U xơ tử cung: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

U xơ tử cung là gì? U xơ tử cung là một bệnh lý lành tính của cơ tử cung, biểu hiện là một khối u phát triển từ cơ tử cung.

Đây là bệnh lý phụ khoa rất hay gặp ở mọi lứa tuổi, từ giai đoạn sinh đẻ đến mãn kinh hay hậu mãn kinh. Tuy nhiên gần đây bệnh lý này ngày càng gặp nhiều ở phụ nữ trẻ tuổi.

Bệnh có những biểu hiện khác nhau tùy theo vị trí, kích thước và số lượng khối u. Nếu khối u nhỏ, không ảnh hưởng đến niêm mạc tử cung đa phần sẽ có không có triệu chứng và chỉ được phát hiện tình cờ khi siêu âm ổ bụng thì chỉ cần theo dõi định kỳ. Nếu khối u to, đẩy lồi niêm mạc có thể gây đau bụng, rong kinh, khó thụ thai hoặc dễ sảy thai. Khi đó, người bệnh cần phải được đi khám để được các bác sỹ phụ khoa tư vấn điều trị.  

Tại sao u xơ tử cung là bệnh lý phụ khoa hay gặp? Hiện tại đây là một câu hỏi mà các nhà khoa học trên thế giới cũng đang đi tìm câu trả lời. Tuy nhiên có giả thiết cho rằng sự xuất hiện u xơ tử cung ngày càng tăng ở phụ nữ là do sự gia tăng quá mức nội tiết tố nữ do nhiều nguyên nhân béo phì, dùng thuốc tránh thai, hay như giảm số lần sinh con. Hiện chưa phát hiện nguyên nhân liên quan đến yếu tố truyền nhiễm.

U xơ tử cung có nguy hiểm không? Đa phần tiên lượng mức độ nguy hiểm của u xơ tử cung phụ thuộc vào triệu chứng do khối u mang lại. Khoảng gần 50% các trường hợp u xơ tử cung không có biểu hiện trên lâm sàng. Khi có biểu hiện trên lâm sàng đa phần là khối u to, chèn ép gây khó chịu. Khi đó các triệu chứng thường gặp là:

• Đau vùng bụng dưới, đau tăng khi giao hợp.

• Rong kinh (số ngày kinh kéo dài) hoặc cường kinh (số lượng máu kinh mất nhiều) hoặc ra máu âm đạo ngoài kỳ kinh dẫn đến tình trạng thiếu máu nên có thể hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi thường xuyên.

• Đôi khi sờ thấy khối ngay trên xương mu.

• Có thể tiểu khó, tiểu thường xuyên do khối u ở thành trước tử cung kích thích vùng bàng quang. Một vài trường hợp táo bón do u ở thành sau tử cung chèn ép vào vùng trực tràng.

• Ngoài ra có thể gây khó thụ thai, dễ sảy thai, ngôi thai bất thường hoặc thai khó phát triển.

Tất cả phụ nữ trong lứa tuổi sinh đẻ đều là đối tượng nguy cơ mắc u xơ tử cung.

Hiện tại chưa có phòng ngừa chuẩn trong u xơ tử cung nhưng các chuyên gia khuyến cáo nên có chế độ dinh dưỡng hợp lý, thể dục thường xuyên tránh thừa cân béo phì và không sử dụng quá mức các thuốc nội tiết tố nữ.

Dựa vào thăm khám lâm sàng và các phương tiện chẩn đoán hình ảnh, các bác sỹ có thể dễ dàng chẩn đoán. Đa phần các trường hợp u xơ tử cung đều có thể phát hiện được bằng siêu âm ổ bụng hoặc siêu âm đầu dò âm đạo. Trong một vài trường hợp khó chẩn đoán, có thể chụp Cộng hưởng từ tiểu khung để phát hiện và đánh giá khối u nhằm lựa chọn hướng điều trị thích hợp.

Hiểu biết về bệnh u xơ tử cung và cách điều trị sẽ giúp nâng cao hiệu quả chữa bệnh. Hiện nay, u xơ tử cung có nhiều phương án điều trị tùy theo tình trạng và kết quả thăm khám cụ thể của người bệnh. Một số biện pháp điều trị u xơ tử cung bao gồm:

• Nội khoa: Ít có vai trò trong điều trị, thường chỉ sử dụng khi khối u nhỏ và chủ yếu là theo dõi. Các thuốc ức chế nội tiết hiện tại cũng chưa được đưa vào khuyến cáo sử dụng thường xuyên do khi ngừng thuốc, buồng trứng thoát ức chế, u to trở lại.

• Nút mạch: Phương pháp này sử dụng các vật liệu nút mạch để nút các nhánh động mạch vùng cơ tử cung cấp máu cho khối u xơ tử cung giàu mạch máu. Sau khi được nút, các mạch máu này sẽ bị tắc nghẽn hoàn toàn. Khối u không được nuôi dưỡng sẽ dần dần teo nhỏ lại. Phương pháp này rất hiệu quả trong các trường hợp kích thước khối u không quá to. Và phương pháp này thường được chỉ định cho những phụ nữ trẻ, muốn sinh tiếp con nên cần bảo tồn tử cung.

• Phương pháp MRI HIFU: Đây là phương pháp sử dụng sóng siêu âm tần số cao để tạo hiệu ứng nhiệt đốt u dưới hướng dẫn của cộng hưởng từ. Đây là phương pháp tiên tiến, hiệu quả, được sử dụng cho các khối u xơ tử cung nghèo mạch nuôi. Người bệnh có thể bảo tồn được tử cung và có thể đi làm ngay ngày hôm sau.

• Phẫu thuật: Có thể phẫu thuật nội soi hoặc mổ mở. Có thể cắt bán phần tử cung hoặc chỉ phẫu thuật cắt u xơ tử cung. Dù là phương pháp nào thì bệnh nhân vẫn phải gây tê tủy sống. Trường hợp cắt tử cung bán phần được chỉ định cho những trường hợp u to, chảy máu nhiều, bệnh nhân lớn tuổi đã sinh đủ số con. Tại Vinmec đã triển khai ứng dụng phẫu thuật nội soi robot điều trị u xơ tử cung mang lại hiệu quả vượt trội cho người bệnh.

U xơ tử cung rất hay gặp và có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Do đó mọi phụ nữ trong lứa tuổi sinh đẻ cần phải được thăm khám phụ khoa định kỳ thường xuyên để được các bác sỹ phụ khoa kiểm tra và tư vấn, tránh những biến chứng nặng nề sau này.

Xem thêm:

• U xơ tử cung ác tính có chữa được không?
• Khi có u xơ tử cung nên ăn gì?
• U xơ tử cung có mang thai được không?
• Ai có nguy cơ mắc u xơ tử cung?