Tiêm phòng dại có cần kiêng gì không?

Tiêm phòng dại là biện pháp hàng đầu giúp phòng ngừa bệnh dại và giảm thiểu số lượng người chết vì bệnh dại trong cộng đồng. Cũng giống như các loại thuốc, vắc-xin khác, người được tiêm phòng vắc-xin dại cũng có nhiều điều cần lưu ý nhằm đảm bảo hiệu quả dự phòng bệnh dại cần có.

Bệnh dại là một căn bệnh nguy hiểm do virus dại gây ra. Loại virus này xâm nhập vào bên trong cơ thể thông qua các vết thương hở như vết cắn, vết cào, xước hoặc khi nước bọt của động vật mắc bệnh dại tiếp xúc với các tổ chức niêm mạc tiết nhày của người như niêm mạc mắt, mũi, miệng.

Bệnh dại đặc trưng bởi tình trạng viêm nhiễm hệ thần kinh trung ương, gây ra các biểu hiện rất nặng nề. Ở Việt Nam, bệnh dại có thể xuất hiện ở khắp mọi nơi, nhưng phổ biến nhất là ở khu vực các tỉnh miền núi và động vật truyền bệnh chính là chó. Bệnh thường dễ gặp từ tháng 5 đến tháng 8 hằng năm. Những người nuôi chó, bác sĩ thú ý, người làm nghề giết mổ động vật và các nhân viên làm việc trong các phòng thí nghiệm là những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh dại.

Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu giúp chữa khỏi hoàn toàn bệnh dại. Tỷ lệ tử vong cho người mắc bệnh dại gần như tuyệt đối 100%, dù cho được phát hiện sớm hay muộn. Chính vì thế, phòng bệnh là cách duy nhất có thể thực hiện để đối phó với căn bệnh này. Tiêm vắc-xin dại phòng bệnh là biện pháp duy nhất có hiệu quả trong việc làm giảm số lượng người tử vong vì bệnh dại trong cộng đồng.

Tiêm vắc-xin dại phòng bệnh trước phơi nhiễm hoặc điều trị dự phòng bệnh dại sau phơi nhiễm cần được thực hiện đúng theo quy định ở tất cả các trường hợp. Người dân cần được thông tin và giáo dục nhiều hơn về bệnh dại một cách chính thống, từ các cơ sở y tế và cơ quan có thẩm quyền, tránh mất mạng vì tin vào những thông tin không chính xác.

Vắc-xin dại đã có nhiều sự điều chỉnh và thay đổi trong thời gian qua. Ngày nay, tiêm phòng dại được tiến hành với nhóm vắc-xin dại hiện đại, có nguồn gốc từ mô tự nhiên hoặc phôi trứng. Vắc-xin dại hiện đại là loại vắc-xin bất hoạt, được đánh giá cao vì tính an toàn và hiệu quả của nó. Vắc-xin dại hiện đại có nhiều ưu điểm như:

• Thời gian sử dụng dài nhờ được sản xuất dưới dạng bột đông khô.
• Sản xuất và đóng gói vắc-xin kèm với dung môi và bơm tiêm dùng một lần rất tiện lợi.
• Không chống chỉ định với trẻ em, phụ nữ mang thai và đang cho con bú.
• Dùng được bằng đường tiêm trong da. Phác đồ tiêm vắc-xin dại trong da giúp giảm số lượng vắc - xin cần dùng và chi phí cho người bệnh.

Đây là thắc mắc của nhiều người dân khi đến tiêm phòng dại. Ngoài việc tiêm đủ số mũi theo đúng hướng dẫn của Bộ Y tế, người được tiêm phòng dại cần lưu ý một số điểm sau:

• Không sử dụng các loại thuốc làm suy yếu hoặc ức chế hệ miễn dịch như corticoid, thuốc điều trị sốt rét và các thuốc điều trị ung thư. Hệ miễn dịch không hoạt động bình thường sẽ không thể sản xuất đủ lượng kháng thể mục tiêu sau khi tiêm vắc-xin dại.
• Với những bệnh nhân đang điều trị các bệnh lý ác tính thì bị chó cắn, không thể ngừng sử dụng các thuốc chống ung thư thì nên lựa chọn liệu trình tiêm bắp vắc-xin dại trên những đối tượng này. Cần lưu ý xử lý các vết thương do động vật gây ra bằng huyết thanh kháng dại. Theo dõi nồng độ kháng thể kháng virus dại trong máu những người bệnh này là điều cần thiết.
• Ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng trong khi tiêm vắc-xin dại.
• Không sử dụng các chất kích thích, thức uống có cồn. Một số trường hợp nhạy cảm với các thành phần trong vắc-xin có biểu hiện các triệu chứng thần kinh sau khi tiêm phòng dại. Sử dụng rượu, bia và các chất kích thích khiến các biểu hiện trở nên nặng nề hơn, gây hiểu lầm và khó theo dõi sau này.
• Trì hoãn tiêm phòng vắc-xin dại ở những người đang mắc các bệnh lý cấp tính.