F0 bị tiêu chảy phải làm sao?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Vũ Tấn Phúc, Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc

SARS CoV 2 là một hội chứng hô hấp cấp tính nghiêm trọng. Khi chúng tấn công sẽ gây ra bệnh nguy hiểm cho đường hô hấp. Môi trường xung quanh sẽ là điều kiện cho bệnh lây nhiễm phát triển mạnh. Tuy nhiên không chỉ vậy, biểu hiện f0 bị tiêu chảy đã đặt ra nghi vấn liệu còn con đường khác lây lan virus?

Trong những năm gần đây, virus corona đã là một đại dịch toàn cầu. Sự lây lan rộng cùng những vấn đề nhức nhối đã trở thành tâm điểm chú ý. Hầu hết người dân đều được lưu ý trước về những triệu chứng thường hay gặp như sốt cao, ho liên tục hay cảm giác khó thở. Những biểu hiện này xuất hiện lâu không dứt cần kiểm tra để loại trừ sớm.

Sau thời kỳ đầu, đại dịch đã phát triển cấp số nhân khiến nhận định trước kia được sửa lại và bổ sung. Bằng chứng dịch tễ cho thấy nhiễu trùng và triệu chứng đã không chỉ xuất hiện riêng ở đường hô hấp. Y học trên toàn thế giới đã gửi báo cáo thống kê 10 triệu chứng cảnh báo dấu hiệu mắc Covid 19. Hai trong số đó là triệu chứng về đường tiêu hóa.

Từ thời điểm này, mối quan tâm của F0 bị tiêu chảy đã đổ về triệu chứng đường tiêu hóa. Người mắc bệnh có liên quan đường tiêu hóa ngoài tiêu chảy sẽ buồn nôn và kém ăn hơn trước. Một vài giả thuyết được đặt ra có phải virus đã lây lan qua đường tiêu hóa và miệng không?

Trải qua nhiều nghiên cứu cùng các ca nhiễm trên thực tế, virus gây bệnh Covid 19 được chấp nhận là có nguy cơ xâm nhập và lây nhiễm sang tế bào vật chủ. Con đường lây nhiễm được xác định là men chuyển ACE 2. Đây là một loại enzym có khả năng gây ra hạ huyết áp và gây viêm nhiễm. Các nghiên cứu đã tìm ra loại enzym này ở trên bề mặt của nhiều loại tế bào.

Nhờ minh chứng hóa sinh, tiêu chảy đã được chấp nhận là triệu chứng của bệnh nhân Covid. Triệu chứng này có thể gây nên hậu quả nghiệm trọng với sức khỏe của cả cộng đồng. Con đường lây nhiễm từ phân - miệng khiến cho những cơ sở chế biến không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm cần được sát sao.

Theo nghiên cứu, sử dụng Clo sát khuẩn không phải là cách hiệu quả. Sức tàn phá của virus khá mạnh chúng có thể chống chọi lại sau khi đã khử trùng bằng clo. Vì vậy cần nhanh chóng tìm ra giải pháp để ngăn chặn kịp thời vấn đề về đường tiêu hóa.

Các kết quả nghiên cứu và thống kê thực tế có sự chênh lệch không hề nhỏ. Triệu chứng tiêu chảy nói chung ở bệnh nhân covid được thống kê là dao động 5 - 10%. Mỗi kết quả nghiên cứu sẽ không cho kết quả tương đương. Và thực tế là tỷ lệ tổng hợp lại lên đến 20 - 30% nguy cơ f0 bị tiêu chảy.

Covid 19 có nhiều biến chủng khác nhau, trong đó chúng ta khá quen thuộc với cái tên SARS CoV 2. Theo quan sát thống kê f0 bị tiêu chảy thì những người mắc SARS CoV 2 có tỷ lệ thấp hơn hầu hết các biến chủng của vi rút. Các báo cáo đã chỉ ra rằng 50 % bệnh nhân mắc SARS CoV 2 và 75% bệnh nhân mắc MERS có mắc chứng tiêu chảy.

Tuy nhiên số liệu này vẫn chưa hoàn toàn được công nhận. Và các bác sĩ không đánh giá cao vấn đề này. Số lượng nghiên cứu về biểu hiện tiêu chảy ở bệnh nhân dường như còn quá ít.

Những nghiên cứu mô tả triệu chứng covid 19 thường chú trọng vào nhóm nguy kịch. Vì vậy bệnh nhân có di chứng tổn thương nặng hay tử vong là đối tượng được nghiên cứu nhiều nhất. Các nghiên cứu hiện tại vẫn tiếp tục ưu tiên cho ảnh hưởng tới hệ hô hấp và hệ tuần hoàn. Do vậy, chúng ta có thể sẽ lơ là và bỏ quên nguyên nhân đến từ hệ tiêu hóa.

