U tuyến yên – Tổng quan và triệu chứng

Bài viết được viết bởi ThS.BS Nguyễn Thị Ngọc - Bác sĩ Nội tổng quát - Nội tiết, Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

U tuyến yên là những phát triển bất thường trong tuyến yên. Một số u tuyến yên tăng tiết quá nhiều hormone điều hòa những chức năng quan trọng trong cơ thể bạn. Một số khác thì gây tiết ít hormone hơn. Đa phần u tuyến yên là u tuyến lành tính, phát triển ở trong tuyến yên hoặc mô xung quanh và không lan ra các bộ phận khác của cơ thể. Có nhiều phương pháp điều trị u tuyến yên, bao gồm phẫu thuật loại bỏ khối u, kiểm soát sự phát triển của u và kiểm soát nồng độ hormone bằng thuốc.

Không phải tất cả các u tuyến yên đều có triệu chứng. Nếu là u tuyến yên tiết hormone có thể gây ra nhiều triệu chứng phụ thuộc vào loại hormone nó tiết ra. Còn triệu chứng ở những u không tiết hormone là do u phát triển và đè vào các cấu trúc xung quanh.

U tuyến yên lớn khoảng lớn hơn hoặc bằng 1cm được gọi là macroadenomas, có thể đè vào phần tuyến yên lành và khu vực lân cận. U tuyến yên nhỏ hơn 1cm là microadenomas.

1.1 Triệu chứng liên quan đến hiệu ứng khối

• Đau đầu
• Mất thị lực, đặc biệt mất thị lực ngoại biên

1.2 Triệu chứng liên quan đến thay đổi nồng độ hormone

Những triệu chứng bao gồm:

• Buồn nôn và nôn
• Yếu cơ
• Cảm giác lạnh
• Rối loạn kinh nguyệt hoặc mất kinh
• Rối loạn chức năng tình dục
• Tăng lượng nước tiểu
• Mất hoặc tăng cân ngoài ý muốn

U tiết ACTH sản xuất hormone adrenocorticotropin, là chất kích thích tuyến thượng thận sản xuất hormone cortisol. Hội chứng Cushing là kết quả của việc tuyến thượng thận sản xuất quá nhiều cortisol. Triệu chứng của hội chứng Cushing gồm:

• Tập trung mỡ xung quanh bụng và phần trên của lưng
• Mặt tròn
• Cánh tay và cẳng chân gầy và yếu cơ
• Tăng huyết áp
• Tăng đường máu
• Mụn
• Yếu xương
• Bầm tím
• Vết rạn da
• Lo âu, cáu gắt hoặc trầm cảm

Những u này tiết quá nhiều GH (hormone tăng trưởng) có thể gây ra các triệu chứng:

• Khuôn mặt to ra và thô
• Bàn tay và bàn chân to ra
• Đổ nhiều mồ hôi
• Tăng đường máu
• Vấn đề về tim
• Đau khớp

• Răng mọc lộn xộn
• Tăng lông tóc trong cơ thể

Trẻ em và thiếu niên có thể lớn quá nhanh hoặc quá cao.

Tiết quá nhiều prolactin từ u tuyến yên prolactinoma có thể gây giảm hormone sinh dục – estrogen ở nữ và testosterone ở nam. Tăng prolactin trong máu tác động khác nhau trên giới nam và giới nữ.

Ở nữ giới, u tiết prolactin có thể gây ra:

• Rối loạn kinh nguyệt
• Mất kinh
• Tiết sữa từ vú

Ở nam giới, u tiết prolactin có thể gây suy sinh dục nam, gồm các triệu chứng:

• Rối loạn cương dương
• Giảm số lượng tinh trùng
• Giảm ham muốn tình dục
• Vú to

U tuyến yên tiết quá nhiều TSH (hormone kích thích tuyến giáp), tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp thyroxine, đây là 1 trong những nguyên nhân hiếm gặp gây cường giáp. Cường giáp làm tăng chuyển hóa cơ sở của cơ thể gây các triệu chứng:

• Mất cân
• Nhịp tim nhanh và không đều
• Dễ kích động hoặc cáu gắt
• Tăng nhu động ruột
• Đổ nhiều mồ hôi

Nếu bạn có các triệu chứng có thể liên quan đến u tuyến yên, bạn cần đi gặp bác sĩ. U tuyến yên thường được điều trị để đưa nồng độ hormone về bình thường và giảm triệu chứng.

Nếu bạn có tiền sử gia đình có đa u nội tiết tuýp 1 (MEN 1), hãy nói với bác sĩ của bạn để làm các test phát hiện sớm u tuyến yên.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ , hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa. Khách hàng khi chọn thực hiện các xét nghiệm tại đây có thể hoàn toàn yên tâm về độ chính xác của kết quả xét nghiệm.

Khách hàng có thể trực tiếp đến hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ hotline tại đây để được hỗ trợ.

Trong tháng 4 & 5/2021, khi có nhu cầu khám và điều trị U tuyến yên tại Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec Central Park, quý khách hàng sẽ được hưởng ưu đãi kép:

- Miễn phí khám chuyên khoa

- Giảm 50% chi phí đối với khách hàng có chỉ định điều trị sau khám. Chương trình áp dụng giới hạn cho kỹ thuật tương ứng từng bệnh viện và cho khách hàng lần đầu thực hiện kỹ thuật điều trị này tại Vinmec.