Thuốc Atezolizumab: Công dụng, chỉ định và lưu ý khi dùng

Atezolizumab là một loại thuốc điều trị ung thư theo cơ chế miễn dịch. Bằng cách giúp tế bào miễn dịch tiêu diệt tế bào ung thư tốt hơn, thuốc Atezolizumab được chỉ định để nhiều loại ung thư khác nhau. Tuy vậy, một số tác dụng ngoại ý có thể gặp phải khi điều trị với thuốc Atezolizumab dưới nhiều mức độ khác nhau.

Thuốc Atezolizumab là một loại thuốc điều trị theo cơ chế miễn dịch. Chỉ định chính của thuốc Atezolizumab là đóng vai trò như một sự lựa chọn trong các loại thuốc điều trị ung thư. Cơ chế hoạt động của thuốc Atezolizumab là liên kết với protein PD-L1 để giúp tế bào miễn dịch tiêu diệt tế bào ung thư tốt hơn và được sử dụng để điều trị nhiều loại ung thư khác nhau, bao gồm cả ung thư biểu hiện PD-L1. Đây là một loại kháng thể đơn dòng và một loại chất ức chế điểm kiểm soát miễn dịch. Trong thực hành, thuốc Atezolizumab được sử dụng đơn trị liệu hoặc phối hợp với các loại thuốc khác để điều trị một số loại u ác tính, như ung thư biểu mô tế bào gan, ung thư phổi không tế bào nhỏ, ung thư phổi tế bào nhỏ, ung thư vú và ung thư biểu mô bàng quang.

Đường dùng của thuốc atezolizumab là được sử dụng dưới dạng tiêm truyền tĩnh mạch. Trong lần đầu tiên truyền atezolizumab, thời gian truyền thuốc cần phải đảm bảo ít nhất một giờ. Nếu không có phản ứng với thuốc, người bệnh có thể giảm thời gian truyền thuốc trong lần tiếp theo là trong 30 phút.

Thời điểm chỉ định truyền atezolizumab là 3 tuần một lần. Thời gian điều trị với atezolizumab có thể lên đến 2 năm nếu vẫn đảm bảo hiệu quả của một loại thuốc điều trị ung thư cũng như các tác dụng phụ không quá ảnh hưởng đến khả năng chịu đựng của người bệnh.

XEM THÊM: Thuốc điều trị ung thư phổi Afatinib: Những điều cần biết

Thuốc Atezolizumab được chấp thuận để điều trị:

• Ung thư vú có protein PD-L1. Thuốc Atezolizumab được sử dụng với công thức hạt nano ổn định albumin paclitaxel ở người lớn bị ung thư tiến triển tại chỗ, di căn hoặc không thể loại bỏ bằng phẫu thuật.
• Ung thư biểu mô tế bào gan (một loại ung thư gan) đã di căn hoặc không thể loại bỏ bằng phẫu thuật. Thuốc Atezolizumab được sử dụng cùng với bevacizumab ở những bệnh nhân chưa được điều trị toàn thân.
• Khối u ác tính có một số đột biến nhất định trong gen BRAF. Thuốc Atezolizumab được sử dụng với cobimetinib fumarate và vemurafenib ở người lớn bị ung thư di căn hoặc không thể loại bỏ bằng phẫu thuật.
• Ung thư phổi không phải tế bào nhỏ đã di căn. Thuốc Atezolizumab được sử dụng như một liệu pháp đầu tay ở người lớn mắc bệnh ung thư có protein PD-L1 và không có đột biến gen EGFR hoặc gen ALK.
• Ung thư phổi tế bào nhỏ. Thuốc Atezolizumab được sử dụng với carboplatin và etoposide như là liệu pháp đầu tay ở người lớn bị ung thư giai đoạn tiến triển.
• Ung thư biểu mô tuyến bàng quang tiến triển tại chỗ hoặc đã di căn. Thuốc Atezolizumab được sử dụng ở người lớn mắc bệnh ung thư có protein PD-L1 và không thể điều trị bằng cisplatin hay không thể điều trị ung thư bằng các thuốc hóa trị khác hoặc đã trở nên nặng nề hơn trong hoặc sau khi điều trị bằng hóa trị.

Thuốc Atezolizumab có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng, bao gồm:

• Viêm phổi: Các dấu hiệu và triệu chứng của viêm phổi có thể bao gồm ho mới xuất hiện hoặc nặng hơn, khó thở và đau ngực
• Viêm gan: Các triệu chứng của bệnh viêm gan có thể bao gồm vàng da hoặc củng mạc mắt, ăn kém, buồn nôn hoặc nôn dữ dội, đau bên phải vùng dạ dày, buồn ngủ, nước tiểu sẫm màu, chảy máu tự phát hoặc bầm tím dễ hơn bình thường.
• Viêm đại tràng: Các dấu hiệu và triệu chứng của viêm đại tràng có thể bao gồm tiêu chảy hoặc đi tiêu nhiều hơn bình thường, có máu hoặc chất nhầy trong phân hoặc phân sẫm màu, hắc ín, dây dính và đau hoặc căng vùng dạ dày nghiêm trọng
• Các vấn đề về tuyến hormone (đặc biệt là tuyến giáp, tuyến thượng thận, tuyến tụy và tuyến yên): Các triệu chứng cho thấy các tuyến hormone không hoạt động bình thường có thể bao gồm đau đầu, mệt mỏi, tăng cân hoặc giảm cân, chóng mặt hoặc ngất xỉu, cảm thấy đói hoặc khát hơn bình thường, rụng tóc, thay đổi tâm trạng hoặc hành vi (chẳng hạn như giảm ham muốn tình dục, cáu kỉnh hoặc hay quên), cảm thấy lạnh, táo bón, giọng nói trầm hơn, đi tiểu thường xuyên hơn bình thường, buồn nôn hoặc nôn mửa và đau vùng dạ dày.
• Các vấn đề ở các cơ quan khác: Các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm yếu cơ nghiêm trọng, tê hoặc ngứa ran ở tay hoặc chân, lú lẫn, nhìn mờ, nhìn đôi hoặc các vấn đề về thị lực khác, thay đổi tâm trạng hoặc hành vi, cực kỳ nhạy cảm với ánh sáng, cứng cổ, mắt đau hoặc đỏ, da bị phồng rộp hoặc bong tróc, đau ngực, nhịp tim không đều, khó thở hoặc sưng mắt cá chân
• Nhiễm trùng nặng: Các dấu hiệu và triệu chứng của nhiễm trùng có thể bao gồm sốt, ho, các triệu chứng giống cúm, đau khi đi tiểu và đi tiểu thường xuyên hoặc đau lưng
• Phản ứng truyền dịch nghiêm trọng: Các dấu hiệu và triệu chứng của phản ứng truyền dịch có thể bao gồm ớn lạnh hoặc run rẩy, ngứa hoặc phát ban, đỏ bừng, khó thở hoặc thở khò khè, sưng mặt hoặc môi, chóng mặt, sốt, cảm giác như bị ngất đi và đau lưng hoặc cổ.

Điều quan trọng là bác sĩ phải kiểm tra bệnh ung thư bằng cách thăm khám thường xuyên để đảm bảo rằng thuốc đang hoạt động tốt. Có thể cần xét nghiệm máu và nước tiểu để kiểm tra các tác dụng không mong muốn. Nếu chỉ định thuốc Atezolizumab khi đang mang thai có thể gây hại cho thai nhi. Do đó, nếu bệnh nhân là nữ và có thể mang thai, bác sĩ có thể cho thử thai trước khi bắt đầu sử dụng thuốc này để đảm bảo rằng bạn không mang thai. Sử dụng một hình thức ngừa thai hiệu quả để tránh mang thai trong thời gian điều trị bằng thuốc này và ít nhất 5 tháng sau liều cuối cùng. Nếu nghĩ rằng đã mang thai trong khi điều trị với thuốc Atezolizumab thuốc, hãy nói với bác sĩ ngay lập tức.

Cần cho bác sĩ biết nếu bị ho, tức ngực hoặc bất kỳ cảm giác khó thở nào khi truyền thuốc. Đây có thể là các triệu chứng của một vấn đề nghiêm trọng về phổi (ví dụ, viêm phổi, bệnh phổi kẽ). Bên cạnh đó, cũng cần cho bác sĩ biết nếu bạn bị đau hoặc căng ở vùng bụng trên, phân nhạt màu, nước tiểu sẫm màu, chán ăn, buồn nôn, mệt mỏi hoặc suy nhược bất thường, mắt hoặc da vàng. Đây có thể là các triệu chứng của một vấn đề nghiêm trọng về gan.

