Tình trạng men răng lạc chỗ – ectopic enamel

1. Tổng quan:

1.1. TÌNH TRẠNG MEN RĂNG LẠC CHỖ LÀ GÌ?

Ectopic enamel hay men răng lạc chỗ là tình trạng các cấu trúc men răng khác nhau có thể được tìm thấy trên chân răng sữa và răng vĩnh viễn. Chúng có khuynh hướng rõ rệt đối với các vùng của răng hàm, đặc biệt là răng hàm thứ ba và thứ hai hàm trên. Tuy nhiên, chúng ít được tìm thấy hơn trên các phần chóp răng.

Ectopic enamel được biết đến nhiều hơn với thuật ngữ Enamel pearls – men ngọc trai, do tổn thương có cấu trúc hình bán cầu xuất hiện ở chân răng, thường ở kẽ 2 chân răng, trông giống viên ngọc trai.

1.2 NGUYÊN NHÂN, CHẨN ĐOÁN CỦA TÌNH TRẠNG ECTOPIC ENAMEL:

Ectopic enamel là một tình trạng phát triển men răng ở những vị trí không bình thường, nhưng nguyên nhân chính gây ra tình trạng này vẫn chưa được hiểu rõ, khá mờ mịt. Có giả thuyết cho rằng chúng phát triển do lớp vỏ biểu mô của Heartwig trong quá trình phát triển răng còn sót lại.

Nếu xét về mặt mô học, enamel pearls được phân loại thành ba loại chính:

• true enamel pearls (được hình thành hoàn toàn bởi men răng)
• composite enamel pearls hoặc enamel dentin pearls (được hình thành bởi men răng và ngà)
• enamel-dentin-pulp pearls (được hình thành bởi men răng, ngà và mô nha chu).

Hầu hết các enamel pearls là composite enamel pearls, xuất hiện dưới dạng các khối tròn, rõ ràng trên hình ảnh chụp X-quang. Enamel pearls được xem là một nguyên nhân của bệnh viêm nha chu bởi vì chúng ngăn chặn quá trình kết nối mô liên kết, chỉ cho phép một liên kết bán hình mặt cắt làm giảm khả năng kháng cự của mô nha chu đối với các tác nhân gây ra bệnh nha chu.

Tuy nhiên, chẩn đoán và điều trị enamel pearls cần được tiến hành dựa trên các phương pháp hình ảnh và xét nghiệm lâm sàng. Việc loại bỏ enamel pearls cần được thực hiện kỹ lưỡng và có thể đi kèm với các biện pháp chăm sóc răng miệng để ngăn ngừa tái phát của tình trạng này.

3. Báo cáo case lâm sàng:

Một người đàn ông 30 tuổi khỏe mạnh toàn thân đến với triệu chứng chính là chảy máu nướu răng. X quang quanh chóp cho thấy tình trạng mất xương nghiêm trọng xung quanh răng cối lớn thứ nhất hàm dưới. Sự hiện diện của một viên ngọc trai trên răng cối lớn bên phải thứ nhất trên bề mặt chân răng gần. Thăm dò nha chu cho thấy chảy máu cục bộ trên các khu vực gần. Chẩn đoán viêm nha chu nặng cục bộ mãn tính đã được thiết lập. Điều trị nha chu không phẫu thuật (lấy cao răng và làm nhẵn bề mặt chân răng) đã được thực hiện. Sau một tháng, liệu pháp phẫu thuật tái tạo mô nha chu bằng cách tạo hình răng, loại bỏ men ngọc trai.

Trong case này ta có thể thấy rằng:

Các men răng hiếm gặp, bao gồm men ngọc trai, có thể gây ra sự phát triển của viêm nha chu. Viêm nha chu là một bệnh lý răng miệng phổ biến, gây ra sự viêm và mất mát mô nha chu xung quanh răng.

Men ngọc trai có thể ngăn chặn quá trình liên kết mô liên kết, chỉ cho phép một liên kết bán hình mặt cắt, do đó giảm khả năng kháng cự của mô nha chu đối với các tác nhân gây ra bệnh nha chu. Điều đó giải thích tại sao men ngọc trai có thể gây ra viêm nha chu và tác động tiêu cực đến sức khỏe răng miệng.

Chẩn đoán men ngọc trai sớm rất quan trọng để đưa ra điều trị kịp thời và tối ưu hóa tiên lượng. Sau khi phát hiện, loại bỏ men ngọc trai thông qua phẫu thuật được khuyến cáo. Ngoài ra, các biện pháp tạo hình răng, tạo đường hầm, tách chân răng hoặc cắt bỏ có thể được chỉ định để giảm bớt áp lực lên men ngọc trai và giảm nguy cơ phát triển viêm nha chu.

4. Kết luận:

Ectopic enamel hay Enamel pearls (men răng lạc chỗ) là tình trạng phát triển men răng ở những vị trí không bình thường, và nguyên nhân chính gây ra tình trạng này vẫn chưa được hiểu rõ. Tuy nhiên, có một số yếu tố được cho là có thể gây ra ectopic enamel, bao gồm di truyền và môi trường, chấn thương và các vấn đề trong quá trình phát triển răng.

Các phương pháp điều trị ectopic enamel có thể bao gồm loại bỏ men răng ectopic enamel thông qua phẫu thuật hoặc các biện pháp tạo hình răng, tạo đường hầm, tách chân răng hoặc cắt bỏ. Tuy nhiên, việc chẩn đoán và điều trị ectopic enamel cần dựa trên các phương pháp hình ảnh và xét nghiệm lâm sàng.

Để tránh các vấn đề răng miệng liên quan đến ectopic enamel, cần thăm khám nha khoa định kì 6 tháng 1 lần để nha sĩ sớm phát hiện những bất thường để xử lí kịp thời.

Nguồn tham khảo: Ectopic enamel pearl – Vandana Rathva – đăng trong tạp chí Clinic and Practice