Tìm hiểu về áp xe gan amip

Bài viết của Tiến sĩ, Bác sĩ Trần Thị Phương Thúy - Bác sĩ chuyên khoa Gan mật - Khoa Nội tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Áp xe gan do amip là bệnh nhiễm trùng phổ biến và gây biến chứng nguy hiểm. Nếu không được điều trị kịp thời, áp xe gan amip có thể dẫn đến tử vong cho người bệnh.

Áp xe gan amip là tình trạng ổ viêm gây mủ trong gan do một loại ký sinh trùng đường ruột được gọi là amip, tên khoa học là Entamoeba histolytica gây ra.

Amip sau khi xâm nhập vào cơ thể thường gây ra tình trạng viêm ruột, còn được gọi là lỵ amip. Người mắc bệnh lỵ amip thường có các triệu chứng như đau quặn bụng, mót rặn, tiêu chảy kèm chất nhầy và máu trong phân. Sau khi gây ra viêm ruột, amip có thể lan truyền theo dòng máu để đi đến gan, từ đó gây ra tình trạng áp xe gan amip.

Đường lây truyền ký sinh trùng amip là từ nguồn thức ăn hoặc nước uống đã bị nhiễm bẩn do phân của người bệnh (có thể xảy ra do dùng phân người bệnh tưới cho cây trồng). Lỵ amip cũng có thể lây truyền do tiếp xúc người với người, phổ biến nhất ở những khu vực sống đông đúc và vệ sinh kém, trong đó ở Việt Nam cũng gặp với tần suất cao.

Một số yếu tố nguy cơ khiến bạn bị áp xe gan amip bao gồm:

• Sinh sống hoặc đi đến những khu vực nhiệt đới
• Nghiện rượu
• Ung thư
• Suy giảm miễn dịch (bao gồm HIV/AIDS)
• Dinh dưỡng kém
• Tuổi cao
• Có thai
• Dùng các thuốc nhóm steroid

Có thể có hoặc không có triệu chứng của nhiễm trùng ở ruột, nhưng khi bệnh nhân có tình trạng áp xe gan amip thì có thể sẽ có các triệu chứng sau:

• Đau bụng, đặc biệt ở hạ sườn phải, đau dữ dội, liên tục hoặc như dao đâm
• Ho
• Sốt và ớn lạnh
• Tiêu chảy không có máu (chỉ xuất hiện ở 1/3 bệnh nhân)
• Cảm giác mệt mỏi, uể oải
• Nấc cụt liên tục (hiếm)
• Vàng da (vàng ở da, niêm mạc, mắt)
• Chán ăn
• Đổ mồ hôi
• Sụt cân

Bác sĩ sẽ khám và hỏi bạn một số câu hỏi về triệu chứng và lịch sử đi lại.

Bác sĩ có thể yêu cầu làm một số xét nghiệm:

• Công thức máu
• Xét nghiệm chức năng gan
• Xét nghiệm máu hoặc phân để phát hiện amip
• Siêu âm bụng
• Chụp cắt lớp vi tính hoặc chụp cộng hưởng từ ổ bụng
• Chọc hút dịch mủ của ổ áp xe gan để phát hiện vi trùng, ký sinh trùng.

• Dùng thuốc: Thường dùng kháng sinh như Metronidazole hoặc Tinidazole nếu bị áp xe gan amip. Ngoài ra, khi áp xe gan đã được loại bỏ, cần kết hợp với một thuốc để loại bỏ amip còn trong lòng ruột, giúp ngăn ngừa bệnh tái phát, như paromomycin hoặc diloxanide.
• Một số ít trường hợp cần chọc hút dẫn lưu hoặc phẫu thuật nhằm loại bỏ ổ áp xe để giảm đau bụng và tăng khả năng điều trị thành công.

Nếu không điều trị, ổ áp xe gan có thể vỡ và lan sang các cơ quan khác, dẫn đến tử vong. Ổ áp xe có thể vỡ vào ổ bụng, phổi, màng phổi hoặc màng ngoài tim. Nhiễm amip cũng có thể lan đến não.

Nếu được điều trị thì cơ hội chữa khỏi là rất cao và chỉ một số rất ít các trường hợp có biến chứng.

Tóm lại, áp xe gan amip là tình trạng nguy hiểm do một loại ký sinh trùng đường ruột amip gây viêm mủ trong gan. Do đó, để phòng tránh bệnh, khi đi đến vùng có điều kiện vệ sinh kém, cần uống nước lọc và không ăn rau củ sống hoặc quả đã bóc vỏ.