Thuốc Flucinar là thuốc gì? Công dụng và cách sử dụng

Thuốc Flucinar bào chế dưới dạng thuốc mỡ chứa hoạt chất Fluocinolone acetonide, được chỉ định trong điều trị ngắn hạn các tình trạng cấp tính hoặc mãn tính của bệnh viêm da khô không nhiễm khuẩn đáp ứng với glucocorticoid, viêm da tiết bã nhờn, mày đay, viêm da do di truyền... Cùng tìm hiểu công dụng và cách dùng thuốc Flucinar qua bài viết dưới đây.

1.1. Chỉ định

“Thuốc flucinar là thuốc gì?”. Thuốc Flucinar được bào chế dưới dạng thuốc mỡ chứa hoạt chất Fluocinolone acetonide, được chỉ định trong điều trị các bệnh lý sau đây:

• Điều trị trong thời gian ngắn các tình trạng cấp tính hoặc nặng của bệnh viêm da khô không nhiễm khuẩn có đáp ứng với glucocorticoid, chứng ngứa da dai dẳng, chứng dày sừng;
• Điều trị các tình trạng viêm da do di truyền, viêm da tiết bã nhờn, eczema, mày đay do bệnh liken, lupus ban đỏ, ban đỏ đa hình, liken phẳng và bệnh vảy nến lâu năm.

1.2. Dược lực học

Fluocinolone acetonide là corticosteroid tổng hợp có nguyên tử fluor gắn vào nhân steroid, hiệu lực tác dụng của thuốc từ trung bình đến vừa. Cơ chế tác dụng của fluocinolone acetonide nói riêng và corticosteroid dùng tại chỗ nói chung là phối hợp 3 tác dụng quan trọng gồm kháng dị ứng, kháng viêm và co mạch. Tác dụng kháng viêm thông qua cơ chế làm giảm sự hình thành và ức chế giải phóng, hạn chế tác dụng của các hợp chất gây co mạch được giải phóng trong quá trình viêm (các histamine, kinin, prostaglandin, enzyme lysosom, thành phần bổ thể và leukotriene). Tác dụng gây co mạch của thuốc giúp làm giảm sự rò rỉ dịch tại vị trí viêm. Bên cạnh đó, các steroid còn làm giảm tính thấm của màng tế bào.

Fluocinolone acetonide làm tích lũy collagen, tăng tổng hợp protein đồng thời thúc đẩy quá trình phân hủy protein ở da, làm chậm các quá trình tăng sinh protein. Ngoài ra, các steroid (đặc biệt là các chất có chứa fluor trong phân tử) còn có tác dụng chống hoạt động phân bào của các tế bào biểu bì. Việc sử dụng nhắc lại các loại thuốc này sẽ làm giảm tác dụng của thuốc trên da, từ đó dẫn đến kéo dài thời gian để thuốc có tác dụng, tăng mức độ hấp thu toàn thân và tăng nguy cơ gặp các tác dụng không mong muốn.

1.3. Dược động học

Quá trình hấp thu: Corticosteroid dạng bôi chỉ sử dụng khi da còn nguyên vẹn, một lượng nhỏ thuốc được hấp thu tới chân bì và sau đó vào hệ tuần hoàn chung. Tuy nhiên, quá trình hấp thu toàn thân tăng lên khi da bị mất lớp keratin, mắc các bệnh lý tại hàng rào biểu bì (như eczema, vảy nến) hoặc bị viêm. Mức độ hấp thu thuốc phụ thuộc vào tình trạng vùng da bôi thuốc, mức độ thấm và lượng thuốc bôi. Trong đó, thuốc hấp dễ hấp thu nhất ở vùng da mí mắt (40%), bìu (36%), trán (7%), cẳng tay (1%), đầu (4%) và những vùng da bị gấp khúc. Sự hiện diện của Fluocinolone acetonide trong cơ thể được tìm thấy sau khoảng 15 ngày dùng thuốc.

Quá trình chuyển hóa: Corticosteroid dạng bôi không được chuyển hóa ở da. Sử dụng thuốc theo đúng hướng dẫn, một lượng nhỏ thuốc sẽ được hấp thu vào hệ tuần hoàn của cơ thể và được chuyển hóa ở gan tạo thành các chất không có hoạt tính.

Quá trình thải trừ: Fluocinolone acetonide được thải trừ qua thận dưới dạng sulfate, glucuronide và dạng không liên hợp. Một lượng nhỏ chất chuyển hóa được thải trừ qua phân.

