Dấu hiệu tinh trùng khỏe mạnh

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Ngoại tiết niệu - Khoa Ngoại Tổng hợp & Gây mê - Bệnh viện đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Tinh trùng khỏe mạnh thể hiện khả năng sinh sản của bạn. Chất lượng tinh trùng sẽ giảm nếu bạn không có một lối sống khoa học, lành mạnh. Tuy nhiên nhiều trường hợp đàn ông cao to, khỏe mạnh nhưng vẫn có tinh trùng yếu và ngược lại. Chính vì thế, nhận biết được thế nào là tinh trùng khỏe mạnh sẽ giúp chúng ta chủ động hơn trong việc nâng cao chất lượng tinh trùng.

Sức khỏe của tinh trùng phụ thuộc vào các yếu tố khác nhau, bao gồm số lượng, Độ di động và cấu trúc hình thái:

1.1. Số lượng

Bạn có khả năng có khả năng thụ thai cao nhất nếu trong mỗi lần xuất tinh, tinh dịch bài tiết ra chứa ít nhất 15 triệu tinh trùng mỗi ml. Nếu có quá ít tinh trùng trong một lần xuất tinh có thể làm cho việc mang thai khó khăn hơn vì không đủ tinh trùng để thụ tinh với trứng.

1.2. Di động

Để tiếp cận và thụ tinh với trứng, tinh trùng phải di chuyển mạnh mẽ liên tục qua cổ tử cung, trong lòng tử cung và ống dẫn trứng của của cơ quan sinh dục nữ. Đây chính là khả năng di động của tinh trùng. Bạn chỉ có thể có khả năng sinh sản nếu đạt ít nhất 40% số lượng tinh trùng di chuyển tốt.

1.3. Hình thái

Hình dạng của tinh trùng cũng quyết định tính “thắng cuộc” cho nó trong cuộc đua gặp trứng để thụ tinh. Tinh trùng bình thường có đầu hình bầu dục và một chiếc đuôi dài phía sau. Hai bộ phận này phối hợp với nhau để thúc đẩy tinh trùng di chuyển về phía trước càng nhanh càng tốt. Mặc dù không phải là yếu tố quan trọng như số lượng hoặc khả năng di chuyển, một người đàn ông càng có nhiều tinh trùng với hình dạng và cấu trúc bình thường thì càng có khả năng thụ thai cao.

Có nhiều vấn đề y tế khác nhau góp phần vào khả năng sinh sản của nam giới, bao gồm:

• Tổn thương ở vùng dưới đồi hoặc tuyến yên – trung tâm điều khiển tinh hoàn sản xuất testosterone và tinh trùng (bệnh suy sinh dục thứ phát);
• Bệnh lý ở tinh hoàn;
• Rối loạn khả năng di động của tinh trùng;
• Tuổi tác cũng ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng. Khả năng di chuyển của tinh trùng và tỷ lệ tinh trùng bình thường có xu hướng giảm theo tuổi tác, làm suy giảm khả năng sinh sản, đặc biệt là sau 50 tuổi.

Bạn có thể thực hiện các bước đơn giản sau đây để tăng cơ hội sản xuất ra những tinh trùng khỏe mạnh, bao gồm:

• Duy trì cân nặng hợp lý: Một số nghiên cứu cho thấy việc tăng chỉ số khối cơ thể (BMI) có liên quan đến việc giảm số lượng tinh trùng và khả năng di chuyển của tinh trùng;
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh: Chọn ăn nhiều loại trái cây và rau quả, giàu chất chống oxy hóa có thể giúp cải thiện sức khỏe tinh trùng;
• Ngăn ngừa nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục: Các bệnh lây truyền qua đường tình dục, như giang mai, lậu, có thể gây vô sinh ở nam giới. Để bảo vệ bản thân, hãy giới hạn số lượng bạn tình và sử dụng bao cao su mỗi khi quan hệ tình dục - hoặc duy trì mối quan hệ một vợ một chồng với bạn đời không bị nhiễm bệnh;
• Hạn chế căng thẳng: Lo âu, căng thẳng quá mức có thể làm giảm chức năng tình dục và ảnh hưởng xấu vào quá trình bài tiết ra các hormone cần thiết để sản xuất tinh trùng;
• Tập luyện thể chất: Các hoạt động thể chất vừa phải có thể hỗ trợ làm tăng mức độ của các enzyme chống oxy hóa mạnh mẽ, gián tiếp giúp bảo vệ tinh trùng.