Cũng không thể phủ nhận các phương pháp xét nghiệm covid đều hướng vào hệ hô hấp và biểu hiện của chúng. Vì thế nếu f0 bị tiêu chảy có thể sẽ được chẩn đoán ở mức độ ít nghiêm trọng và coi đó như một triệu chứng tiêu hóa không quá nghiêm trọng.

Theo nghiên cứu, triệu chứng tiêu chảy và các biểu hiện đi kèm của người mắc bệnh cần trải qua khám xét lâm sàng mới có thể kết luận. Một số trường hợp nghiên cứu đã chỉ ra f0 bị tiêu chảy thường xuất hiện ở mức độ nguy hiểm cao hơn là mức độ nhẹ và trung bình..

Thêm vào đó F0 có triệu chứng đường tiêu hóa sẽ tăng nguy cơ mắc hội chứng suy hô hấp hoặc cần thở máy. Điều này khiến cho nhận định phân loại giữa f0 có vấn đề hệ tiêu hóa với không trở nên rõ rệt hơn. Tuy nhiên cơ sở nghiên cứu chưa thực sự thuyết phục và đủ luận điểm để kết luận nên chúng vẫn chỉ dừng lại ở nghiên cứu.

Khi biểu hiện hệ tiêu hóa được chú ý hơn, các bác sĩ đặt ra nghi vấn người bệnh sẽ mắc hội chứng đường tiêu hóa khi nào? Mắc trước hay sau khi nhiễm covid thì nguy hiểm? Một nghiên cứu được thực hiện ở Hoa Kỳ đã phát hiện bệnh nhân phát hiện rõ ràng triệu chứng tiêu chảy sau khi có những triệu chứng phổ biến nhất của Covid 19 như sốt, ho và khó thở.

Sau đó, các nhà nghiên cứu đã quyết định phân loại virus theo nguyên nhân kỹ hơn và họ chi thành 3 nhóm chính. Nhóm 1 là bệnh nhân covid chỉ có triệu chứng đường hô hấp. Nhóm 2 là bệnh nhân xuất hiện cùng lúc triệu chứng đường hô hấp và đường tiêu hóa. Nhóm 3 là bệnh nhân chỉ có biểu hiện đường tiêu hóa.

Thời gian để loại bỏ sạch virus ra khỏi cơ thể của nhóm 2 và 3 có dấu hiệu lâu hơn nhóm 1. Đồng thời những bệnh nhân covid gặp vấn đề về đường tiêu hóa có nguy cơ ảnh hưởng đến tình trạng bệnh tật nhiều hơn. Nghiêm trọng hơn nữa là họ cần được chăm sóc kỹ càng và có hỗ trợ từ nhân viên y tế hơn so với nhóm 1. Điều này sẽ gây nên gánh nặng cho các bác sĩ nêu số ca nhiễm tiếp tục tăng cấp số nhân.

Ở nhóm 3, bệnh nhân không xuất hiện triệu chứng đường hô hấp sẽ ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Do chúng ta hiện nay các kit test hướng đến là kiểm tra đường hô hấp. Vì thế sẽ có nguy cơ lượng bệnh nhân ở nhóm 3 bị bỏ sót. Và đó là nguyên nhân tiềm ẩn cho những câu chuyện người bệnh xét nghiệm ra âm tính.

Vật chủ lây lan của virus corona là con người và một số nhóm động vật. Ban đầu chúng lây qua đường hô hấp. Sau đó được phát hiện có thể sẽ lây qua đường tiêu hóa.

5.1 Covid 19 có khả năng lây truyền qua phân

Hiện nay các chứng minh khoa học đã có thể coi là cơ sở để công nhận một phần rằng covid 19 không chỉ lây truyền qua hệ hô hấp. Nguy hiểm hơn là khi một người được công nhận âm tính vẫn có nguy cơ phân chứa virus. Vì thế nguy cơ lây nhiễm từ nhóm đối tượng này khá cao nếu không cẩn thận.

Chính vì thế các phân tích chuyên sâu hơn cần được tiến hành. Nếu xác định chính xác phân là nguồn lây virus cần có biện pháp để xét nghiệm và lấy mẫu an toàn cho người bệnh và bác sĩ. Đồng thời nếu bạn mắc phải chứng tiêu chảy có thể giữ khoảng cách với người khác để giảm nguy cơ lây truyền bệnh cho họ.