Bên cạnh việc giải đáp câu hỏi “thuốc flucinar có tác dụng gì?” thì người bệnh cũng cần nắm được liều dùng, cách dùng thuốc flucinar. Theo đó, liều dùng khuyến cáo của thuốc như sau:

• Bôi một lượng nhỏ thuốc lên vùng da nhiễm bệnh, tần suất bôi không quá 1 – 2 lần trong ngày. Lưu ý không băng kín vùng da sau khi bôi thuốc (trừ trường hợp mắc bệnh vảy nến);
• Không dùng thuốc liên tục vượt quá 2 tuần đối với các vùng da trên cơ thể và không vượt quá 1 tuần đối với da mặt. Không dùng quá 1 tuýp bôi trong một tuần;
• Thận trọng khi dùng thuốc flucinar bôi ở trẻ em dưới 2 tuổi (chỉ dùng khi thật sự cần thiết theo chỉ định của bác sĩ).

Một số tác dụng không mong muốn có thể gặp phải khi sử dụng thuốc flucinar bôi như sau:

• Ban xuất huyết, mụn trứng cá, teo mô dưới da, ức chế sự phát triển của biểu mô, khô da, rụng tóc hoặc mọc lông quá mức, giãn mạch, đổi màu da, teo hoặc nứt da;
• Trong một số trường hợp có thể xuất hiện mày đay, tổn thương vùng da sử dụng thuốc hoặc ban dát sần;
• Nếu băng kín sau khi bôi thuốc sẽ làm tăng mức độ hấp thu thuốc vào toàn thân dẫn đến các tác dụng không mong muốn như phù mạch, suy giảm miễn dịch, tăng huyết áp;
• Sử dụng thuốc ở vùng da mí mắt có thể dẫn đến đục nhân mắt hoặc Glocom.

4.1. Chống chỉ định

Chống chỉ định sử dụng thuốc flucinar bôi trong các trường hợp sau đây:

• Nhiễm khuẩn da, nhiễm virus, nhiễm nấm, bệnh trứng cá đỏ, viêm nang bã, viêm da quanh miệng;
• Người bệnh vừa tiêm ngừa vaccin;
• Người bệnh quá mẫn với fluocinolone acetonide, các glucocorticosteroid hoặc các thành phần tá dược của thuốc;
• Trẻ em dưới 2 tuổi.

4.2. Lưu ý khi sử dụng

Một số lưu ý khi sử dụng thuốc flucinar như sau:

• Không dùng thuốc liên tục quá 2 tuần vì làm tăng nguy cơ gặp các tác dụng phụ như tăng huyết áp, phù nề, suy giảm hệ miễn dịch;
• Nguy cơ giảm bài tiết hormone vỏ thượng thận ACTH khi dùng fluocinolone acetonide, dẫn đến giảm nồng độ cortisol máu và hội chứng Cushing. Thông thường tình trạng này sẽ chấm dứt khi ngưng thuốc;
• Trường hợp người bệnh bị nhiễm nấm hoặc nhiễm khuẩn tại vị trí dùng thuốc cần được điều trị bằng thuốc kháng khuẩn hoặc kháng nấm thích hợp;
• Hạn chế tối đa việc dùng thuốc ở vùng da gần mí mắt ở người bệnh mắc Glocom góc hẹp và góc rộng, người bệnh đục nhân mắt vì làm tăng triệu chứng bệnh;
• Chỉ sử dụng thuốc ở da mặt và háng trong những trường hợp thật sự cần thiết vì những vùng da này làm tăng hấp thu thuốc, dễ dẫn đến các tác dụng phụ;
• Thận trọng khi dùng thuốc flucinar ở người bệnh bị teo mô dưới da, đặc biệt là người cao tuổi.

Phụ nữ đang mang thai: Nghiên cứu trên động vật cho thấy glucocorticosteroid gây quái thai ở những liều thấp, kể cả đối với dạng bôi ngoài. Hiện nay vẫn chưa có nghiên cứu chứng minh tác hại đối với thai nhi trên người. Tuy vậy, sử dụng thuốc flucinar trên phụ nữ có thai chỉ được thực hiện khi lợi ích lớn hơn nguy cơ. Tuyệt đối không dùng thuốc ở phụ nữ đang mang thai 3 tháng đầu.

Phụ nữ đang cho con bú: Hiện vẫn chưa có nghiên cứu chứng minh sự bài tiết của thuốc qua đường sữa mẹ. Tuy vậy, cần thận trọng khi sử dụng thuốc flucinar ở phụ nữ đang cho con bú.

Thuốc Flucinar được chỉ định trong điều trị ngắn hạn các tình trạng cấp tính hoặc mãn tính của bệnh viêm da khô không nhiễm khuẩn đáp ứng với glucocorticoid, viêm da tiết bã nhờn, mày đay, viêm da do di truyền... Để đảm bảo hiệu quả điều trị và tránh được một số tác dụng phụ không mong muốn người bệnh cần tuân thủ theo đúng hướng dẫn sử dụng.