Áp xe não do viêm tai

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Lê Văn Quảng - Bác sĩ Tai Mũi Họng - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang. BSCKI. Lê Văn Quảng là chuyên gia về lĩnh vực Tai Mũi Họng với 15 năm kinh nghiệm.

Áp xe não do viêm tai là bệnh lý hiếm gặp nhưng tỷ lệ tử vong cao, nếu không cấp cứu kịp thời thì có khả năng để lại di chứng nặng nề cho người bệnh. Do vậy, chủ động tìm hiểu các kiến thức liên quan đến căn bệnh này là rất cần thiết.

Ở các nước phát triển, hầu như không gặp tình trạng người bệnh bị áp xe não do tai. Tuy nhiên, ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam, tỷ lệ bệnh nhân bị áp xe não do tai vẫn còn cao, chiếm tới 40-50% các trường hợp.

Viêm tai có thể gây biến chứng ở não là do tổ chức não rất gần tai, có những chỗ màng não chỉ cách tai bởi vách xương với độ dày chỉ 1mm, thậm chí có chỗ chỉ 0,5mm.

Tình trạng nhiễm trùng từ niêm mạc tai, xương chũm đi qua con đường viêm xương, xương bị hủy hoại, đi qua mạch máu của các khe hở đến màng cứng não, gây tổn thương não, trong đó có áp xe não.

Nhiễm trùng từ tai đi theo con đường máu vào não. Biến chứng nguy hiểm thường gặp do viêm tai gây ra bao gồm: áp xe não, viêm màng não và viêm tĩnh mạch do tai.

Ở giai đoạn đầu, dấu hiệu của bệnh nhân bị áp xe não do viêm tai thường gặp nhất là tình trạng nhức đầu từ nhẹ đến nặng, kéo dài, uống thuốc không giảm. Ở giai đoạn này, bệnh nhân thường không để ý do rất ít các triệu chứng của bệnh.

Khi bệnh áp xe não tiến triển, biểu hiện lâm sàng tập trung vào 3 hội chứng lớn sau:

Hội chứng tăng áp lực nội sọ:

• Nhức đầu, càng ngày càng trở nên dữ dội, có thể đau khu trú một bên hoặc chỉ đau vùng chẩm. Bệnh nhân thỉnh thoảng lấy tay đập vào đầu
• Tinh thần chậm chạp, trì trệ, lảm nhảm, không muốn tiếp xúc với người khác
• Mạch đập không đều, có khi nhanh, có khi chậm
• Gai mắt phù nề, có thể bị phù nề gai mắt một bên hoặc hai bên
• Nôn
• Đi lại loạng choạng do chóng mặt

Hội chứng nhiễm trùng

• Sốt
• Bạch cầu trong máu tăng cao khi có sốt cao
• Sụt cân nhanh chóng

Hội chứng thần kinh khu trú: Thường xuất hiện muộn do áp xe đại não gây ra

• Liệt nửa người bên đối diện, liệt vận động nhãn cầu, co giật từng phần hoặc toàn bộ, mất ngôn ngữ
• Với bệnh nhân bị áp xe tiểu não: Loạng choạng, hay bị ngã, run tay khi cử động, quá tầm, rối tầm, ú ớ, khó nuốt...

Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tỷ lệ bệnh nhân tử vong do viêm tai gây áp xe não ở mức cao. Vì vậy, người bệnh khi thấy bất cứ dấu hiệu bị viêm tai đặc biệt là viêm tai có mủ, viêm tai có mủ thối, cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm, chẳng hạn như áp xe não.