Vắc-xin bạch hầu có hiệu quả trong bao lâu?

Bạch hầu là một bệnh lý truyền nhiễm đã có vắc-xin phòng ngừa. Vắc-xin phòng bệnh bạch hầu đã có mặt trong chương trình tiêm chủng mở rộng tại Việt Nam. Tuy nhiên, miễn dịch thu được sau khi tiêm vắc-xin không tồn tại mãi mãi. Vậy vắc-xin bạch hầu có hiệu quả trong bao lâu và vắc-xin bạch hầu giá bao nhiêu?

Theo định nghĩa của Bộ Y tế, bệnh bạch hầu là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn bạch hầu gây nên. Đa số bệnh nhân là trẻ nhỏ, tuy nhiên bệnh vẫn có thể gặp mọi lứa tuổi nếu chưa được tiêm ngừa bạch hầu.

Bệnh bạch hầu là bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm B trong Luật phòng chống bệnh truyền nhiễm. Đường lây truyền bệnh là đường hô hấp hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ vùng mũi họng người bệnh hoặc người lành mang trùng khi ho, hắt hơi. Bệnh thường xuất hiện ở các vùng đông dân cư hoặc nơi có điều kiện vệ sinh không đảm bảo sạch sẽ.

Các triệu chứng bệnh rất đa dạng, tùy mức độ bệnh mà có các dấu hiệu khác nhau. Dấu hiệu đặc trưng của bệnh bạch hầu là xuất hiện giả mạc màu trắng ở vùng hầu họng, niêm mạch mũi, tuyến hạnh nhân hoặc thanh quản.

Ngoài ra, các biểu hiện bệnh có thể xuất hiện ở các vị trí khác như da, kết mạc mắt hoặc niêm mạc sinh dục. Nếu không được chẩn đoán kịp thời, bệnh nhân bị bạch hầu có thể diễn tiến nặng gây nhiều biến chứng và nặng nhất là tử vong.

Hiện nay, bạch hầu hoàn toàn có thể dự phòng bằng cách tiêm vắc-xin theo chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia. Nếu bệnh được chẩn đoán sớm thì kháng sinh sẽ được sử dụng để điều trị cho người bị bạch hầu.

Trước khi có vắc xin, bệnh bạch hầu có thể gặp ở hầu hết các tỉnh thành trên cả nước nhưng từ khi có Chương trình tiêm chủng mở rộng với vắc-xin kết hợp bạch hầu, ho gà, uốn ván thì bệnh đã cơ bản được khống chế. Mỗi năm chỉ ghi nhận một vài bệnh nhân ở các vùng sâu, vùng xa, những nơi có tỷ lệ tiêm chủng thấp. Tuy nhiên, bạch hầu vẫn chưa được loại trừ hoàn toàn, người dân cần được tiêm vắc-xin đầy đủ để phòng bệnh hiệu quả nhất.

Sau khi tiêm phòng vắc-xin bạch hầu đủ liều thì trung bình sau 1 tháng, cơ thể con người đã có đầy đủ kháng thể để bảo vệ chúng ta khỏi bệnh bạch hầu. Lúc này hiệu lực vắc-xin có thể lên đến 99%. Tuy nhiên khi dịch bạch hầu có xu hướng quay trở lại và diễn biến phức tạp, nhiều người thắc mắc về hiệu quả của vắc-xin bạch hầu có thể kéo dài trong bao lâu sau khi tiêm ngừa từ độ tuổi rất nhỏ.

Thực tế, vắc-xin bạch hầu có hiệu quả phòng bệnh lên đến hơn 90%. Tuy nhiên, đối với người có sức đề kháng suy giảm hay mắc hội chứng suy giảm miễn dịch vẫn có thể bị bạch hầu tấn công.

Miễn dịch thu được sau khi tiêm vắc-xin bạch hầu chỉ có thể duy trì bảo vệ cơ thể đến khoảng 10 năm và sau đó sẽ giảm dần theo thời gian. Vì vậy, những người có nguy cơ bị bạch hầu, dù nhớ hay không nhớ việc đã từng tiêm vắc-xin bạch hầu hay chưa thì đều nên tiêm mũi nhắc lại.

Theo chương trình tiêm chủng mở rộng, bệnh bạch hầu là một trong những bệnh hoàn toàn có thể dự phòng được bằng cách tiêm vắc-xin đủ liều và đúng lịch. Tuy nhiên sau 6 tuổi, đa số người dân có tâm lý chủ quan và không quan tâm đến việc tiêm vắc xin phòng bệnh bạch hầu. Do đó, để phòng bệnh hiệu quả nhất thì theo khuyến cáo của bác sĩ, mọi người dân đặc biệt là trẻ nhỏ cần tiêm vắc-xin đủ liều theo lịch và nên tiêm nhắc lại sau mỗi 10 năm.

Trong Chương trình tiêm chủng mở rộng, vắc-xin bạch hầu tồn tại dưới dạng kết hợp 3 trong 1: bạch hầu, ho gà, uốn ván.

Các biện pháp chủ động phòng ngừa dịch bệnh bạch hầu như sau:

• Đưa trẻ đi tiêm vắc-xin phòng bệnh bạch hầu dạng phối hợp (ComBe Five hoặc DPT-VGB-Hib (SII), Td) đủ liều và đúng lịch theo chương trình tiêm chủng.
• Thường xuyên vệ sinh cá nhân như rửa tay bằng xà phòng, tắm rửa sạch sẽ, vệ sinh vùng mũi họng hằng ngày. Nên che mũi miệng khi ho hoặc hắt hơi. Hạn chế tiếp xúc với người bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh bạch hầu.
• Đảm bảo môi trường xung quanh trẻ như nhà ở, trường mẫu giáo hoặc lớp học có đủ ánh sáng mặt trời, thông thoáng, sạch sẽ.
• Khi có các triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh bạch hầu thì bệnh nhân cần được cách ly, tránh tiếp xúc với mọi người và đưa đến cơ sở y tế để được khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.
• Việc phòng bệnh trong các ổ dịch cần thực hiện nghiêm túc như uống thuốc và tiêm vắc-xin phòng bệnh theo chỉ định của nhân viên y tế.

Video đề xuất:

• Vắc-xin Td (vắc-xin uốn ván bạch hầu) sản xuất trong nước do Viện vắc-xin và sinh phẩm Nha Trang (IVAC) sản xuất có giá dưới 25.000 đồng/liều.
• Vắc-xin Tdap nhập khẩu (vắc-xin bạch hầu ho gà uốn ván) có giá khoảng 500.000 - 600.000 đồng/liều.

Các vắc-xin này đều an toàn và cho hiệu quả cao trong việc phòng chống bệnh bạch hầu và uốn ván.