Những kiến thức cơ bản về Covid 19 - Phần 2

Bài viết được viết bởi Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Xuân Ninh - Bác sĩ cấp cứu, Khoa Hồi sức cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

COVID-19- viết tắt của "Coronavirus disease 2019- bệnh coronavirus 2019." Bệnh gây ra bởi một loại virus có tên là SARS-CoV-2. Loại virus này xuất hiện lần đầu tiên vào cuối năm 2019 và đã nhanh chóng lây lan khắp thế giới.

7. COVID-19 được điều trị như thế nào?

Nhiều người bị COVID-19 mà không có triệu chứng hay chỉ có triệu chứng nhẹ thì họ có thể điều trị tại nhà. Tuy nhiên, điều trị tại nhà hay tại nơi cách ly thì còn tùy thuộc vào chính sách, kế hoạch điều trị của địa phương, quốc gia bạn.

Có những địa phương họ buộc bệnh nhân COVID-19 phải điều trị tại nơi cách ly riêng biệt để nhằm hạn chế sự lây lan trong cộng đồng. Những người COVID-19 có các triệu chứng nghiêm trọng hoặc có các vấn đề sức khỏe khác (bệnh nền) thì nên được theo dõi và điều trị tại bệnh viện.

• Bệnh nhẹ - Bệnh nhẹ có nghĩa là bạn có thể có các triệu chứng như sốt và ho, nhưng không khó thở. Hầu hết những người bị COVID-19 bị bệnh nhẹ và có thể nghỉ ngơi ở nhà cho đến khi khỏi bệnh. Quá trình này thường mất khoảng 2 tuần, nhưng không phải ai cũng giống nhau.

Nếu bạn đang hồi phục sau COVID-19, điều quan trọng là phải ở nhà và "Tự cách ly" cho đến khi bác sĩ cho bạn biết rằng bạn có thể an toàn để trở lại các hoạt động bình thường. Tự cách ly có nghĩa là tránh xa những người khác, ngay cả những người bạn sống cùng. Khi nào bạn có thể ngừng tự cách ly sẽ phụ thuộc vào thời gian bạn có các triệu chứng và kết quả xét nghiệm âm tính hay không (cho thấy vi rút không còn trong cơ thể bạn). Bạn tự cách ly tại nhà hay bạn bị buộc cách ly trong bệnh viện thì còn tùy thuộc vào chính sách phòng chống dịch của địa phương bạn

• Bệnh nặng - Nếu bạn có triệu chứng khó thở, bạn có thể phải ở lại bệnh viện, có thể là trong phòng chăm sóc đặc biệt (khoa "ICU"). Bạn có thể sẽ phải ở trong một phòng cách ly đặc biệt. Chỉ nhân viên y tế mới được phép vào phòng và họ sẽ phải mặc áo choàng đặc biệt, đeo găng tay, khẩu trang và kính bảo vệ mắt.

Các bác sĩ và y tá có thể theo dõi và hỗ trợ nhịp thở cũng như các chức năng cơ thể khác cho bạn và giúp bạn thoải mái nhất có thể. Bạn có thể cần thêm oxy để thở dễ dàng. Nếu bạn cảm thấy rất khó thở, bạn có thể phải đặt máy thở.

Khách hàng có thể tham khảo thêm:

>>> Máy thở là gì và nó giúp bệnh nhân COVID-19 như thế nào?

Hiện tại, các chuyên gia y tế đang nghiên cứu một số phương pháp điều trị cho COVID-19. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề xuất các loại thuốc có thể giúp ích cho một số người bị bệnh nặng. Họ cũng có thể khuyên bạn nên tham gia thử nghiệm lâm sàng.

Thử nghiệm lâm sàng là một nghiên cứu khoa học thử nghiệm các loại thuốc mới để xem chúng hoạt động tốt như thế nào. Bạn không nên tự thử bất kỳ loại thuốc hoặc phương pháp điều trị nào mà không trao đổi với bác sĩ.

8. Bệnh COVID-19 có thể phòng ngừa không?

Hiện vẫn chưa có vắc xin phòng ngừa COVID-19. Nhưng có những điều bạn có thể làm để giúp làm chậm sự lây lan.Để giúp bảo vệ bản thân và những người khác, bạn nên thực hiện những việc sau:

• Thực hành "giãn cách xã hội". Điều quan trọng nhất là tránh tiếp xúc với những người bị bệnh. Giãn cách xã hội cũng có nghĩa là tránh xa tất cả những người không sống trong gia đình bạn.

Tránh đám đông là một phần quan trọng của việc giãn cách xã hội nhưng ngay cả khi bạn tham gia một cuộc tụ họp nhóm nhỏ thì bạn cũng có thể có nguy cơ bị nhiễm. Vì vậy, tốt nhất bạn nên ở nhà nhiều nhất có thể. Khi bạn cần ra ngoài, hãy cố gắng ở cách xa người khác ít nhất 2m.