Người bệnh covid có triệu chứng tiêu chảy sẽ lây lan virus khi sử dụng chung các phòng sinh hoạt. Do vậy nếu bạn ở riêng phòng sẽ hạn chế được sự lây nhiễm đó. Đồng thời cũng cẩn thận giữ khoảng cách với cả bệnh nhân đã khỏi bệnh. Nhóm đối tượng này sẽ có nguy cơ lây truyền covid 19 qua phân.

5.2 Hướng dẫn phân biệt triệu chứng giữa covid 19 và bệnh khác

Tiêu chảy là một triệu chứng phân lỏng, đi nhiều lần. Nếu đi ngoài trên 3 lần mỗi ngày được coi là tiêu chảy. Một số người có thể đi thường xuyên hoặc cách nhau nhưng nếu đi ngoài quá 3 lần / ngày bạn nên chú ý hơn.

Theo nghiên cứu từ viện quốc gia về bệnh tiểu đường, bệnh tiêu hóa và thân (NIDDK) cho biết xác định tiêu chảy có thể thông qua một số biểu hiện như:

• Người đang có nhu cầu sử dụng toilet gấp
• Người đang bị chuột rút
• Giảm kiểm soát nhu động ruột
• Buồn nôn hay ngộ độc thực phẩm
• Đau nhức vùng bụng

Đối với những người bị tiêu chảy do nhiễm trùng sẽ dẫn đến nôn mửa, chóng mặt buồn nôn và đi ngoài ra máu. Theo nghiên cứu phân tích có 3 loại tiêu chảy bạn cần chú ý:

• Tiêu chảy cấp tính thường hay gặp và sẽ tự khỏi sau 1 - 2 ngày. Trường hợp này xảy ra khá phổ biến và có nhiều ca mắc hàng năm nên chỉ cần chú ý chế độ ăn uống sinh hoạt ổn định sẽ để phòng ngừa tối đa các sự tất công của virus đến cơ thể.
• Tiêu chảy kéo dài từ 2 - 4 tuần.
• Tiêu chảy mãn tính kéo dài trên 4 tuần. Các triệu chứng bệnh sẽ xuất hiện liên tục hoặc gián đoạn nhưng không có dấu hiệu dừng lại được.

Tiêu chảy mãn tính có tình trạng phức tạp hơn so với nhóm tiêu chảy cấp tính. Đối với tiêu chảy cấp tính có khả năng tự khỏi nên đôi khi bác sĩ cũng không thể tìm ra nguyên nhân hay lý do. Tuy nhiên, vấn đề nhiễm trùng đường tiêu hóa dẫn đến tiêu chảy có thể do phản ứng phụ của thuốc. Một số khác mới là nguyên nhân xuất phát từ tiêu chảy cấp.

Hiện nay, số lượng bệnh nhân Covid có triệu chứng nhẹ hoặc không có triệu chứng có thể sẽ khỏi sau một thời gian mà không cần điều trị tại bệnh viện. Nhưng nếu có vấn đề về tiêu hóa đặc biệt là tiêu chảy bạn nên chú ý hơn. Nếu tiêu chảy mà có thêm biểu hiện của bệnh nhân covid 19 thì nhanh chóng tự cách ly tại nhà rồi báo sớm cho bác sĩ để được tư vấn. Sau đây là triệu chứng có thể đi kèm với tiêu chảy cần lưu ý:

• Ho nhiều
• Khó thở, thở gấp
• Cơ thể mệt mỏi uể oải
• Đau nhức cơ hoặc vùng đầu hay cả 2
• Sốt cao cảm thấy ớn lạnh
• Đau họng dẫn đến khó ăn mất vị giác
• Ngạt mũi, sổ mũi hay không ngửi được mùi

Quan trọng hơn là nếu khó thở hay đau ngực khiến cơ thể rơi vào mệt mỏi khó tỉnh táo thì cần cấp cứu nhanh kịp lúc. Để đảm bảo an toàn bạn nên báo cho bệnh viện hay bác sĩ thay vì đến bệnh viện để giảm lây nhiễm chéo trên quãng đường di chuyển. Hãy cung cấp đủ thông tin để dịch vụ chăm sóc hỗ trợ nhanh nhất.

Như vậy, f0 bị tiêu chảy có nguy hiểm. Một người chưa xác định là f0 vẫn nên chú ý nếu không may có biểu hiện của tiêu chảy. Bạn cần báo ngay cho bác sĩ để được hỗ trợ nếu nghi ngờ là f0 có kèm triệu chứng tiêu chảy.