Phục hồi sau nội soi điều trị thoát vị hoành

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Dương Xuân Lộc - Bác sĩ Ngoại Tiêu hóa - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng

Cơ hoành là một cấu trúc cân, cơ có hình vòm tạo thành vách ngăn, ngăn cách khoang ngực với khoang bụng. Sự hoàn chỉnh vách ngăn cơ hoành xảy ra vào tuần thứ 8 của thai kỳ. Trong quá trình phát triển của các nếp gấp phúc - phế mạc từ thời kỳ bào thai có sai sót sẽ tạo ra khiếm khuyết trên cơ hoành. Khiếm khuyết này làm thông khoang ngực với khoang bụng, thường xảy ra nhất là ở vùng sau, bên trái.

Thoát vị hoành là sự nhô lên của phần trên của dạ dày thông qua cơ hoành, cơ dạng hình vòm phân chia hai khoang ngực và bụng. Điều này có nghĩa là một phần của dạ dày bất thường nhô ra vào trong khoang lồng ngực.

Thoát vị cơ hoành là một dị tật bẩm sinh thường thấy ở trẻ nhỏ: là hiện tượng các tạng từ ổ bụng chui lên lồng ngực qua lỗ khuyết bẩm sinh thường ở vị trí lỗ sau và bên trái của cơ hoành. Tuỳ thuộc vào lỗ thoát vị to hay nhỏ mà các phủ tạng có thể chui lên lồng ngực như dạ dày, ruột non, lách. Những trẻ bị thoát vị cơ hoành bẩm sinh thường có tổn thương phổi nặng nề. Bệnh thường chiếm tỉ lệ 1/12.500 trẻ mới sinh ra, tỉ lệ tử vong là khoảng 30 – 50%.

Thoát vị cơ hoành ở người lớn thường là thoát vị khe thực quản. Cơ hoành có ba lỗ mở chính và các lỗ nhỏ phụ để giúp cho thực quản, động mạch chủ và tĩnh mạch chủ trên lọt qua. Thoát vị khe thực quản là sự thoát vị của dạ dày qua khe thực quản. Một trong những biểu hiện thường gặp nhất của thoát vị khe thực quản là hiện tượng trào ngược dịch vị từ dạ dày lên thực quản. Hiện tượng trào ngược này có liên quan đến một số yếu tố, trong đó có hoạt động của cơ thắt dưới thực quản.

Hầu hết các trường hợp đều nhẹ và phần lớn không có triệu chứng, trong trường hợp nghiêm trọng thoát vị hoành có thể gây khó chịu và đau đớn, có thể dẫn đến trào ngược. Trào ngược là hiện tượng axit trong dạ dày dâng cao và trào ngược vào thực quản, dẫn đến các biến chứng khác ở dạ dày và họng.

Bất kỳ ai ở mọi lứa tuổi đều có nguy cơ mắc thoát vị hoành. Tuy nhiên đối với những người ở độ tuổi trên 50 tuổi và phụ nữ thừa cân dễ mắc bệnh thoát vị hoành hơn.

Thoát vị hoành được điều trị bằng phẫu thuật nhằm mục đích đưa phần tạng bị thoát vị phục hồi về vị trí cũ, khâu phục hồi lại lỗ thực quản cơ hoành. Phẫu thuật điều trị thoát vị hoành bằng phương pháp mổ mở hoặc mổ nội soi. Phương pháp mổ nội soi giúp cho người bệnh phục hồi nhanh hơn, tính thẩm mỹ cao do để lại vết sẹo nhỏ.

Bệnh thường có tiến triển tốt sau mổ. Phục hồi sau mổ nội soi điều trị thoát vị hoành bao gồm:

• Sau phẫu thuật, bệnh nhân được chuyển về khoa hồi sức.
• Giữ ấm, nằm đầu cao, hỗ trợ hô hấp.
• Tiếp tục kháng sinh tĩnh mạch 7 - 10 ngày.
• Nhịn ăn đường tiêu hóa, nuôi ăn tĩnh mạch hoàn toàn từ 2 -3 ngày, sau đó nuôi ăn đường miệng hoặc qua ống thông dạ dày.
• Kiểm tra khí máu 1 giờ sau mổ, và X-quang phổi 6 giờ sau mổ.
• Điều trị cao áp động mạch phổi, trào ngược dạ dày thực quản nếu có.
• Chăm sóc vết thương mỗi ngày và cắt chỉ sau 7 ngày.

Bệnh nhân cần lưu ý tuân thủ một số điều trong thói quen sinh hoạt để có thể kiểm soát được thoát vị hoành như:

• Giảm cân nếu bạn thừa cân.
• Ăn chậm: ăn 4-5 bữa nhỏ thay vì ăn 1-2 bữa lớn.
• Tránh những thức ăn làm ợ chua ví dụ như: socola, thực phẩm cay, thức ăn làm từ khoai tây, hành, trái cây họ cam, quýt...

Quá trình phục hồi sau nội soi điều trị thoát vị hoành sẽ diễn ra nhanh hơn nếu người bệnh được thực hiện bởi kỹ thuật tiên tiến và đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm.

Phẫu thuật ít xâm lấn bằng robot (robotic surgery) với robot cầm tay đang là phương pháp có nhiều ưu thế hơn so với phẫu thuật nội soi kinh điển và mổ robot với:

• Dụng cụ có đầu phẫu thuật hoạt động linh hoạt như khớp cổ tay giúp tiếp cận được những góc hẹp, tăng khả năng bóc tách và ít gây tổn thương cho các vùng lân cận so với phẫu thuật nội soi cổ điển;
• Đèn nội soi tự động hóa qua giọng nói, laser, theo dõi bằng mắt,... giúp bác sĩ chủ động điều khiển và có tầm nhìn và sự kiểm soát tốt hơn, tăng sự chính xác và an toàn trong thực hiện phẫu thuật;
• Với ưu điểm nhỏ gọn, phẫu thuật bằng cánh tay robot ít xâm lấn và có nhiều lợi điểm như đường mổ nhỏ, ít đau, nguy cơ nhiễm trùng thấp, từ đó giúp khách hàng ít mất máu trong phẫu thuật, phục hồi nhanh;
• Chi phí thực hiện thấp hơn nhiều phẫu thuật bằng robot.