Tìm hiểu về xét nghiệm HBsAb trong chẩn đoán viêm gan B

Viêm gan siêu vi B là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến xơ gan và ung thư gan. Xét nghiệm HBsAb giúp đo lường nồng độ kháng thể do cơ thể tạo ra để chống lại virus này. Tuy nhiên, trong mỗi bệnh cảnh cụ thể lại có cách giải thích kết quả khác nhau. Các kiến thức sau đây phần nào sẽ giúp mỗi người tự nhận định kết quả xét nghiệm HBsAb cho riêng mình.

Khi cơ thể bạn có sự tiếp xúc với virus viêm gan B do bị phơi nhiễm với máu, quan hệ tình dục không an toàn với người nhiễm virus viêm gan B hoặc ngay cả khi bạn đã được tiêm vắc-xin viêm gan B, hệ thống miễn dịch sẽ có phản ứng chống lại nó như một kẻ ngoại lai.

Virus viêm gan B có protein trên bề mặt (kháng nguyên) khiến hệ thống miễn dịch của bạn sản xuất kháng thể. Đối với vắc-xin viêm gan B, mẫu kháng nguyên được dùng chỉ chứa protein thay vì cả vi-rút.

Phản ứng đầu tiên mà hệ thống miễn dịch đặc hiệu sẽ thực hiện khi tiếp xúc với viêm gan B là sản xuất kháng thể IgM tương ứng. Những kháng thể ban đầu này được tạo ra để chống lại một số phần của virus bao gồm cả lõi di truyền bên trong. Chúng được xét nghiệm thấy trong một loạt các phản ứng trong giai đoạn cấp tính nhưng lại không bền vững. Theo đó, nồng độ kháng thể sẽ giảm dần và cuối cùng sẽ biến mất.

Sau đó, hệ thống miễn dịch chuyển sang bắt đầu sản xuất kháng thể IgG. Công việc tạo ra các kháng thể này luôn được tiếp tục cho đến hết cuộc đời. Bằng cách này, hệ thống miễn dịch của bạn luôn sẵn sàng trước mọi sự tấn công từ virus viêm gan B khi cơ thể vô tình tiếp xúc với nó.

Trong đó, HbsAb (viết tắt từ Hepatitis B Surface Antibody) là một trong những loại kháng thể chống lại virus viêm gan B. Đây là kháng thể trên bề mặt virus, do hệ thống miễn dịch của cơ thể tạo ra để đáp ứng với các protein kháng nguyên trên bề mặt của virus viêm gan B.

Trong các trường hợp mắc bệnh viêm gan siêu vi B, nồng độ HbsAb trong máu còn được xem là bằng chứng cho thấy cơ thể của bạn đang hồi phục. Tuy nhiên, trong các tình huống này, nếu nồng độ HbsAb quá thấp, việc phòng ngừa cơ thể khỏi sự nhiễm tái phát không được đảm

Việc xét nghiệm HBsAb được thực hiện nhằm mục đích tìm kiếm khả năng phơi nhiễm từ trước đối với viêm gan B. Bên cạnh đó, xét nghiệm này cũng dùng để xác định liệu việc tiêm phòng viêm gan siêu vi B của bạn có thành công hay không và còn được duy trì tốt không, khi nào cần tiêm nhắc lại.bảo và bạn sẽ phải cần chủ động tiêm phòng viêm gan siêu vi B càng sớm càng tốt.

Xem thêm: Thuốc Hepbest điều trị nhiễm virus viêm gan B mạn tính

Cách thức lấy bệnh phẩm để xét nghiệm HBsAb cũng như các xét nghiệm máu thông thường. Xét nghiệm này không liên quan đến việc ăn uống, dùng các loại thuốc, vận động hay cần phải kiêng cữ, chuẩn bị gì đặc biệt trước đó. Bất cứ thời điểm nào trong ngày đều có thể lấy máu đo nồng độ HbsAB nói riêng cũng như các xét nghiệm viêm gan siêu vi khác nói chung.

Sau khi lấy mẫu, ống nghiệm chứa máu của bạn sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích. Qua đó, các bác sĩ khi nhận được kết quả sẽ đánh giá chúng tùy vào bệnh cảnh cụ thể trên từng đối tượng bệnh nhân.