Viêm đại tràng có thể xảy ra với thuốc Atezolizumab. Hãy cho bác sĩ biết nếu bị đau bụng, tiêu chảy ra nước hoặc ra máu, hoặc sốt sau khi truyền thuốc. Các vấn đề về tuyến thượng thận, tuyến yên hoặc tuyến giáp có thể xảy ra khi đang dùng thuốc này. Vì thế, người bệnh cần cho bác sĩ biết nếu có những thay đổi về tâm trạng hoặc hành vi, táo bón, khô da hoặc tóc, cảm thấy lạnh, nhạy cảm với nhiệt, đổ mồ hôi, khó ngủ hoặc thay đổi cân nặng.

Thuốc Atezolizumab có thể ảnh hưởng đến lượng đường trong máu. Kiểm tra lại với bác sĩ nếu nhận thấy có sự thay đổi trong kết quả xét nghiệm lượng đường trong máu hoặc nước tiểu. Trong trường hợp bị đau đầu, lú lẫn, co giật, cứng cổ hoặc nôn mửa trong khi dùng thuốc, cần cho bác sĩ biết vì đây có thể là các triệu chứng của bệnh viêm não, viêm màng não. Thuốc Atezolizumab có thể gây viêm cơ tim. Người bệnh cần thăm khám với bác sĩ nếu bị đau ngực hoặc khó chịu, sốt, ớn lạnh, tim đập nhanh hoặc khó thở.

Hãy gọi cho bác sĩ nếu bạn bị ho không khỏi, sụt cân, đổ mồ hôi ban đêm, sốt, ớn lạnh, đi tiểu đau hoặc khó khăn, hoặc các triệu chứng giống cúm, chẳng hạn như chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi, nhức đầu, mờ mắt thị lực, hoặc cảm giác nói chung bị ốm. Đây có thể là những dấu hiệu cho thấy người bệnh bị nhiễm trùng.

Thuốc Atezolizumab có thể gây ra một loại phản ứng dị ứng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng được gọi là phản ứng truyền dịch, có thể đe dọa tính mạng và cần được chăm sóc y tế ngay lập tức. Như vậy, cần cho bác sĩ biết nếu bị phát ban trên da, chóng mặt, khó thở, tức ngực, sưng mặt hoặc tay, sốt hoặc ớn lạnh.

Các phản ứng da nghiêm trọng (ví dụ: viêm da tróc vảy, hội chứng Stevens-Johnson, phát ban do thuốc với tăng bạch cầu ái toan và hội chứng toàn thân hoặc hoại tử biểu bì nhiễm độc có thể xảy ra với thuốc Atezolizumab. Bệnh nhân cần được thăm khám ngay lập tức nếu bị phồng rộp, bong tróc da, ớn lạnh, ho, tiêu chảy, ngứa, đau khớp hoặc cơ, mắt bị kích thích đỏ, tổn thương da đỏ, thường có trung tâm màu tím, mụn trứng cá nặng hoặc phát ban da, đau họng, vết loét hoặc vết loét trên da, miệng hoặc môi, sưng hạch, chảy máu hoặc bầm tím bất thường, hoặc mệt mỏi hoặc suy nhược bất thường.

Ngoài các tác dụng phụ trên, thuốc Atezolizumab có thể làm tăng nguy cơ thải ghép nội tạng nên tránh dùng cho bệnh nhân có tiền căn ghép tạng trước đó, Ngoài ra, cần trao đổi với bác sĩ trước khi nhận thuốc này nếu dự định có con. Một số phụ nữ đã điều trị với Atezolizumab có thể chậm có thai hay trở nên vô sinh.

Tóm lại, Atezolizumab có thể ngăn chặn PD-L1 và giúp hệ thống miễn dịch tiêu diệt tế bào ung thư. Bệnh nhân thường được chỉ định truyền atezolizumab sau khi đã hóa trị hoặc nếu không thể hóa trị, dùng đơn độc hay kết hợp với các loại thuốc khác. Vì các tác dụng phụ của thuốc Atezolizumab thường gặp, cần hỗ trợ và chăm sóc người bệnh sau dùng thuốc nhằm đảm bảo hiệu quả kiểm soát bệnh ung thư.

Nguồn tham khảo: mayoclinic.org, tecentriq.com, cancer.gov, .webmd.com