Thiền và yoga trị liệu điều trị trẻ tự kỷ

“Thiền và Yoga đôi khi có thể là nơi đầu tiên mà những trẻ tự kỷ học được niềm vui của sự chia sẻ, bắt chước và cùng vui chơi”. Có một sự yêu thích tự nhiên giữa trẻ em và yoga, vì yoga chú tâm vào cả con người trẻ, bao gồm sự kết nối bộ não – cơ thể. Yoga cũng giúp tăng cường và tổ chức lại hệ thần kinh, vốn rất cần thiết cho trẻ có nhu cầu đặc biệt (Theo Childrensyoga).

Trẻ tự kỷ gặp nhiều khó khăn trong các lĩnh vực quan trọng như giao tiếp, ngôn ngữ, chơi, tự chăm sóc bản thân, kỹ năng cảm xúc...Thông qua Thiền yoga kết hợp với các phương pháp can thiệp sớm phù hợp giúp trẻ có thể quản lý được hành vi, hỗ trợ cách chơi, kỹ năng cảm xúc, điều hòa cảm giác, rèn luyện khả năng bắt chước, vận động và kỹ năng giao tiếp, tương tác xã hội, ngôn ngữ cũng được khuyến khích phát triển.

Khoa học về yoga không phải là chủ đề mới mẻ. Môn học này đã được thực hành hàng ngàn năm qua. Chúng ta nên xem Yoga là môn khoa học thuần túy, nhằm cải thiện sức khỏe. Yoga không có nền tảng tôn giáo hay khu vực. Mọi người thuộc bất kỳ tín ngưỡng nào, bất cứ nơi đâu trên thế giới đều có thể thực hành yoga.

Yoga đang trở nên phổ biến trong việc điều trị các loại bệnh khác nhau. Các bác sĩ trên toàn thế giới đang thừa nhận những ảnh hưởng của căng thẳng đối với cơ thể con người và các loại bệnh khác nhau. Ngoài các phương pháp điều trị y khoa và phẫu thuật như thường lệ, tập luyện yoga đang trở thành một thực hành định kỳ. Tập luyện yoga giúp cá nhân hiểu được bản chất thực sự của bệnh tật và giúp họ điều chỉnh lối sống của mình. (Y học dành cho chuyên gia trị liệu Yoga - Pakidi Nagaraja Rao MBBS FACA FICA DAC FAAPMR D-PMR (Hoa Kỳ) Giáo sư kiêm Giám đốc chuyên môn Đại học Yoga, Jigani, Bengaluru Karnataka, Ấn Độ).

Yoga dạy chúng ta trở thành người tốt và kiểm soát các cơ quan cảm giác của chúng ta. Đa số trẻ đặc biệt nói chung hay trẻ tự kỷ nói riêng đều gặp khó khăn trong việc xử lý cảm giác (SPD) của một hay nhiều giác quan. Yoga và thiền chính là một bộ môn hay giải pháp có thể hỗ trợ trẻ trong vấn đề rối loạn xử lý cảm giác, giúp trẻ bình tĩnh, thư giãn, điều hòa cảm giác.

Không những vậy, thiền và yoga còn được xem là một liệu pháp hỗ trợ trị liệu cho những người đang có vấn đề về tâm lý: rối loạn lo âu, trầm cảm, sang chấn tâm lý... Ngay cả đối với người bình thường thì yoga và thiền lại là một bộ môn tuyệt vời giúp chúng ta rèn luyện sức khỏe cả về thể chất và tinh thần, rèn tính kiên trì và hơn hết là hướng con người đến một lối sống lành mạnh!

Đặc biệt, thực hành thiền yoga đúng cách có thể thay đổi hoạt động của tâm trí và giúp ích trong việc đạt được sự tập trung, nâng cao nhận thức, hiểu biết và lòng trắc ẩn, tình yêu thương của một con người.

Tại Đơn nguyên phòng khám và tâm lý giáo dục thuộc Trung tâm Y học Tái tạo Bệnh viện Vinmec Times City, sau một thời gian đưa vào ứng dụng, “Thiền – yoga trị liệu” được đánh giá là một trong những phương pháp can thiệp góp phần đem lại những kết quả tích cực và tiến bộ đối với trẻ tự kỷ, trẻ tăng động giảm chú ý và cả những trẻ khó khăn về kỹ năng học tập.

Bằng những kĩ thuật tinh tế và linh hoạt, các nhà trị liệu thiền - yoga sẽ kết nối, tương tác với trẻ một cách toàn diện, từ việc điều hòa cảm giác, cân bằng tâm lý/ cảm xúc cho đến hoạt động thể chất. Sau đây là một vài điểm có trong thực hành yoga và lợi ích chữa bệnh cho trẻ em (và cả người lớn):

1. Mantra (âm thanh yoga): việc sử dụng sự rung động và cách đọc âm sẽ giúp bình tĩnh và thu hút chú ý. Khuyến khích sự phát triển ngôn ngữ và khả năng nói. Giúp thiết lập việc giao tiếp bằng mắt.
2. Pranayama (nhận thức hơi thở): việc thở sâu có hiệu quả là dịu. Trẻ có khả năng học cách thở để lấy lại bình tĩnh. Luyện tập thở khuyến khích sự phát triển hơi thở hỗ trợ cho lời nói và ổn định tư thế. Trẻ tăng động hoặc có mức độ hoạt động không ổn định phản ứng rất tốt với các bài thực hành hơi thở để bình tĩnh và ổn định lại mức độ hoạt động.
3. Asana (tư thế và bài thực hành): giúp phát triển mọi khía cạnh của kĩ năng vận động, bao gồm cả sự nhận thức tổng quát về cơ thể và vị trí trong không gian.
4. Savasana (thả lỏng sâu): chỉ cần một vài khoảnh khắc ngắn ngủi trong tĩnh lặng có thể đem lại nhiều lợi ích cho những trẻ vốn hay di chuyển, không thể ngừng nghỉ. Lúc này, có thể lăn một quả bóng lên xuống chầm chậm trên cơ thể với áp lực trung bình,
5. Thiền định (thời gian im lặng/tỉnh táo): phát triển khoảng chú ý, khả năng ngồi yên và tập trung. Giúp tháo gỡ sự lo âu và làm trống tâm trí khỏi nhứng suy nghĩ vụn vặt để có thể tiếp nhận những kiến thức mới một cách tốt hơn. Việc sử dụng bài thơ, bài hát và những câu khẳng định yoga là phương pháp tốt để bắt đầu, ví dụ như: “Tôi hạnh phúc, Tôi khỏe mạnh”.
6. Trò chơi, dụng cụ hỗ trợ vận động, điều hòa cảm giác: Các trò chơi vận động giúp trẻ giải tỏa năng lượng, hỗ trợ trẻ tự kỷ cách chơi, tương tác xã hội và các bài tập giúp trẻ rối loạn xử lý cảm giác sinh hoạt và học tập.