Vôi hóa nhu mô gan: Những điều cần biết

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi TS. BS CKII Phan Thị Minh Hương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng

Vôi hóa là tình trạng có thể xảy ra trên bất kỳ mô mềm nào trên cơ thể, đa phần tình trạng này là lành tính. Vôi hóa gan là một dấu hiệu xảy ra do tình trạng viêm nhiễm mạn tính tại gan gây ra và thường được phát hiện qua siêu âm hay chụp x-quang.

Khi gan bị tổn thương do các nguyên nhân như nhiễm ký sinh trùng, sử dụng các chất có hại cho gan...sau một quá trình phản ứng lại các tác nhân đó, nhu mô gan bị tổn thương sẽ hình thành xơ và trở thành mô sẹo, mô sẹo này khi siêu âm sẽ thấy hình ảnh là những nốt vôi hóa có kích thước khác nhau.

Vôi hóa gan nhỏ thông thường không thấy biểu hiện rõ, khi các nốt vôi hóa này lớn hơn có thể gây ra đau, chèn ép đường mật gây tắc mật.

Những nguyên nhân có thể gây ra tình trạng vôi hóa gan bao gồm:

• Do các tác nhân dẫn tới tình trạng viêm nhiễm tại gan mạn tính như ký sinh trùng, áp xe gan, sử các loại thuốc có độc cho gan.
• Người uống nhiều rượu, bia trong thời gian dài dẫn đến tổn thương gan, viêm gan do rượu. Tình trạng này cũng gây ra tình trạng vôi hóa gan, thậm chí là xơ gan, ung thư gan.
• Vôi hóa gan gặp ở trẻ sơ sinh do trong quá trình mang thai bị nhiễm trùng hay sau sinh bị nhiễm trùng.
• Do rối loạn chức năng gan kéo dài dẫn đến vôi hóa gan, nặng hơn là xơ gan.
• U nang hay khối u khác trong gan cũng là nguyên nhân gây tích tụ trong gan và dẫn đến vôi hóa gan. Khi một khối u có xu hướng xảy ra tình trạng vôi hóa cần làm các xét nghiệm chuyên sâu giúp đánh giá tình trạng khối u lành hay u ác tính. Nếu u ác tính cần tiến hành điều trị ngay.

Những nốt vôi hóa gan có kích thước nhỏ, thường lành tính không gây ảnh hưởng gì và cũng không cần điều trị. Tuy nhiên nếu kích thước lớn có thể chèn ép đường mật và gây viêm tắc đường mật với những biểu hiện như:

• Gây tức hạ sườn phải, thường đau nhiều khi vận động mạnh
• Sốt, rét run: Viêm đường mật thường do nhiễm vi khuẩn
• Vàng da, vàng niêm mạc mắt: Người bệnh thường có da vàng hơn bình thường, và triệu chứng vàng da thường xuất hiện sau đau và sốt. Ngoài ra, nước tiểu của người bị bệnh có màu vàng đậm, phân bạc màu
• Rối loạn tiêu hóa: Vì nốt vôi hóa gây tắc đường mật trong gan làm ảnh hưởng tới việc tiêu hóa gây chán ăn, sợ mỡ, đầy bụng, chậm tiêu

Trường hợp nốt vôi hóa gan lớn, gây ra chèn ép đường mật gây ra những triệu chứng của viêm đường mật cần tiến hành điều trị. Còn nếu những nốt vôi hóa đang còn bé và chưa có các triệu chứng trên xuất hiện, các xét nghiệm chức năng gan nằm trong giới hạn bình thường thì chưa cần điều trị mà chỉ cần thay đổi chế độ sinh hoạt và ăn uống.

• Chế độ ăn hạn chế cholesterol để làm giảm nguy cơ lắng đọng sắc tố mật. Cholesterol có nhiều trong nội tạng động vật, mỡ động vật, ăn thịt đỏ, ăn lòng đỏ trứng...nên cần hạn chế, không nên ăn quá khuya. Cần tăng cường hoa quả tươi và rau xanh, nên ăn nhiều thịt có màu trắng và chia nhỏ bữa ăn, không nên ăn quá no.
• Ngủ đủ giấc khoảng 7-8 tiếng mỗi ngày và không ăn khuya, không thức khuya.
• Hạn chế uống rượu, bia, các chất gây độc cho gan và khi sử dụng các loại thuốc độc cho gan cần được hướng dẫn của bác sĩ.
• Khám sức khỏe định kỳ 3-6 tháng để xem nốt vôi hóa gan có tiến triển lớn hơn không và khám ngay khi có những dấu hiệu như đau vùng gan, sốt, vàng da...
• Ngoài ra cần tẩy giun định kỳ trung bình 6 tháng một lần.

Phần lớn tình trạng vôi hóa gan không phải là biểu hiện nguy hiểm, lành tình và ít khi phát triển. Tuy nhiên khi vôi hóa gan phát triển gây ra xuất hiện những triệu chứng cảnh báo, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được khám, chẩn đoán và điều trị sớm.

Hiện nay Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có các gói Sàng lọc Gan mật, giúp phát hiện Virus viêm gan ở giai đoạn sớm ngay cả khi chưa có triệu chứng. Ngoài ra, Gói sàng lọc gan mật toàn diện giúp khách hàng:

• Đánh giá chức năng gan mật
• Tầm soát sớm ung thư gan;
• Thực hiện các xét nghiệm như Tổng phân tích tế bào máu, chức năng đông máu, sàng lọc viêm gan B,C
• Đánh giá trạng thái gan mật qua hình ảnh siêu âm và các bệnh có nguy cơ ảnh hưởng gây ra bệnh gan/làm bệnh gan nặng hơn
• Phân tích sâu các thông số đánh giá chức năng gan mật thông qua xét nghiệm cận lâm sàng; các nguy cơ ảnh hưởng đến gan và tầm soát sớm ung thư gan mật