U trực tràng: Những điều cần biết

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ nội trú Lê Thanh Tuấn - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang. Bác sĩ có nhiều kinh nghiệm trong khám, điều trị, phẫu thuật các bệnh lý ổ bụng.

U trực tràng lành tính là một loại u xuất hiện trên bề mặt niêm mạc trong đại tràng. Tuy không ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng nó lại có khả năng phát triển thành ung thư.

Đại tràng là cơ quan cuối cùng của ống tiêu hóa và cũng là cơ quan dễ xuất hiện nhất các khối u trực tràng.

Thông thường, u trực tràng sẽ là các khối u lành tính, tuy nhiên, cũng không loại trừ trường hợp các khối u này sẽ phát triển thành ác tính và gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh.

Do đó, phân biệt u lành tính và ác tính là điều rất quan trọng, giúp người bệnh có hướng phòng và điều trị kịp thời.

U lành và u ác là hai khái niệm để phân biệt một khối u không phải là ung thư (u lành) với một khối u là ung thư (u ác).

U đại tràng lành tính là một loại polyp trực tràng xuất hiện trên bề mặt niêm mạc trong đại tràng. Mặc dù không ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh nhưng chúng lại khiến người bệnh xuất hiện một số những triệu chứng như gây rối loạn tiêu hóa, đi ngoài ra máu.

Có nhiều loại u trực tràng lành tính như polyp trực tràng, u xơ, u mỡ, u mạch máu và một số loại u lành tính hiếm gặp. Nếu khối u đã phát triển và trở thành căn bệnh ung thư thì phương pháp cắt bỏ không mang lại hiệu quả mà còn có thể gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.

Polyp là loại u lành tính hay gặp nhất ở trực tràng, số lượng thường là 1 nhưng cũng có thể là 2 - 3 cái hoặc hàng chục cái.

Đối với các loại u lành tính khác cũng có thể biến chứng thành ung thư, phương pháp tốt nhất là phẫu thuật để bỏ khối u lành. Tuy nhiên, việc phẫu thuật lâm sàng còn tùy thuộc vào độ tuổi và tình trạng sức khỏe của người bệnh.

Một số loại bệnh lý về trực tràng có thể dẫn tới ung thư như: Loét đại tràng lâu ngày, đa polyp nếu phát hiện muộn, viêm loét trực tràng.

Bệnh ung thư ở trực tràng có những triệu chứng như chảy máu, phân nhầy, bệnh trong giai đoạn muộn gây nên tình trạng sụt cân nhanh, thiếu máu trầm trọng. Đặc biệt là khi khối u quá lớn có thể gây tình trạng tắc ruột.

Một điểm khác nhau căn bản giữa khối u trực tràng lành tính và ác tính đó là triệu chứng. Ở giai đoạn lành tính, hầu như người bệnh không có biểu hiện gì rõ ràng.

Khi khối u đó phát triển thành u đại tràng ác tính (ung thư đại tràng) thì bạn sẽ gặp phải những vấn đề sau:

• Đau bụng: Đây là triệu chứng thường gặp. Đôi khi, các cơn đau giống như triệu chứng của viêm ruột thừa hoặc viêm đại tràng. Đau không dữ dội và không rõ ràng, đau ở vùng hố chậu phải hoặc trái hay vùng thượng vị tùy vị trí của khối u đại tràng ác tính.
• Rối loạn tiêu hóa: Bệnh nhân bị táo bón, tiêu chảy xen kẽ có thể là triệu chứng bình thường nhưng cũng có thể là dấu hiệu của khối u đại tràng ác tính.
• Chảy máu đại tràng, đại tiện ra máu: Người bệnh đại tiện ra máu, thường màu thẫm, xám, ít khi có màu máu đỏ tươi. Máu xen lẫn với phân. Hiện tượng chảy máu kéo dài có thể khiến bệnh nhân bị mất máu dẫn đến tử vong.

Ở giai đoạn muộn có thể sờ thấy khối u, một số trường hợp gây ra biến chứng tắc ruột.

Ngoài ra, bệnh còn gây ra một số triệu chứng toàn thân khác như: Sút cân, cơ thể gầy yếu, xanh xao, thiếu máu, tinh thần suy sụp,...

U đại tràng ác tính là một bệnh lý hết sức nguy hiểm có thể đe dọa trực tiếp tới tính mạng bệnh nhân nếu không được chữa trị kịp thời. Loại u này có thể là ung thư đại tràng hoặc ung thư tổ chức liên kết.

Mặc dù vậy, không phải ai cũng có thể tự mình phân biệt u lành và u ác một cách chính xác. Đặc biệt, đối với những khối u ác tính còn nhỏ, nó cũng có thể di chuyển.

Có nhiều phương pháp chẩn đoán hình ảnh có thể xác định khối u chính xác như siêu âm, chụp X-quang, chụp cắt lớp vi tính,... nhưng để xác định chính xác xem tế bào ung thư hay tế bào lành tính thì cần sinh thiết.

Nếu sinh thiết xác định là ác tính, người bệnh cần làm các chẩn đoán chuyên sâu để xác định mức độ lây lan của khối u, để đánh giá giai đoạn và từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất.