Có phải virus HPV 16 và 18 dễ gây ra ung thư cổ tử cung?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Quách Nguyễn Thu Thủy - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

HPV là tên viết tắt của Human Papilloma Virus – một loại virus gây mụn cóc và u nhú ở người. Không phải ai nhiễm HPV cũng sẽ bị ung thư cổ tử cung, nhưng ngược lại, Có hơn 95% các trường hợp ung thư cổ tử cung phát hiện do virus HPV gây ra, virus HPV lây nhiễm qua đường tiếp xúc, quan hệ tình dục, từ mẹ sang con và có thể tồn tại trong cơ thể người thời gian rất lâu trước khi phát triển thành bệnh. Hiện có hơn 100 type HPV, hơn 10 chủng virus HPV có thể dẫn đến ung thư, trong đó có 2 chủng đặc biệt HPV 16,18 cũng là 2 túyp chính gây nên ung thư cổ tử cung và còn là tác nhân gây ra các loại ung thư như: Ung thư âm hộ (50%), Ung thư âm đạo (65%). Bệnh này hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên để giảm tỷ lệ mắc bệnh chỉ có một cách duy nhất đó là tiêm ngừa vacxin.

HPV là một loại virus có thể lây truyền qua quan hệ tình dục. Trong khi giao hợp hoặc quan hệ tình dục bằng miệng. HPV có thể lây lan sang người khác ngay cả khi người bệnh không hề có dấu hiệu hay triệu chứng gì.

Ngoài ra, virus này còn có thể lây truyền không qua đường tình dục như dụng cụ cắt móng tay, kim bấm sinh thiết, đồ lót... HPV cũng có thể lây truyền dọc từ mẹ sang con trong lúc sinh và gây ra đa bướu gai đường hô hấp cho trẻ sơ sinh.

Dùng bao cao su có thể tránh lây nhiễm được nhiều bệnh, trong đó có HPV. Tuy nhiên cũng không phải an toàn tuyệt đối bởi những vùng tiếp xúc ngoài bao cao su vẫn có thể bị nhiễm bệnh.

Không bị nhiễm virus HPV từ: bồn cầu, ôm hay nắm tay, ăn chung hoặc dùng chung bát đũa, bơi chung hồ bơi hay bồn tắm với người mắc bệnh. HPV cũng không di truyền.

Có khoảng 100 loại virus HPV, trong đó có khoảng 40 loại là nguyên nhân gây ra các bệnh ở cơ quan sinh dục con người. 10 loại là được cho vào danh sách những loại virus gây ra nhiều bệnh nguy hiểm ở người.

Hai loại HPV 16 và 18 được coi là virus nguy hiểm nhất vì chúng có thể nhiễm sâu vào tử cung của phụ nữ, sau đó phát triển làm thay đổi mô tử cung và gây ra bệnh ung thư cổ tử cung. Đây cũng là loại gây ra nhiều bệnh khác như ung thư âm đạo, ung thư hậu môn, ung thư dương vật,....

Hai loại HPV 6 và 11 khi lây nhiễm 90% có thể gây ra mụn cóc (sùi mào gà) ở cơ quan sinh dục, đặc biệt là ở nam giới, bệnh phát triển khiến người bệnh khó chịu, xấu hổ và mất tự tin.

Tuy nhiên, không phải lúc nào HPV cũng gây ra bệnh, thông thường đa số những người bị nhiễm HPV đều sẽ tự sạch nhiễm. Số còn lại sẽ tiến triển nhanh hơn thành bệnh khi có các tác nhân khác cùng lúc tác động như quan hệ tình dục quá sớm, có quá nhiều bạn tình.

Hiện nay không có xét nghiệm nào có thể phát hiện được HPV một cách đại trà. Các trường hợp bị nhiễm HPV hầu hết được chẩn đoán qua việc khám bệnh khi có dấu hiệu của các bệnh như sùi mào gà, mụn cóc sinh dục, ung thư cổ tử cung...

Hiện nay có vắc xin phòng ngừa 4 loại HPV gây nhiều bệnh nhất là HPV 16, HPV 18 (gây ung thư cổ tử cung) và Hpv 6, 11 (gây sùi mào gà). Vắc xin phát huy hiệu quả nhất với những người chưa từng nhiễm virus HPV. Tiêm vắc xin ngừa HPV có hiệu quả với cả những người đã nhiễm virus này, giúp ngừa tái nhiễm virus.

Vắc xin giúp phòng ngừa tới 99% các tổn thương tiền ung thư cổ tử cung liên quan đến 2 loại HPV 16 và 18. Ngừa 95% các trường hợp loạn sản cổ tử cung ở mức độ nhẹ và tổn thương tiền ung thư gây ra bởi 4 loại HPV 6, 11, 16 và 18. Khi tiêm vắc xin sẽ giúp loại bỏ được 99% nguy cơ bị mụn cóc và mào gà ở bộ phận sinh dục.

Phòng ngừa chủ động vẫn là biện pháp hữu hiệu nhất

Thực tế ở Việt Nam việc giáo dục sức khỏe giới tính vẫn chưa được phổ biến. Cha mẹ cần cởi mở và thoải mái trao đổi hơn trong việc giáo dục giới tính cho con mình. Đồng thời có các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục cho con.

Bệnh ung thư cổ tử cung hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên để giảm tỷ lệ mắc bệnh chỉ có một cách duy nhất đó là phòng nhiễm virus HPV bằng cách tiêm vắc-xin

Hiện nay hai loại vắc - xin thường được sử dụng là Gardasil được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (Food and Drug Administration - FDA) Hoa Kỳ phê chuẩn lưu hành năm 2006, trở thành vắc - xin đầu tiên có thể giúp phòng ngừa ung thư cổ tử cung. Gardasil bảo vệ cơ thể trước 4 chủng virus gây u nhú ở người là 6, 11, 16 và 18.