Đau bụng có thể do những nguyên nhân nào gây nên?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Có muôn vàn các kiểu đau bụng, mỗi kiểu lại xuất phát từ những nguyên nhân khác nhau. Bài viết này sẽ nhận diện các loại đau bụng và nguyên nhân của từng loại, giúp chúng ta có kiến thức đầy đủ nhất về chứng đau bụng.

Đây có thể là một trong những triệu chứng của Hội chứng ruột kích thích (IBS). Nếu xuất hiện những cơn đau liên tục dạng như bị chuột rút ở vùng bụng dưới, kèm theo chướng hơi, đầy hơi, rối loạn tiêu hóa, táo bón hoặc tiêu chảy, thì rất có thể bạn đã mắc Hội chứng ruột kích thích (IBS), hay "đại tràng co thắt". IBS là một trong những chứng rối loạn tiêu hóa phổ biến nhất hiện nay liên quan đến đường ruột và dạ dày.

Căn bệnh này không có nguyên nhân cụ thể nên việc điều trị chủ yếu tập trung làm giảm bớt các triệu chứng để bệnh nhân có cuộc sống tốt hơn. Tuy nhiên, một số nghiên cứu đã phát hiện thấy thủ phạm gây ra IBS là do ruột kết quá nhạy cảm.

Hội chứng IBS không gây giảm cân hay chảy máu trực tràng nên người bệnh có thể “sống chung với lũ”. Nếu mắc phải tình trạng này, nên đi gặp bác sĩ để được tư vấn cụ thể, ngoài ra có thể sử dụng các liệu pháp tự nhiên hỗ trợ điều trị bệnh, duy trì cuộc sống cân bằng, khoa học,....

Bệnh viêm ruột (IBD) có thể là nguyên nhân dẫn đến trường hợp đau bụng co chuột rút, kèm theo việc chảy máu trực tràng.

IBD là thuật ngữ chung để chỉ các tình trạng liên quan đến sưng mãn tính đường tiêu hóa, ví dụ như bệnh Crohn và viêm loét đại tràng. Những căn bệnh kiểu này thường có các triệu chứng rất giống nhau và khó có thể chẩn đoán chính xác.

Chúng ta không nên nhầm IBD với IBS (hội chứng ruột kích thích), bởi IBD nghiêm trọng và hiếm gặp hơn.

Bệnh sỏi mật thường là nguyên nhân gây ra những cơn đau khó chịu ở vùng quanh rốn đi kèm đau âm ỉ ở vùng gần vai, rõ nhất là sau khi ăn thực phẩm chứa nhiều chất béo.

Đối với nhóm tuổi ngoài 40, nguy cơ mắc sỏi mật cao hơn so với nhóm người trẻ tuổi. Nguyên nhân là do hàm lượng hormone estrogen tăng cao, nhất là giai đoạn thai kỳ nên dễ phát sinh sỏi mật.

Những viên sỏi này hình thành nhiều năm trong túi mật khó phát hiện và thường không gây đau, trừ khi chúng bị kẹt trong ống nang. Hậu quả là gây đau thắt, hoặc đôi khi phát sinh những cơn đau theo chu kỳ.

Viêm loét đường tiêu hóa chính là nguyên nhân dẫn đến đầy hơi, ợ nóng, chán ăn và sụt cân, xuất hiện những cơn đau ở vùng niêm mạc dạ dày hoặc phần đầu ruột non.

Căn bệnh này không phải do căng thẳng gây nên mà do hai nguyên nhân chính, đó là tác động của vi khuẩn Helicobacter Pylori (HP) - loại vi khuẩn gây tổn thương lớp niêm mạc dạ dày, và do lạm dụng thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) như aspirin hay ibuprofen. Nếu người bệnh xét nghiệm máu, có thể phát hiện được nguyên nhân gây bệnh, đặc biệt là sự có mặt của vi khuẩn H. pylori.

Nếu bị đau đột ngột ở vùng bụng dưới bên trái kèm đầy hơi rồi bỗng dưng cơn đau tạm ngưng, thì rất có thể nguyên nhân là do bệnh viêm túi thừa, tức các túi nhỏ nằm bên trong ruột già.

Đây là hiện tượng rối loạn tiêu hóa khá phổ biến và thường gặp ở nhóm người cao tuổi. Có khoảng 10-20% người mắc bệnh này xuất hiện các triệu chứng như đầy hơi quá mức, đau bụng, chuột rút và táo bón. Viêm túi thừa còn được miêu tả giống như có “ổ gà” trong ruột già, đó chính là hậu quả của chế độ ăn uống quá ít chất xơ.

Nếu bị đau dữ dội ở phía dưới, bên phải rốn thì cơn đau này có thể bắt nguồn từ bệnh viêm ruột thừa, nhất là khi kèm theo sốt nhẹ, không thể xì hơi, bị táo bón hay tiêu chảy.

Nếu bị viêm ruột thừa, cơn đau sẽ rõ rệt hơn khi đi lại, hít thở sâu, ho, hắt hơi, hoặc có áp lực nào đó lên vùng bụng, lúc này cơ đau sẽ trầm trọng hơn. Theo Viện Y học quốc gia Mỹ, bệnh viêm ruột thừa là hiện tượng ruột thừa bị viêm và gây ra mưng mủ. Bệnh này thường phải phẫu thuật cấp cứu ổ bụng, cần can thiệp sớm, cắt bỏ ruột thừa trước khi nó bị vỡ.

Nếu gặp phải các trường hợp đau bụng trên, bạn cần tìm đến bác sĩ để tìm nguyên nhân chính xác và chữa trị kịp thời.