Kháng sinh phổ rộng là gì?

Kháng sinh là loại thuốc được sử dụng phổ biến để điều trị các bệnh lý nhiễm trùng tại các vị trí khác nhau trong cơ thể. Do đó, việc xác định tiêu điểm nhiễm trùng sẽ hỗ trợ bác sĩ lựa chọn loại kháng sinh phù hợp cho bệnh nhân. Trong một số trường hợp, kháng sinh phổ rộng được lựa chọn để điều trị nhiễm khuẩn không rõ căn nguyên vi khuẩn gây bệnh hoặc nghi ngờ có nhiều nhóm vi khuẩn khác nhau.

Kháng sinh là dược chất được sản xuất từ vi sinh vật hay các chất hóa học tổng hợp với liều rất nhỏ có tác dụng ức chế hoặc tiêu diệt vi sinh vật gây bệnh, có thể dùng tại chỗ hoặc toàn thân, ít độc hoặc không độc cho cơ thể. Có 2 cách phân loại nhóm kháng sinh dựa trên phổ tác dụng và dựa trên cấu trúc hóa học của thuốc.

Mỗi loại kháng sinh sẽ nhờ vào cơ chế đặc hiệu mà có tác dụng diệt khuẩn hoặc kìm khuẩn và chỉ tác dụng lên một số chủng vi khuẩn nhất định tạo nên phổ tác dụng của kháng sinh đó. Dựa vào điều này mà các nhà khoa học đã chia ra 2 nhóm kháng sinh gồm:

• Kháng sinh phổ hẹp: là các loại kháng sinh chọn lọc có tác dụng lên chỉ một hoặc một số ít loài vi khuẩn nhất định.
• Kháng sinh phổ rộng: là kháng sinh có tác dụng rộng lớn lên nhiều loài vi khuẩn cả gram âm và vi khuẩn gram dương.

XEM THÊM: Kháng sinh có thể chống lại các loại vi sinh vật nào?

2.1. Nhóm beta-lactam

Các nghiên cứu biến đổi cấu trúc hóa học của penicilin và cephalosporin trong phân nhóm kháng sinh beta-lactam đã tạo nên nhóm carbapenem là kháng sinh diệt khuẩn có phổ kháng khuẩn rộng và hoạt tính rất mạnh trên vi khuẩn gram âm. Một số thuốc kháng sinh tiêu biểu trong nhóm này gồm: imipenem, meropenem, doripenem hay ertapenem có phổ tác dụng rất rộng trên cả vi khuẩn hiếu khí và kỵ khí.

2.2. Nhóm Phenicol

Kháng sinh nhóm phenicol tiêu biểu gồm có cloramphenicol và thiamphenicol, trong đó cloramphenicol là kháng sinh tự nhiên còn thiamphenicol là kháng sinh tổng hợp. Kháng sinh nhóm phenicol có phổ kháng khuẩn rộng gồm cả cầu khuẩn gram dương và một số chủng vi khuẩn gram âm hay các chủng kỵ khí và vi khuẩn không điển hình. Tuy nhiên, trên thực tế lâm sàng, thuốc hiện không còn được sử dụng phổ biến do lịch sử lâu đời khiến các chủng vi khuẩn gây bệnh đã kháng thuốc với tỷ lệ cao và thuốc còn có thể có độc tính nghiêm trọng lên quá trình tạo máu.

2.3. Nhóm Cyclin

Các kháng sinh thuộc nhóm cyclin có phổ kháng khuẩn rộng trên nhiều chủng vi khuẩn kể cả các chủng vi khuẩn không điển hình như Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia spp. Ngoài ra, thuốc còn tác dụng hiệu quả trên một số xoắn khuẩn như Treponema pallidum (giang mai) hay Borellia recurrentis. Do đã đưa vào điều trị từ lâu nên hiện nay tỷ lệ vi khuẩn kháng tetracyclin cũng rất cao. Do đó một số cyclin được sử dụng sau như doxycyclin hay minocyclin có thể tác dụng trên các vi khuẩn đã kháng tetracyclin.

Kháng sinh phổ rộng là kháng sinh có tác dụng rộng lớn lên nhiều loài vi khuẩn. Vì thế, để lựa chọn được loại kháng sinh phù hợp, tránh tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh, sử dụng kháng sinh không đúng mục đích thì bệnh nhân nên lựa chọn các cơ sở y tế để thăm khám, điều trị bệnh và được kê đơn thuốc phù hợp.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là địa chỉ uy tín trong việc khám và điều trị, phòng ngừa các bệnh lý. Khi thực hiện quy trình thăm khám tại Vinmec, Quý khách hàng sẽ được đón tiếp và sử dụng cơ sở vật chất, hệ thống máy móc hiện đại đi kèm với các dịch vụ y tế hàng đầu dưới sự chỉ dẫn, tư vấn của các bác sĩ giỏi, được đào tạo bài bản ở cả trong và ngoài nước.

Trong trường hợp cần sử dụng thuốc kháng sinh điều trị các bệnh lý, các bác sĩ tại Vinmec sẽ đưa ra phác đồ điều trị, đồng thời tư vấn, hướng dẫn người bệnh sử dụng thuốc kháng sinh chính xác, hiệu quả cũng như hạn chế trình trạng lạm dụng, sử dụng kháng sinh bừa bãi gây ra những tác dụng không mong muốn của thuốc như kháng kháng sinh.