Giãn tĩnh mạch thừng tinh có mấy cấp độ?

Tình trạng giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể gây vô sinh ở nam giới vì gây ra giảm khả năng di động của tinh trùng đi kèm với các vấn đề khác như biến dạng tinh trùng, giảm kích thước tinh hoàn, số lượng tinh trùng chưa trưởng thành cao ảnh hưởng nhiều đến khả năng sinh sản của nam giới.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là tình trạng giãn hệ thống mạch tinh bao gồm tĩnh mạch tinh trong, tĩnh mạch tinh sau và tĩnh mạch tinh bìu ở nam giới. Đa số nam giới mắc giãn mạch thừng tinh không có biểu hiệu hay triệu chứng nào đặc biệt, đặc trưng để nhận biết bệnh.

Ở giai đoạn sớm, bệnh nhân không có biểu hiện lâm sàng, đa số được phát hiện đều do đến khám vô sinh sau đó mới vô tình biết tình trạng giãn mạch thừng tinh. Ở giai đoạn muộn, người bệnh sẽ có một biểu hiện lâm sàng là đau tinh hoàn, và khi sờ sẽ cảm nhận thấy các búi tĩnh mạch giãn ra ở bìu. Người bệnh có thể dễ dàng nhận thấy sự thay đổi khi nằm.

Dựa trên triệu chứng lâm sàng để xác định tình trạng bệnh đang ở cấp độ nào. Giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể được chia theo 5 cấp độ:

• Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 0: không có biểu hiện lâm sàng, chỉ phát hiện ra khi siêu âm, chụp mạch máu cùng các phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng khác.
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 1: người bệnh tự sờ thấy búi tĩnh mạch khi làm nghiệm pháp Valsava
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 2: Sờ thấy búi tính mạch khi người bệnh đứng thẳng
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 3: có thể nhìn thấy rõ bũi tĩnh mạch trong tư thế đứng thẳng
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 4: dễ dàng nhìn rõ búi tĩnh mạch giãn ngoằn nghèo dưới lớp da bìu cả khi người bệnh đứng hay nằm.

Trên thăm khám cận lâm sàng bằng cách siêu âm, khi đường kính tĩnh mạch tinh > 2.5mm thì được chẩn đoán là giãn, thường phối hợp nghiệm pháp Valsava để đánh giá Khi đó giãn tĩnh mạch thừng tinh được chia thành 5 cấp độ:

• Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 1: không giãn tĩnh mạch tinh trong bìu, xuất hiện dòng trào ngực của đám rối tĩnh mạch tinh trong thừng tinh, đoạn ống bẹn khi làm nghiệm pháp Valsava
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 2: không giãn ở tư thế nằm, tư thế ứng thì có giãn và dòng trào ngược khu trú ở cực trên tinh hoàn
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 3: không giãn ở tư thế nằm, tư thế đứng có giãn và dòng trào ngược lan tỏa cả cực trên và cực dưới tinh hoàn
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ độ 4: giãn và có dòng trào ngược khi làm nghiệm pháp Valsava ở tư thế nằm
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 5: giãn, có dòng trào ngược ngay cả khi không làm thêm nghiệm pháp Valsava.

Các chuyên gia cho biết có thể đưa ra 4 lý do để giải thích cho tình trạng giãn tĩnh mạch thừng tinh gây vô sinh. Đó là:

• Nhiệt độ tại tinh hoàn tăng kéo dài làm làm cho sự sản xuất tinh trùng tại đây giảm xuống
• Ứ máu tĩnh mạch tại tinh hoàn là cho sản phẩm chuyển hóa tại tinh hoàn bị ứ đọng, đào thải khỏi tinh hoàn chậm lại gây ngộ độc cho tế bào tinh trùng tồn tại ở đây
• Máu động mạch đến nuôi tinh hoàn giảm vì do ứ máu tĩnh mạch làm cho động mạch đến tinh hoàn giảm đáng kể, vậy nên oxy, chất dinh dưỡng nuôi tinh hoàn bị giảm ảnh hưởng đến sinh tinh
• Rối loạn nội tiết tố tại tinh hoàn tác động trực tiếp lên trục đồi thị, tuyến yên, tinh hoàn làm cho nội tiết tố hướng sinh dục bị rối loạn theo, ảnh hưởng không tốt đến quá trình sản xuất tinh hoàn.

Tất cả các lý do trên đều là nguyên nhân giải thích sự vô sinh ở nam giới bị suy giãn tĩnh mạch thừng tinh.

Trước đây, phẫu thuật được đánh giá là phương pháp điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh hiệu quả nhất. Nam giới bị giãn tĩnh mạch thừng tinh được chỉ định phẫu thuật để có khả năng sinh sản bình thường. Người bệnh sẽ được phẫu thuật thắt tĩnh mạch tinh qua nội soi ổ bụng hoặc mổ mở.

Đến nay với sự tiến bộ của điện quang can thiệp, phương pháp điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh bằng can thiệp nội mạch mang lại hiệu quả hơn, phổ biến và dần thay thế điều trị phẫu thuật. Với phương pháp điều trị này, bệnh nhân không phải phẫu thuật, không gây mê hoặc gây tê tủy sống, không để lại sẹo và đặc biệt không có nguy cơ thắt vào ống dẫn tinh.

Phương pháp điều trị can thiệp nội mạch mang đến những ưu điểm vượt trội cho bệnh nhân giãn tĩnh mạch thừng tinh như:

• Không phải rạch da vùng bìu, bẹn
• Không gây tổn thương cho ống dẫn tinh
• Hiệu quả điều trị tương đương phẫu thuật
• Thời gian lưu viện ngắn thường nhỏ hơn 24h
• Chỉ cần gây tê vùng tĩnh mạch đùi chung, không cần gây mê toàn thân hay gây tê tủy sống

Tuy nhiên hiện chi phí điều trị bằng phương pháp này cao hơn so với phẫu thuật và có thể phơi nhiễm tia X khi làm can thiệp.

Người bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh cần được khám và nhận tư vấn điều trị từ bác sĩ chuyên khoa sao cho phù hợp với tình trạng nhất và mang lại hiệu quả tối đa.