Khí hư là gì? Vai trò và phân loại

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng các Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Khí hư hay còn gọi là dịch tiết âm đạo, xuất hiện ở phụ nữ từ khi bước vào tuổi dậy thì. Ngoài vai trò là chất bôi trơn, giữ ẩm cho môi trường sinh dục, khí hư còn là “vũ khí” giúp hạn chế sự phát triển của tác nhân gây bệnh tại vùng kín.

Khí hư chính là dịch âm đạo, hay còn gọi là huyết trắng. Khí hư đánh dấu sự phát triển và hoạt động của cơ quan sinh dục nữ, khi xuất hiện từ tuổi dậy thì và giảm dần ở thời kỳ mãn kinh. Khí hư bình thường có màu trắng, dai, không mùi hoặc hơi tanh. Lượng tiết ra ở mỗi người khác nhau dựa vào nồng độ nội tiết tố nữ và giảm dần theo độ tuổi. Ở giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh, sự suy giảm nồng độ estrogen sẽ tiết ra ít hơn so với giai đoạn trước. Ngược lại trong thời điểm trước khi rụng trứng, khi mang thai hoặc quan hệ tình dục, lượng dịch sẽ tiết ra nhiều hơn.

Đặc điểm khí hư ở mỗi giai đoạn của người phụ nữ như sau:

• Tuổi dậy thì đến hết tuổi thiếu niên: Đây là giai đoạn khí hư bắt đầu xuất hiện và có kinh nguyệt.
• Tuổi 20 đến giai đoạn mãn kinh: Từ năm 20 - 30 tuổi, lượng khí hư của người phụ nữ đạt mức cao nhất, sau đó giảm dần theo sự suy giảm nồng độ nội tiết tố nữ.
• Độ tuổi hậu mãn kinh: Thời kỳ hậu mãn kinh, sự điều tiết estrogen bị chững lại, lượng khí hư sụt giảm khiến phụ nữ bị khô âm đạo.

Dịch tiết âm đạo đóng vai trò là chất bôi trơn, ổn định môi trường sinh dục, giữ ẩm nhằm hạn chế sự phát triển của các tác nhân gây bệnh trong âm đạo. Ngoài ra khí hư là môi trường thuận lợi để tinh trùng khỏe mạnh dễ dàng bơi sâu vào vòi trứng để thụ thai.

Khí hư bình thường là dấu hiệu sức khỏe vùng kín của phụ nữ tốt. Ngược lại, màu sắc, lượng và màu sắc khí hư bất thường là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh viêm nhiễm vùng kín của chị em.

Dựa vào đặc điểm màu sắc, số lượng và tính chất, có thể phân loại khí hư thành hai dạng: Khí hư sinh lý (khí hư bình thường) và khí hư bệnh lý.

3.1 Khí hư sinh lý

Khí sư sinh lý (khí hư bình thường) có màu trắng đục, một số trường hợp hơi ngả vàng. Ở giai đoạn trước và sau rụng trứng, dịch thường có số lượng ít và không dai. Khí hư ra nhiều hơn vào thời điểm rụng trứng, loãng và dai, có thể kéo dài bằng hai ngón tay.

Tác dụng của khí hư sinh lý: Khí hư sinh lý có tác dụng giữ ẩm cho âm đạo, tạo điều kiện thuận lợi để tinh trùng khỏe mạnh vào tử cung khi có trứng rụng, hoặc cản trở tinh trùng thâm nhập đó khi không có trứng.

Ở thời kỳ kinh nguyệt, dịch âm đạo tiết ra nhiều, chị em có thể cảm thấy ẩm ướt, khó chịu ở âm đạo. Sau khi hết chu kỳ kinh nguyệt, lượng dịch tiết ra ít, cửa mìn khô ráo do lượng estrogen giảm, lượng progesteron tăng. Đây là những biến đổi bình thường của dịch tiết âm đạo.

3.2 Khí hư bệnh lý

Bên cạnh khí hư sinh lý, nhiều trường hợp là biểu hiện các bệnh lý viêm nhiễm âm đạo. Có ba loại khí hư bệnh lý như sau:

Khí hư màu trong: Dịch âm đạo có màu trong, trắng, nhầy dính, không có mùi hôi, có khi loãng như nước. Đây là dấu hiệu cơ thể bạn có thể mắc các bệnh như: u xơ tử cung, polyp cổ tử cung, lộ tuyến cổ tử cung, quá sản nội mạc tử cung do cường estrogen.

Khí hư màu vàng: Dịch âm đạo trong, vàng loãng, có váng như sữa. Đây có thể là dấu hiệu cơ thể bạn gặp các vấn đề do rối loạn tâm lý, rối loạn thần kinh thực vật.

Khí hư màu đục: Dịch tiết âm đạo đặc, hôi và nhiều, thường có màu xanh và vàng, , có bọt hoặc không phụ thuộc tác nhân gây bệnh, màu đục có thể do virus, vi khuẩn, kí sinh trùng.

Khí hư bệnh lý là biểu hiện các bệnh đường sinh dục. Khi phát hiện dịch tiết âm đạo bất thường, bạn cần đến các cơ sở y tế uy tín để bác sĩ sản phụ khoa khám và điều trị kịp thời, tránh viêm nhiễm nặng có thể để lại biến chứng nguy hiểm, trong đó có nguy cơ vô sinh.

Môi trường ẩm ướt của âm đạo là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, virus xâm nhập và phát triển, hình thành các bệnh viêm nhiễm vùng kín. Do đó, các bạn nữ cần vệ sinh vùng kín sạch sẽ hàng ngày và thực hiện một số lưu ý sau:

• Chọn quần lót thoáng mát, thấm ẩm, vừa vặn để luôn cảm thấy dễ chịu.
• Thay quần lót tối thiểu ngày một lần (những thời điểm khí hư ra nhiều, bạn có thể thay nhiều hơn hoặc dùng băng vệ sinh hàng ngày để thấm ẩm, giữ vùng kín luôn sạch sẽ)
• Vệ sinh vùng kín bằng nước sạch hoặc pha một chút muối trắng và lau khô.

Khi phát hiện những biểu hiện bất thường của dịch âm đạo như mùi hôi tanh khó chịu, dịch tiết nhiều hơn bình thường, ngứa cơ quan sinh dục... chị em cần đến bác sĩ phụ khoa khám để điều trị kịp thời.