Các giá trị của HbsAb trong từng tình huống sẽ được diễn dịch và vận dụng khác nhau.

4.1. Giá trị HbsAg dương tính

Khi HBsAb dương tính, điều này có nghĩa là trong máu của bạn đã có kháng thể chống lại viêm gan siêu vi B. Nồng độ của kháng thể cao hay thấp sẽ tương ứng với khả năng chống lại virus mạnh hay yếu.

Tuy nhiên, một kết quả đơn độc này không cho biết nguồn gốc kháng thể trong cơ thể bạn từ đâu mà có được. Nếu do bạn chủ động tạo ra nhờ vào việc đi tiêm phòng vắc-xin, trong điều kiện cơ thể hoàn toàn khỏe mạnh, khả năng đáp ứng miễn dịch tốt, lượng kháng thể được tạo ra với nồng độ từ cao đến rất cao sẽ bảo vệ bạn khỏi sự tấn công của virus. Mặc dù vậy, không nên chủ quan sẽ không mắc bệnh suốt đời mà cần định kỳ kiểm tra lại nồng độ HbsAg. Khi cơ thể bạn suy yếu, khả năng tạo kháng thể giảm dần, sự bảo vệ của cơ thể trước nguy cơ nhiễm virus không còn đảm bảo, bạn cần đi tiêm phòng nhắc lại để củng cố thêm.

Nếu lượng kháng thể này có được sau khi bị nhiễm virus viêm gan B với biểu hiện viêm gan cấp tính, đây là dấu hiệu khả quan vì cho thấy cơ thể bạn đang hồi phục, có khả năng tự tạo ra kháng thể tương ứng. Song, bạn vẫn cần theo dõi nồng độ HbsAg một khoảng thời gian sau đó. Bởi lẽ, trong phần lớn các trường hợp, lượng HbsAg do chính cơ thể tạo ra sẽ không đủ và bạn vẫn cần chủ động tiêm phòng.

4.2. Giá trị HbsAg âm tính

Nếu xét nghiệm HBsAb của bạn âm tính, điều đó có nhiều ý nghĩa khác nhau, nhưng nói chung là bạn hoàn toàn không có khả năng miễn dịch với virus viêm gan B. Trong trường hợp các xét nghiệm viêm gan B khác của bạn - có cả HBsAg - đều âm tính, điều này có nghĩa là bạn không bị nhiễm bệnh hoặc bạn đang ở thời điểm rất sớm của giai đoạn ủ bệnh, trước khi cơ thể kịp hình thành kháng thể. Lúc này, nếu lặp lại xét nghiệm HBsAb vẫn âm tính, bác sĩ sẽ khuyên bạn nên tiêm vắc-xin, chủ động hình thành kháng thể nếu công việc hàng ngày của bạn có nguy cơ phơi nhiễm cao. Một điều cần lưu ý lúc này là ngay cả những người miễn dịch với viêm gan B thông qua tiêm chủng vẫn có nguy cơ mắc siêu vi viêm gan B, nếu lượng kháng thể sụt giảm mà không tiêm nhắc lại vẫn có khả năng mắc các loại viêm gan do siêu vi khác.

Tuy nhiên, nếu xét nghiệm HBsAb âm tính nhưng các xét nghiệm viêm gan B khác dương tính, điều này lại có nghĩa là bạn đang bị nhiễm siêu vi đang hoạt động hoặc mãn tính mà không có khả năng tạo kháng thể. Việc tiêm phòng vắc-xin viêm gan siêu vi B lúc này là vô nghĩa. Thay vào đó, bác sĩ sẽ lập phác đồ chống virus và theo dõi lâu dài cho bạn, ngăn chặn bệnh cảnh nhiễm siêu vi tiến triển đến viêm gan cấp tính hay mạn tính, xơ gan và ung thư gan.

Tóm lại, HBsAb là xét nghiệm cần thiết để đánh giá khả năng miễn dịch của cơ thể chống lại kháng nguyên bề mặt virus viêm gan siêu vi B. Bằng cách này, chúng ta có thể biết được bản thân mình có đang mắc bệnh hay không và cần đi tiêm phòng hay không. Theo đó, đây là một trong các xét nghiệm quan trọng giúp chủ động tự bảo vệ trước những yếu tố nguy cơ lây nhiễm từ đường máu nói chung.