Triệu chứng nhồi máu não

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi ThS.BS Huỳnh An Thiên - Khoa Khám bệnh và Nội khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Nhồi máu não xảy ra do sự thiếu cung cấp máu lên não gây ra hoại tử một vùng não. Bệnh có thể có các biểu hiện nhẹ thoáng qua như tê tay, chân đến các triệu chứng nặng như liệt tay, chân, nửa người, thất ngôn, thậm chí hôn mê.

Nhồi máu não là loại đột quỵ xảy ra do thiếu cung cấp máu lên não. Nó khác biệt với đột quỵ do xuất huyết xuất phát từ tình trạng chảy máu tại não. Khoảng 70 - 80% các cơn đột quỵ là nhồi máu não trong khi một số khác thì có các đặc điểm của cả nhồi máu não và xuất huyết não, số còn lại là xuất huyết não.

Máu chảy qua động mạch mang theo các hồng cầu vận chuyển khí oxy. Máu chảy qua động mạch cũng mang theo nước, chất dinh dưỡng, khoáng chất đến tất cả các tế bào trong cơ thể và loại bỏ các chất thải dư thừa. Vì vậy, việc cung cấp máu bị gián đoạn sẽ gây nên những hậu quả nghiêm trọng cho tế bào não vì chúng cần khí oxy, nước, chất dinh dưỡng và khoáng chất để tồn tại.

Bệnh nhân nhồi máu não có tỷ lệ tử vong khoảng 15-20% và có thể chữa khỏi nếu đến viện sớm trong những giờ đầu kể từ khi có dấu hiệu đột quỵ. Bệnh nhân nhồi máu não đến viện sớm trong thời gian “vàng” sẽ có thể điều trị hiệu quả bằng thuốc tiêu sợi huyết và can thiệp nội mạch.

Trường hợp điển hình, các triệu chứng xuất hiện đột ngột, tiến triển chỉ trong vài giờ đến vài ngày. Trên lý thuyết, các triệu chứng thần kinh khu trú tương ứng với khu vực tưới máu của động mạch bị tổn thương. Tuy nhiên, trên thực tế, do các động mạch thông nối với nhau nên có sự cấp máu bù bởi các động mạch còn nguyên, làm các triệu chứng xuất hiện không rõ ràng.

Tùy vào vị trí tổn thương mà triệu chứng bệnh cũng khác nhau:

• Tổn thương trong bán cầu đại não: Có 50 % các trường hợp nhồi máu não bị tổn thương tại đại não. Tổn thương tại đây có thể gây ra liệt đối bên, khởi đầu là liệt mềm, dần diễn tiến đến liệt cứng; giảm cảm giác đối bên; giảm thị lực cùng bên và nói khó.
• Tổn thương thân não: Chiếm 25 % trường hợp bệnh. Trong trường hợp này, triệu chứng xuất hiện đa dạng, có thể gây liệt tứ chi, rối loạn thị giác và hội chứng khóa trong (tỉnh, hiểu người khác nói nhưng do liệt nên không làm gì được).
• Tổn thương khiếm khuyết Chiếm 25 % trường hợp bệnh. Người bệnh vẫn còn ý thức, các triệu chứng có thể chỉ liên quan tới vận động hoặc cảm giác hoặc cả hai.

Các triệu chứng lâm sàng của nhồi máu não xảy ra đột ngột thường vào lúc đang ngủ. Trong số đó, triệu chứng điển hình nhất là đau đầu, nôn, buồn nôn và liệt nửa người. Bệnh nhân có biểu hiện các biểu hiện nhẹ thoáng qua như: tê tay, chân, nửa người đến đột ngột xuất hiện các triệu chứng thần kinh khu trú như liệt tay, chân, nửa người, thậm chí hôn mê.

Hãy kiểm tra nếu nghi ngờ ai đó bị nhồi máu não bằng kiểm tra FAST (nhanh):

• Face (mặt): Nếu yêu cầu bệnh nhân cười hoặc nhe răng, một bên mặt không thể cử động được.
• Arm (tay): Khi yêu cầu bệnh nhân giơ hai tay lên, cánh tay một bên sẽ có biểu hiện yếu hơn bên còn lại.
• Speech (lời nói): Người bệnh khó nói, dùng từ không thích hợp hoặc câm lặng.
• Time (thời gian): Nếu kiểm tra thấy nghi ngờ bệnh nhân có các biểu hiện của nhồi máu não thì nên gọi cấp cứu 115 ngay và ghi nhớ thời gian triệu chứng bắt đầu xuất hiện. Nên nhớ thời gian là yếu tố quan trọng quyết định đến sự an toàn của người bệnh.

Gọi xe cấp cứu chuyển bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất có khả năng xử trí và cấp cứu nhồi máu não.

Trong khi chờ xe cấp cứu, tùy vào tình trạng người bệnh mà có những xử trí khác nhau:

Nếu người bệnh tỉnh, đặt người bệnh nằm nghiêng về bên lành, đầu hơi nâng nhẹ. Tuyệt đối, không cho người bệnh ăn hoặc uống bất kỳ thứ gì. Thực hiện thông đường thở cho người bệnh bằng cách lấy bỏ các dị vật trong họng nếu có hoặc lau đờm dãi trong miệng. Nếu liệt, khi vận chuyển cần trợ giúp và đặt nghiêng người bệnh về bên lành.

Nếu bệnh nhân không thấy mạch hoặc ngưng thở, phải tiến hành ép tim ngoài lồng ngực ngay (80-100 lần một phút) cho đến khi tim đập lại.

Trong nhồi máu não, cấp cứu và điều trị kịp thời là rất quan trọng. Nếu qua thời gian vàng, khả năng gặp biến chứng của người bệnh có thể cao hơn. Kỹ thuật điều trị lấy huyết khối động mạch não đã được áp dụng tại bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng nhằm tăng cơ hội chữa trị cho bệnh nhân nhồi máu não nói riêng và các bệnh lý về huyết khối nói chung.

Kỹ thuật được thực hiện bởi các bác sĩ giàu kinh nghiệm chuyên môn:

• Ts.Bs Tôn Thất Trí Dũng
• Ths.Bs Huỳnh An Thiên
• Ths.Bs Nguyễn Thanh Nam

Kỹ thuật được chỉ định cho các bệnh nhân:

• Xuất huyết dưới nhện do vỡ túi phình mạch não
• Nhồi máu não do tắc động mạch não lớn.
• Xuất huyết não do vỡ dị dạng mạch não.

Điểm nổi trội ưu việt của phương pháp đó là sử dụng máy chụp cộng hưởng từ MRI 3.0 và máy chụp cắt lớp CT 640 dãy phục vụ cho kỹ thuật can thiệp lấy huyết khối động mạch não.

Khách hàng có thể trực tiếp đến Vinmec Đà Nẵng để thăm khám hoặc liên hệ hotline 0236 3711 111 để được hỗ trợ.