• Đeo khẩu trang khi ra ngoài. Các chuyên gia y tế khuyên bạn nên làm điều này. Nếu bạn bị bệnh, có hay không có triệu chứng, bạn sẽ ít có khả năng lây nhiễm bệnh cho người khác hơn. Khẩu trang cũng có thể giúp bảo vệ bạn khỏi những người khác có thể bị bệnh, mặc dù các chuyên gia vẫn đang nghiên cứu điều này.

Bạn hoàn toàn có thể dùng vải hoặc khẩu trang tự chế để che miệng và mũi, không nhất thiết phải sử dụng khẩu trang y tế. Trong hoàn cảnh thiếu khẩu trang y tế, các chuyên gia khuyến cáo bạn nên để lại khẩu trang y tế cho nhân viên y tế. Khẩu trang vải hoạt động tốt nhất nếu chúng có nhiều lớp vải. Khi tháo khẩu trang ra, hãy đảm bảo bạn không chạm vào mắt, mũi hoặc miệng và rửa tay ngay mỗi khi bạn chạm vào khẩu trang. Bạn có thể giặt khẩu trang vải với những đồ giặt khác.

• Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước. Điều này đặc biệt quan trọng sau khi ra nơi công cộng hoặc chạm vào các bề mặt mà nhiều người khác cũng chạm vào, như tay nắm cửa hoặc lan can. Nguy cơ bị nhiễm bệnh khi chạm vào những vật dụng này là có nhưng không rõ tỷ lệ chính xác là bao nhiêu, có lẽ cũng không cao lắm. Tuy nhiên, bạn nên rửa tay thường xuyên.

Khi bạn rửa tay thì hãy đảm bảo chà rửa tay với xà phòng trong ít nhất 20 giây, làm sạch cổ tay, móng tay và kẽ ngón tay. Sau khi rửa sạch tay, bạn nên lau khô tay bằng khăn giấy dùng một lần. Nếu không có sẵn bồn rửa tay, bạn có thể dùng các dung dịch rửa tay nhanh. Các loại dung dịch rửa tay nhanh phải có ít nhất 60% cồn. Nhưng cũng xin nhắc lại: Rửa tay bằng xà phòng và nước vẫn là biện pháp rửa tay an toàn nhất.

• Tránh chạm vào mặt, đặc biệt là miệng, mũi và mắt.
• Tránh đi du lịch nếu bạn có thể. Một số chuyên gia khuyến cáo không nên đi du lịch đến hoặc đi từ các khu vực có nhiều trường hợp nhiễm COVID-19. Nhưng bất kỳ hình thức du lịch nào, đặc biệt nếu bạn phải ở những nơi đông đúc như sân bay, đều làm tăng nguy cơ lây nhiễm. Càng có nhiều người đi du lịch thì sẽ càng làm tăng khả năng virus lây lan đến nhiều nơi trên thế giới hơn.

Nếu bạn cần đi du lịch, đi công tác,... hãy nhớ kiểm tra xem có quy định nào về COVID-19 trong khu vực bạn đến hay không. Một số nơi họ sẽ bắt buộc bạn phải cách ly trong 14 ngày nếu bạn đến từ vùng có dịch tễ nhiễm COVID 19. Các quy tắc này nhằm giúp ngăn ngừa các trường hợp COVID-19 mới.

9. Tại sao giãn cách xã hội lại quan trọng như vậy?

Giữ mọi người tránh xa nhau là một trong những cách tốt nhất để kiểm soát sự lây lan của virus gây ra COVID-19. Lý do vì virus có thể lây lan dễ dàng qua tiếp xúc gần gũi và không phải lúc nào bạn cũng có thể biết được ai bị nhiễm.

Các khu vực khác nhau có các quy tắc khác nhau. Ở nhiều nơi, trường học, nhà trẻ, và các cơ sở kinh doanh phải đóng cửa, các sự kiện đã bị hủy hoặc hoãn lại. Giãn cách xã hội không chỉ là tránh những đám đông lớn mà còn phải tránh bất kỳ cuộc tụ họp nào với những người từ bên ngoài gia đình của bạn. Bạn có thể giữ liên lạc với bạn bè và người thân bằng những cách khác như qua điện thoại hoặc gọi trực tuyến. Nếu bạn có thể ra không gian ngoài trời mà không phải đến gần người khác thì bạn vẫn có thể đi ra ngoài.

Khi các nhân viên y tế khuyên bạn nên ở nhà thì bạn nên nghiêm túc làm theo hướng dẫn. Nếu bạn có việc cần phải tiếp xúc với người khác thì hãy nhớ rằng:

• Virus có thể lây lan cả trong nhà và ngoài trời. Nhưng ở ngoài trời với không gian thoáng đãng thì tỷ lệ nguy cơ sẽ thấp hơn.
• Bạn càng tiếp xúc với nhiều người và càng tiếp xúc thường xuyên thì nguy cơ lây nhiễm vi rút sẽ càng cao.
• Rửa tay thường xuyên, cách xa mọi người 2m và đeo khẩu trang sẽ giúp giảm nguy cơ cho bạn và những người khác.

Thật khó để thay đổi cuộc sống và thói quen của bạn nhưng bạn hãy nhớ rằng: ngay cả khi bạn thấy mình hoàn toàn khỏe mạnh, không giống như đang bị COVID-19 thì bạn vẫn có thể lây bệnh cho những người khác và những người ấy có thể sẽ bị bệnh nặng. Nếu mọi người ngừng giãn cách xã hội quá sớm, sẽ có nhiều người mắc bệnh hơn. Điều này đã xảy ra ở nhiều khu vực mở cửa trở lại sớm và kết quả là COVID-19 đã tiếp tục lan rộng.

10. Tôi nên làm gì khi một thành viên trong nhà tôi bị COVID-19?

Nếu ai đó trong nhà bạn bị COVID-19, bạn có thể làm những điều sau để bảo vệ bản thân và những người khác:

• Giữ cho bản thân và mọi người giãn cách với người bệnh - Người bệnh nên ở một phòng riêng, sinh hoạt vệ sinh, ăn uống riêng trong phòng của họ

Báo cho cơ quan y tế địa phương để thực hiện đúng theo chính sách phòng chống dịch của địa phương bạn. Người bệnh có thể sẽ bị buộc phải vô bệnh viện để cách ly điều trị

Các chuyên gia cũng khuyến cáo người bệnh nên tránh xa các vật nuôi trong nhà.

• Yêu cầu họ đeo khẩu trang - Người bệnh nên che mũi và miệng bằng khẩu trang khi ở cùng phòng với những người khác. Bạn cũng phải tự bảo vệ mình bằng cách mang khẩu trang khi vào phòng của họ.
• Rửa tay - Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước (xem phần trên).

● Làm sạch thường xuyên - Dưới đây là một số điều cụ thể có thể giúp:

• Mang găng tay dùng một lần khi bạn làm vệ sinh phòng của người bệnh. Bạn cũng nên đeo găng tay khi phải chạm vào quần áo, chén đĩa, đồ dùng hoặc thùng rác của người bệnh.
• Khi bạn giặt quần áo cho người bệnh, tránh để quần áo hoặc giường chạm vào cơ thể bạn. Rửa tay và vệ sinh bên ngoài máy giặt sau khi đã cho đồ vào máy giặt.
• Thường xuyên lau chùi những thứ mà bạn phải tiếp xúc nhiều lần. Điều này bao gồm quầy, bàn cạnh giường, tay nắm cửa, máy tính, điện thoại và bề mặt phòng tắm.
• Làm sạch mọi thứ trong nhà bằng xà phòng và nước nhưng cũng nên sử dụng thêm chất khử khuẩn bề mặt thích hợp. Một số sản phẩm tẩy rửa hoạt động tốt để tiêu diệt vi khuẩn, nhưng lại không có tiêu diệt được vi rút. Do đó, bạn nên kiểm tra thông tin về tác dụng của chất tẩy rửa trước khi sử dụng. Bạn có thể kiểm tra các thông tin này trên nhãn sản phẩm, tờ thông tin sản phẩm hay website.

11. Tôi nên làm gì nếu tôi có khả năng đã bị phơi nhiễm nhưng tôi vẫn thấy khỏe như bình thường?

Nếu bạn nghĩ rằng bạn đã tiếp xúc gần với người nhiễm COVID-19 nhưng bạn không có bất kỳ triệu chứng nào, bạn nên gọi điện thông báo và xin ý kiến từ cơ quan y tế địa phương. Đồng thời, bạn nên tự cách ly ở nhà ít nhất 14 ngày. Nghĩa là bạn nên ở nhà càng nhiều càng tốt và cách xa những người khác trong nhà ít nhất 2m.

Bạn cũng nên tự theo dõi các triệu chứng của bệnh. Nếu bạn bắt đầu có các triệu chứng, hãy gọi báo ngay cho bác sĩ của bạn hoặc cơ quan y tế địa phương.

12. Tôi nên làm gì khi tôi thấy lo lắng và căng thẳng về COVID 19?

Cảm thấy lo lắng hoặc căng thẳng về COVID-19 là điều tất yếu khi bạn cảm thấy cô đơn khi bạn phải giãn cách xã hội, khi bạn không thể gặp gỡ bạn bè và người thân. Tuy nhiên, bạn có thể giảm mức độ lo lắng và căng thẳng bằng cách:

• Tạm dừng đọc, nghe tin tức
• Tập thể dục thường xuyên và ăn uống lành mạnh
• Cố gắng tìm những công việc bạn thích mà có thể làm ở nhà
• Giữ liên lạc với bạn bè và thành viên gia đình của bạn qua điện thoại, gọi trực tuyến

Bạn cũng nên nhớ rằng bằng cách thực hiện những việc như ở nhà, đeo khẩu trang và tránh tham gia các nhóm đông người nghĩa là bạn đang giúp bảo vệ những người khác trong cộng đồng của mình.Hãy nhớ rằng quan trọng là bạn cần chuẩn bị cũng như làm những gì có thể để giảm nguy cơ và giúp làm chậm sự lây lan của vi rút. Cố gắng đừng hoảng sợ.

Bài viết tham khảo nguồn:

Uptodate - patient education: Coronavirus disease 2019 (COVID-19) overview (The Basics)