độc thức ăn được xếp vào dạng bệnh cấp cứu, người bệnh thường kèm theo sốt, đi lỏng, đau quặn bụng...;
• Nhiễm giun là một trong những nguyên nhân khiến trẻ đau bụng quanh rốn, trẻ bị đau bụng giun thường tái đi tái lại nhiều lần, khi tiến hành xét nghiệm sẽ thấy có trứng giun trong phân, khi siêu âm có thể sẽ thấy cả hình ảnh của giun đũa;
• Sỏi đường tiết niệu cũng là một trong những nguyên nhân khiến trẻ bị đau bụng quanh rốn rất dữ dội, tuy nhiên tỉ lệ này chiếm không nhiều;

Trẻ bị đau bụng quanh rốn không thể xem thường được, bởi đó có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh nguy hiểm. Ngay khi thấy trẻ bị đau bụng quanh rốn dữ dội kèm theo các dấu hiệu đi ngoài ra máu, lười ăn, đầy hơi, chướng bụng, nôn trớ.... thì cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám.

Cha mẹ tuyệt đối không được tự ý cho bé sử dụng bất kỳ loại thuốc điều trị nào khi chưa có chỉ định từ bác sĩ, việc tự ý dùng thuốc trước khi thăm khám sẽ làm sai lệch kết quả, đặc biệt với các trường hợp đau bụng quanh rốn cần cấp cứu ngoại khoa như lồng ruột, tắc ruột, thoát vị nghẽn, viêm ruột thừa....

Ngoài ra, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám sức khỏe định kỳ để phát hiện bệnh và có được phương pháp điều trị hiệu quả trước khi chúng tái phát.

Khi tình trạng đau bụng ở trẻ nhỏ kéo dài trong nhiều ngày hoặc trẻ bị đau bụng kèm theo các triệu chứng sau thì cha mẹ phải đưa bé đến bệnh viện ngay:

• Máu trong phân
• Sụt cân không rõ lý do
• Sốt
• Vàng da
• Sưng hoặc đau phần bụng dưới
• Đau bụng dữ dội
• Buồn nôn và ói mửa không dứt

Để xác định nguyên nhân gây ra tình trạng đau bụng quanh rốn ở trẻ em, trước tiên, các bác sĩ sẽ tiến hành xem xét tiền sử bệnh của trẻ và thực hiện việc kiểm tra thể chất. Tùy thuộc vào từng trường hợp, trẻ có thể tiến hành thêm một vài xét nghiệm bổ sung như:

• Tiến hành xét nghiệm máu để đánh giá số lượng tế bào máu và mức độ điện giải trong cơ thể;
• Tiến hành phân tích nước tiểu để loại trừ sỏi thận hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI);
• Tiến hành lấy mẫu phân để kiểm tra mầm bệnh;
• Tiến hành các xét nghiệm hình ảnh như chụp X-quang, CT... để giúp hình dung các cơ quan trong bụng của trẻ.

Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe cũng như sự phát triển sau này của con, cha mẹ không nên tự ý chữa đau bụng quanh rốn cho trẻ khi chưa rõ nguyên nhân gây ra hiện tượng này là gì. Cách tốt nhất vẫn là đi khám bác sĩ để có hướng giải quyết phù hợp.

Bác sĩ Nguyễn Thái Ngọc Châu có 09 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Nhi - Sơ sinh, nguyên là Phó khoa nhi Bệnh viện Quốc Tế Phương Châu (Cần Thơ). Bác sĩ Châu thường xuyên tham gia các khóa đào tạo về dinh dưỡng trẻ em, hồi sức cấp cứu nhi, điều trị bệnh lý nhi khoa.