Đờ tử cung sau sinh là gì?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Lý Thị Thanh Nhã - Khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Đờ tử cung sau sinh xảy ra khi tử cung của thai phụ không co hồi lại được sau khi sinh con, nguy cơ dẫn đến biến chứng băng huyết sau sinh rất nguy hiểm trong sản khoa.

Đờ tử cung sau sinh là một tình trạng nguy hiểm đối với phụ nữ sau sinh đẻ. Đờ tử cung xảy ra khi tử cung của người mẹ không thể co hồi lại sau khi sinh con, nguy cơ dẫn đến biến chứng băng huyết sau sinh, rất nguy hiểm cho tính mạng của người mẹ.

Thông thường, cơ tử cung sau khi sinh sẽ thắt chặt hoặc co lại để làm bong rau. Quá trình tử cung co hồi sẽ siết chặt các mạch máu gắn với bánh rau, giúp ngăn tình trạng chảy máu. Nếu vì lý do nào đó gây ra đờ tử cung sau sinh, cơ tử cung không co đủ mạnh, máu sẽ tiếp tục chảy tự do, nhiều khả năng dẫn đến băng huyết, mất máu quá nhiều.

Sản phụ sau sinh bị đờ tử cung cần điều trị cấp cứu càng sớm càng tốt để ngăn chặn xuất huyết và bổ sung lượng máu bị mất. Băng huyết sau sinh là tình huống khá nguy hiểm, thậm chí có nguy cơ đe dọa đến tính mạng người mẹ. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, khả năng sản phụ hồi phục tốt là hoàn toàn có thể.

Triệu chứng đờ tử cung sau sinh chủ yếu là tử cung không co hồi và mềm, nhão ra sau khi sinh. Dấu hiệu nhận biết tình trạng này bao gồm:

• Xuất huyết âm đạo trầm trọng sau khi sinh và không kiểm soát được;
• Hạ huyết áp; vã mồ hôi, chóng mặt
• Tăng nhịp tim;
• Xuất hiện cơn đau tử cung, đau vùng bụng, vùng lưng bất thường;
• Không sờ đươc khối cứng chắc ở trên xương mu

Khi nhận thấy các triệu chứng đờ tử cung sau đẻ, bệnh nhân cần sớm có những can thiệp kịp thời tránh biến chứng băng huyết sau sinh.

Sau đây là một số nguyên nhân gây đờ tử cung thường gặp:

• Tử cung căng giãn quá mức hoặc phát triển quá to;
• Sử dụng oxytocin, áp dụng thủ thuật gây mê toàn thân hoặc dùng những dược chất khác trong quá trình chuyển dạ;
• Quá trình chuyển dạ kéo dài;
• Thời gian chuyển dạ quá nhanh;
• Bà bầu đẻ chủ động hoặc được kích thích chuyển dạ nhanh;

Những trường hợp sản phụ có nguy cơ cao bị đờ tử cung sau sinh, bao gồm:

• Sinh đa thai: như sinh đôi, sinh ba;
• Em bé có kích thước lớn hơn kích thước trung bình so với các bé khác;
• Sản phụ trên 35 tuổi;
• Sản phụ bị béo phì;
• Người mẹ bị đa ối;
• Người mẹ đã từng sinh nở nhiều lần;

Tuy nhiên, đờ tử cung sau sinh cũng có thể xảy ra ở những thai phụ không có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào kể trên.

Đờ tử cung ở phụ nữ sau sinh thường được chẩn đoán phát hiện khi tử cung có biểu hiện mềm, nhão và xuất huyết nhiều sau khi thai phụ sinh con. Ngoài ra, một vài trường hợp bác sĩ phải tiến hành khám lâm sàng để loại trừ những nguyên nhân khác gây ra mất máu, chẳng hạn như rách cổ tử cung, rách âm đạo và sót nhau thai trong tử cung.

Những chỉ số sau đây thường được dùng để đánh giá trong chẩn đoán xác định đờ tử cung sau sinh:

• Lượng máu mất
• Nhịp tim của người mẹ;
• Huyết áp;
• Số lượng hồng cầu;
• Các yếu tố đông máu;

Không phải mọi trường hợp phụ nữ sau sinh bị đờ tử cung đều có khả năng phòng ngừa được. Do đó, điều quan trọng là nhân viên y tế cần chú ý chủ động kiểm soát vấn đề này trong mọi giai đoạn chuyển dạ. Nếu sản phụ có nguy cơ cao bị đờ tử cung thì nên sinh con tại cơ sở y tế có chuyên khoa sản như bệnh viện hoặc những trung tâm có đầy đủ trang thiết bị cần thiết để dự phòng tình trạng mất máu ở sản phụ.

Trong quá trình chuyển dạ sinh con, bác sĩ sẽ liên tục theo dõi tiên lượng cuộc chuyển dạ của người mẹ và đánh giá lượng máu chảy ra ngay sau sinh để có thể kịp thời phát hiện tình trạng băng huyết. Với trường hợp cần thiết, oxytocin được tiêm ngay sau quá trình sinh để kích thích tử cung người mẹ co hồi, ngừa tình trạng chảy máu. Bên cạnh đó, việc xoa bóp tử cung sau sinh cũng giảm đi phần nào nguy cơ đờ tử cung và nên được thực hiện thường xuyên.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đang cung cấp Chương trình chăm sóc Thai sản - Giai đoạn chuyển dạ với chất lượng và uy tín vượt trội. Khi tham gia chương trình này, bà bầu có thể hoàn toàn yên tâm với quá trình chuyển dạ của mình, không những đảm bảo an toàn cao nhất mà còn chú trọng mang tới sự thoải mái, dễ chịu tối đa cho sản phụ.

Thạc sĩ. Bác sĩ. Lý Thị Thanh Nhã đã có quá trình làm việc tại Bệnh viện Đại học Y Dược Huế và Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị trước khi làm việc tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng như hiện nay.

Bác sĩ Nhã có thế mạnh và kinh nghiệm trong chẩn đoán theo dõi và điều trị thai nghén, thai bệnh lý. Khám tầm soát thai kỳ. Thực hiện các kỹ thuật mổ lấy thai. Phẫu thuật nội soi điều trị u nang buồng trứng, thai ngoài tử cung.