Tinh trùng đặc biệt dễ bị tổn thương bởi các yếu tố môi trường xung quanh, chẳng hạn như tiếp xúc với nhiệt độ quá cao hoặc hóa chất độc hại. Chính vì thế, hãy lưu ý các điều này để bảo vệ khả năng sinh sản của bạn:

• Không hút thuốc: Nhiều nghiên cứu quan sát cho thấy đàn ông hút thuốc lá sẽ khiến cho số lượng tinh trùng giảm thấp. Nếu bạn hút thuốc và đang muốn có con, hãy chủ động cai thuốc hoặc yêu cầu sự trợ giúp từ bác sĩ của bạn giúp bạn bỏ thuốc lá;
• Hạn chế rượu: Uống nhiều rượu có thể dẫn đến giảm sản xuất testosterone, làm giảm ham muốn và giảm sản xuất tinh trùng. Nếu bạn có sở thích uống rượu, hãy uống một cách điều độ và có kiểm soát;
• Tránh dùng sản phẩm bôi trơn khi quan hệ: Mặc dù cần có thêm nhiều nghiên cứu về ảnh hưởng của các loại sản phẩm bôi trơn đối với khả năng sinh sản, hãy cân nhắc việc hạn chế sử dụng chúng trong khi giao hợp. Nếu thực sự cần thiết, hãy lựa chọn các sản phẩm an toàn hay có thành phần tự nhiên hơn như dầu em bé, lòng trắng trứng hoặc chất bôi trơn đã được chứng minh là có tính thân thiện với khả năng sinh sản;
• Thuốc sử dụng: Hãy tham vấn trực tiếp với bác sĩ của bạn về việc bạn có nhu cầu có thai trong lúc đang điều trị bệnh. Các loại thuốc như thuốc chẹn kênh canxi, thuốc chống trầm cảm ba vòng, thuốc kháng androgen và các loại thuốc khác có thể góp phần gây ra các vấn đề về việc chậm có thai;
• Phơi nhiễm độc tố: Tiếp xúc với thuốc trừ sâu, chì và các chất độc khác trong môi trường lao động và sinh hoạt có thể ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng tinh trùng. Nếu quá trình làm việc của bạn khó tránh khỏi các loại với độc tố, hãy trang bị các dụng cụ bảo hộ an toàn, như mặc quần áo, đeo găng, đi ủng và tránh tối đa việc tiếp xúc trực tiếp với hóa chất;
• Tránh nhiệt độ quá nóng: Nhiệt độ vùng bẹn bìu tăng cao có thể làm cản trở đến chức năng sản xuất tinh trùng. Mặc dù những lợi ích đạt được chưa chứng minh đầy đủ, việc mặc đồ lót rộng, thông thoáng, tránh ngồi lâu, hạn chế tắm xông hơi và ngâm mình trong bồn nước nóng và tránh để bìu tiếp xúc với các vật ấm nóng, như máy tính xách tay, có thể giúp tăng cường chất lượng tinh trùng;
• Hóa trị và xạ trị: Những liệu pháp điều trị các bệnh lý ung thư có thể làm giảm sản xuất tinh trùng một cách đáng kể cũng như gây vô sinh vĩnh viễn. Cần hỏi bác sĩ về nhu cầu lấy và lưu trữ tinh trùng cần cho việc sử dụng sau này trước khi bắt đầu điều trị ung thư.

Tóm lại, nếu quý ông và người bạn đời đang có kế hoạch mang thai thì cần tìm hiểu về sức khỏe tinh trùng. Việc đánh giá xem tinh trùng của người đàn ông có khỏe mạnh hay không sẽ giúp các cặp đôi có biện pháp nâng cao chất lượng tinh trùng kịp thời, tăng khả năng thụ thai.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đang sử dụng xét nghiệm tinh dịch đồ trong 2 Gói khám tiền hôn nhân cơ bản và Gói khám tiền hôn nhân nâng cao, không chỉ giúp quý ông đánh giá chính xác sức khỏe tinh trùng mà còn đưa ra các tư vấn giúp các cặp đôi sinh con khỏe mạnh nhất.

Nguồn tham khảo: mayoclinic.org; healthline.com