Tìm hiểu về xét nghiệm đếm số lượng CD3 - CD4 - CD8

Xét nghiệm đếm số lượng CD3 - CD4 - CD8 là xét nghiệm máu dùng để xác định hoạt động của hệ thống miễn dịch ở người suy giảm miễn dịch. Đây là xét nghiệm dấu ấn miễn dịch bề mặt tế bào được áp dụng rộng rãi và cho kết quả đáng tin cậy.

1. Tế bào CD3 - CD4 - CD8 là gì?

• CD3 là kháng nguyên lympho T chung, có trên bề mặt của tất cả các tế bào lympho T.
• CD4 là kháng nguyên có trên bề mặt tế bào lympho T hỗ trợ (tế bào T- helper), tế bào mono và một số bạch cầu hạt hoạt hóa.
• CD8 là kháng nguyên có trên bề mặt các tế bào lympho T gây độc và lympho T ức chế.

2. Xét nghiệm đếm số lượng CD3 - CD4 - CD8 là gì?

Xét nghiệm đếm số lượng CD3 - CD4 - CD8 là sử dụng kỹ thuật phân tích tế bào dòng chảy, dùng các kháng thể đơn dòng kháng CD3, CD4, CD8 có gắn màu huỳnh quang khác nhau, giúp đồng thời phát hiện và xác định chính xác các dấu ấn trên bề mặt các tế bào lympho, cũng như đếm được tỷ lệ phần trăm và số lượng tuyệt đối các tế bào lympho TCD3, TCD4, và TCD8 trong mẫu bệnh phẩm của người bệnh.

Xét nghiệm đếm số lượng CD3 - CD4 - CD8 được chỉ định thực hiện khi cần xét nghiệm tế bào đánh giá tình trạng miễn dịch, đếm CD3 - CD4 - CD8. Không có chống chỉ định tuyệt đối đối với kỹ thuật này.

Xét nghiệm số lượng CD4 là tiêu chuẩn để theo dõi mức độ nhiễm virus HIV ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch, từ đó chẩn đoán hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS) và đánh giá nguy cơ của bệnh nhân đối với các bệnh nhiễm trùng cơ hội khác. Xét nghiệm đếm số lượng tế bào còn là căn cứ quyết định khi nào bắt đầu điều trị với các loại thuốc để ngăn ngừa nhiễm trùng cơ hội.

Đếm số lượng tế bào được tiến hành cứ sau 3 - 6 tháng, tùy vào tình trạng sức khỏe của người bệnh.

3. Mẫu bệnh phẩm của xét nghiệm tế bào CD3 - CD4 - CD8

Mẫu bệnh phẩm cần lấy để thực hiện xét nghiệm là mẫu máu ngoại vi của người bệnh. Nhân viên y tế sẽ tiến hành rút 2ml máu ngoại vi và chống đông bằng EDTA.

Người được rút máu có thể không cảm thấy gì hoặc chỉ cảm thấy đau nhói ngắn khi kim đâm xuyên qua da vào trong tĩnh mạch. Việc lấy mẫu bệnh phẩm có đau hay không phụ thuộc vào kỹ năng của nhân viên y tế rút máu, tình trạng tĩnh mạch và độ nhạy cảm với cơn đau của từng người.

4. Quy trình kỹ thuật của xét nghiệm miễn dịch đếm số lượng CD3 - CD4 - CD8

Lấy 100μl máu ngoại vi đã được chống đông của bệnh nhân cho vào 1 ống phân tích tế bào dòng chảy và ghi tên người bệnh lên ống. Thêm 20 μl mỗi loại kháng thể CD45-PC5, CD3-ECD, CD4-PE, CD8-FITC sau đó trộn đều và ủ ở nhiệt độ phòng trong 20 phút, giữ cho ống đựng mẫu bệnh phẩm tránh ánh sáng.

Tiếp tục cho thêm 2000 μl dung dịch ly giải hồng cầu và ủ ở nhiệt độ phòng trong 10 phút. Ngay sau khi ủ xong 10 phút, thêm 100 μl huyền dịch hạt tham chiếu vào và trộn đều, đem phân tích trên máy phân tích tế bào dòng chảy.

Phân tích bằng chương trình đếm T-CD3, T-CD4, T-CD8 cài sẵn trên máy phân tích tế bào dòng chảy.

5. Xét nghiệm có kết quả sau bao lâu?

Xét nghiệm đếm số lượng CD3 - CD4 - CD8 thường được trả kết quả trong ngày. Kết quả xét nghiệm miễn dịch sẽ được máy tính tự động xuất ra dưới dạng số lượng tuyệt đối của từng loại T-CD3, T-CD4, T-CD8 và tỷ lệ % của từng loại T-CD3, T-CD4, T-CD8.

Số lượng CD3 - CD4 - CD8 bao nhiêu là bình thường?

Số lượng tế bào bình thường như sau:

• Tế bào T-CD3: 800-2300 tế bào/uL máu (55-80%)
• Tế bào T-CD4: 400-1300 tế bào/uL máu (35-55%). Khi số lượng tế bào CD4 giảm, nhiều khả năng hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS) đang phát triển trong cơ thể người bệnh.
• Tế bào T-CD8: 250-800 tế bào/uL máu (20-35%)

6. Những sai sót có thể gặp phải khi thực hiện xét nghiệm đếm số lượng CD3 - CD4 - CD8

Sai sót trong quá trình lấy mẫu bệnh phẩm: sai sót liên quan đến tên tuổi bệnh nhân trên giấy xét nghiệm và trên ống lấy mẫu xét nghiệm không thống nhất, mẫu máu bị đông hoặc không ghi giờ lấy mẫu. Cần xác minh lại các thông tin cần thiết hoặc nếu mẫu bị đông thì phải lấy lại mẫu bệnh phẩm khác.Các vùng tế bào lympho không nằm trong cửa sổ của chương trình chạy do lượng kháng thể ủ không đủ, thực hiện không đúng và đủ các bước của quy trình, ủ không đủ thời gian, kỹ thuật hút pipet không tốt, tắc kim hút trên máy... Cần làm lại xét nghiệm và tuân thủ quy trình, kiểm tra máy trước khi phân tích, rửa máy, đuổi bọt khí và thông kim hút theo hướng dẫn.Kết quả cuối cùng chỉ cho tỷ lệ % của từng loại tế bào T-CD3, T-CD4, T-CD8 mà không có số lượng tuyệt đối do kỹ thuật viên không nhập thông số về số lượng bạch cầu trong mẫu và nồng độ hạt tham chiếu. Khi đó cần phân tích lại ống mẫu đã ủ và lưu ý nhập thông số về số lượng bạch cầu trong mẫu, nồng độ hạt tham chiếu.