Viêm xơ chai đường mật nguyên phát

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Tung Hoành - Khoa Hồi sức - Cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Những biến chứng của căn bệnh viêm xơ đường mật nguyên phát rất nguy hiểm, chúng ảnh hưởng tới những cơ quan tiêu hóa và các cơ quan khác trong cơ thể. Do vậy, cần được chẩn đoán sớm để có phác đồ điều trị sớm.

Viêm xơ chai đường mật nguyên phát là một bệnh đường mật. Khi bị viêm xơ chai đường mật nguyên phát, tình trạng viêm sẽ gây ra những vết sẹo trong ống dẫn mật khiến cho các ống dẫn cứng và trở nên hẹp, lâu dần gây nên tình trạng tổn thương gan nghiêm trọng.

Nguyên nhân gây ra viêm xơ chai đường mật nguyên phát thường không rõ. Bệnh thường phát hiện ở những người mắc các bệnh sau:

• Rối loạn tự miễn;
• Viêm tụy mạn tính;
• Bệnh viêm đường ruột (bệnh Crohn và viêm loét đại tràng);
• Bệnh gây viêm ở các bộ phận khác nhau trên cơ thể;
• Yếu tố di truyền cũng có liên quan
• Sỏi mật trong ống mật;
• Nhiễm trùng túi mật, đường mật và gan.

Viêm xơ chai đường mật nguyên phát thường được chẩn đoán trước khi các triệu chứng xuất hiện khi xét nghiệm máu định kỳ hoặc chụp X-quang. Dưới đây là một số triệu chứng viêm xơ chai đường mật nguyên phát:

• Triệu chứng ban đầu bao gồm mệt mỏi và ngứa. Tuy nhiên, một số người vẫn cảm thấy khỏe và không có triệu chứng trong nhiều năm vì vậy khiến bệnh diễn tiến nhanh.
• Người bệnh thường đau ở phần bụng bên phải phía trên;
• Sốt kèm theo ớn lạnh;
• Đổ mồ hôi đêm;
• Gan to; sụt cân;
• Vàng mắt và da.

Những biến chứng của căn bệnh viêm xơ đường mật nguyên phát rất nguy hiểm, chúng không chỉ ảnh hưởng tới những cơ quan tiêu hóa mà còn ảnh hưởng tới những cơ quan khác trong cơ thể. Dưới đây là những biến chứng điển hình của viêm xơ đường mật nguyên phát.

Tăng huyết áp kịch phát: Nguyên nhân dẫn đến biến chứng này là do xơ gan, gan bị sẹo khiến cho một phần dòng chảy của máu từ tĩnh mạch về tim bị ngăn lại, dồn ứ gây ra tình trạng tăng huyết áp kịch phát.

Suy gan cổ trướng và phù gan: Đây là tình trạng tích tụ chất lỏng về gan và ổ bụng gây cổ trướng khiến cho phúc mạc bị viêm do nhiễm trùng nghiêm trọng. Trường hợp này cần được cấp cứu ngay, bởi tỉ lệ tử vong của bệnh nhân là rất cao.

Giãn tĩnh mạch: Nguyên nhân là do tăng huyết áp kịch phát làm các mạch máu bên trong cơ thể bị mỏng ra. Nếu mạch máu quá mỏng có thể dẫn đến vỡ. Vỡ mạch máu ở thực quản và dạ dày thì người bệnh sẽ bị chảy máu nghiêm trọng.

Não gan: Bệnh phát triển do gan không thể loại bỏ được chất độc trong máu khiến những chất độc này chảy ngược trở lại rồi đi lên não, lâu dần làm suy giảm chức năng thần kinh, gây ra tình trạng vô thức hoặc hôn mê. Các dấu hiệu của suy giảm thần kinh là: tính cách thay đổi, thường xuyên nhầm lẫn, mất trí nhớ, khó tập trung, thói quen ngủ bị thay đổi.

Lách to: Nguyên nhân gây lách to là do các tế bào tiểu cầu và bạch cầu bị giữ lại nên các tế bào này bị giữ lại trong cơ thể.

Sỏi ống mật và túi mật: Biến chứng này thường xuất hiện khi xơ gan mật, dịch mật không có cách nào luân chuyển túi mật như trước. Khi bị sỏi mật, các triệu chứng bao gồm đau bụng, viêm đường mật tái phát, vàng da.

Loãng xương: Nguyên nhân là do xơ gan làm cản trở khả năng gan xử lý vitamin D và canxi, đây những chất thiết yếu cho sự phát triển và duy trì xương khỏe mạnh. Do vậy khiến người bệnh bị loãng xương.

Phân mỡ: Đây là một dạng rối loạn tiêu hoá ở người bị bệnh viêm xơ chai đường mật. Dấu hiệu đặc trưng là tình trạng phân có mùi hôi, mỡ, thậm chí phân có thể nổi trên bề mặt nước do chứa một lượng mỡ rất lớn. Tình trạng phân mỡ là do dịch mật bị tắc nghẽn, không di chuyển xuống được ruột non nên chất béo không thể hấp thu mà sẽ bị đào thải theo phân ra ngoài.

Bệnh ung thư gan: Bệnh này thường gặp ở những người bị xơ gan và tỷ lệ tử vong cao nếu không phát hiện sớm.

Hiện chưa có phương pháp điều trị viêm xơ chai đường mật nguyên phát đặc hiệu. Các phương pháp điều trị bệnh này chủ yếu gồm:

Điều trị ngứa: Sử dụng thuốc kháng histamin để làm giảm các triệu chứng ngứa. Thuốc kháng histamin có giúp bạn ngủ ngon nếu cơn ngứa làm bạn thức giấc.

Điều trị nhiễm trùng: Khi nằm trong đường mật bị hẹp hoặc bị tắc nghẽn, mật sẽ dễ bị nhiễm trùng do vi khuẩn. Để tránh và điều trị các nhiễm trùng, những người bệnh bị viêm xơ chai đường mật có thể được điều trị kháng sinh nhiều đợt hoặc dùng kháng sinh trong thời gian dài.

Thuốc ức chế beta và nhóm thuốc nitrat: Các loại thuốc này dùng để điều trị chứng tăng huyết áp kịch phát. Các loại thuốc này cũng làm tim đập chậm hơn, giãn nở mạch máu để giảm các áp lực lên tim. Bên cạnh đó, thuốc ức chế beta cũng làm giảm khả năng xuất huyết do giãn tĩnh mạch và giảm áp lực tĩnh mạch.

Thuốc lợi tiểu và thuốc loại bỏ chất lỏng: Với những người bệnh bị phù gan và xơ gan cổ trướng, các bác sĩ sẽ kê thuốc lợi tiểu và thuốc loại bỏ chất lỏng do phù và cổ trướng. Đồng thời sẽ kiểm tra xem phúc mạc có bị viêm hay không.

Làm sạch ruột với lactulose, thuốc nhuận tràng: Để điều trị biến chứng não gan do viêm xơ đường mật nguyên phát, người bệnh sẽ được làm sạch ruột với thuốc nhuận tràng và lactulose; đồng thời điều trị bằng kháng sinh nếu thật sự cần thiết và có ích cho bệnh

Ghép gan: Ghép gan là phương pháp điều trị duy nhất có khả năng chữa khỏi viêm xơ chai đường mật nguyên phát. Ghép gan là phương pháp dành riêng cho những người bị suy gan hoặc các biến chứng nghiêm trọng khác của viêm xơ chai đường mật nguyên phát.