Răng bị mòn mặt nhai: Nguyên nhân và cách khắc phục

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Răng - Hàm - Mặt - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Răng bị mòn mặt nhai là tình trạng lớp men răng ở bề mặt nhai của răng bị bào mòn. Có nhiều nguyên nhân làm mòn mặt nhai của răng. Để khắc phục tình trạng răng bị mòn mặt nhai có thể lựa chọn trám răng hoặc bọc răng sứ tùy vào mức độ mòn men răng.

Răng bị mòn mặt nhai là tình trạng bề mặt nhai của răng - đỉnh răng bị mòn do mất mô răng. Tùy vào mức độ men răng bị mòn sẽ tạo ra vết lõm nông hoặc sâu trên bề mặt nhai của răng và mức độ ê buốt khi nhai.

Mức độ mòn mặt nhai của răng được xếp từ nhẹ đến nặng, cụ thể, khi tình trạng mòn chỉ xảy ra ở men răng là mức độ nhẹ và khi tình trạng mòn xảy ra ở ngà răng là mức độ nặng.

Cấu tạo cơ bản của răng từ ngoài vào trong bao gồm men răng, ngà răng và tủy răng. Lớp men răng cứng bên ngoài có nhiệm vụ bảo vệ ngà răng và tủy răng bên trong, là những phần dễ bị tổn thương.

Khi răng bị mòn mặt nhai, tức là lớp men răng bị mòn sẽ gây ra những bất tiện trong ăn uống và sinh hoạt như:

• Mất thẩm mỹ: Khi mòn men răng, răng sẽ có màu vàng nâu.
• Gây ê buốt: Khi tiếp xúc với các loại thực phẩm có chứa axit, hoặc thức ăn quá nóng hoặc lạnh, sẽ xảy ra tình trạng ê buốt rất khó chịu do lớp men răng bị bào mòn làm răng trở nên nhạy cảm hơn.
• Tổn thương khớp hàm: Khi răng bị mòn mặt nhai, lớp men răng đã bị mất đi vĩnh viễn và không thể tự tái tạo, sẽ làm giảm khả năng nhai, nghiền nát thức ăn. Tình trạng này nếu để lâu không điều trị sẽ khiến cơ nhai, khớp hàm hoạt động nhiều hơn và gây ra tình trạng co thắt cơ, tổn thương khớp.
• Sâu răng: Khi lớp men răng bị mòn và ngà răng lộ ra ngoài, sâu răng rất dễ xảy ra, nhất là khi ăn nhiều thực phẩm có axit cao.
• Viêm tủy, mất răng: Răng bị mòn mặt nhai nặng có thể làm tổn thương tủy răng và dẫn đến viêm tủy, chết tủy răng.

Phần lớn các trường hợp răng mòn mặt nhai là do các tác nhân cơ học gây ra như:

• Chải răng không đúng cách: Chải răng theo ngang và quá mạnh sẽ làm mòn và mất đi lớp men răng bên ngoài.
• Thường xuyên sử dụng một số loại thực phẩm có chứa axit cao: Đồ ngọt, nước có gas, các loại trái cây có axit cao như cam, chanh, bưởi, ... nếu sử dụng thường xuyên cũng sẽ làm mòn men răng.
• Bệnh trào ngược dạ dày: Trào ngược axit dạ dày làm tăng khả năng răng tiếp xúc với axit và dẫn đến mòn mặt nhai của răng.
• Bệnh khô miệng: Bệnh khô miệng là tình trạng tuyến nước bọt ít tiết ra, vì vậy, khi ăn uống chất axit từ thực phẩm sẽ lưu lại trên răng lâu hơn và dẫn đến mòn men răng.
• Thói quen: Thường xuyên cắn, nhai thức ăn quá mạnh, ăn đồ cứng, cắn móng tay, nghiến răng khi ngủ, ... là những thói quen xấu làm mòn hoặc thậm chí có thể vỡ men răng.
• Di truyền, yếu tố cơ địa: Răng bị mòn mặt nhai cũng có thể là do di truyền hoặc cơ địa, men răng yếu, dễ bị vỡ và bào mòn.

Ngoài ra, mòn mặt nhai của răng cũng có thể là một bệnh lý do thiểu sản men răng, hoặc các bệnh lý khác gây ra như đau khớp hàm làm ảnh hưởng đến việc nhai và cọ xát giữa hai hàm răng, ...

Tùy vào mức độ răng bị mòn mặt nhai nặng hay nhẹ sẽ có cách khắc phục và điều trị phù hợp. Với tổn thương men răng nhẹ chưa ảnh hưởng đến răng, răng chưa bị nhạy cảm và người bệnh chưa thấy ê buốt khi nhai, có thể không cần phải điều trị.

Khi tổn thương men răng nặng vào sâu ngà răng và có thể ảnh hưởng đến tủy răng, một số phương pháp được dùng để chữa răng bị mòn mặt nhai như:

• Trám răng: Có nhiều chất liệu trám răng khác nhau, tùy vào tổn thương nha sĩ sẽ lựa chọn chất liệu phù hợp để trám những vết lõm, khuyết trên bề mặt nhai của răng. Trám răng là phương pháp phổ biến, dễ tiến hành, thời gian thực hiện nhanh, chi phí thấp mà không ảnh hưởng đến răng. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tạm thời vì miếng trám có thể bị bong tróc và đổi màu. Sau một thời gian, hoặc khi nhai quá mạnh làm bong miếng trám ra, người bệnh cần phải trám răng lại.
• Dán miếng sứ: Đối với trường hợp răng cửa bị mòn mặt nhai và ê buốt nhiều khi ăn, dán miếng sứ là phương pháp được lựa chọn vì phù hợp với vòm cung của răng, hạn chế tình trạng mòn răng và đặc biệt là có tính thẩm mỹ cao. Ngoài ra, dán miếng sứ còn có tác dụng làm dài phần thân răng. Tuy nhiên, phương pháp này không phù hợp với hàm răng bị lệch khớp cắn hoặc nhiều răng mọc lệch.

• Bọc răng sứ: Bọc răng sứ là cách khắc phục răng bị mòn mặt nhai hiệu quả và bền vững do răng được bọc bởi lớp sứ trùng với khuôn thân răng, giúp bảo vệ ngà răng và tủy răng bên trong. Bọc răng sứ cũng hạn chế tối đa tình trạng mòn men răng nhưng vẫn hỗ trợ chức năng nhai của răng. Với những trường hợp ngà răng đã bị lộ ra ngoài và răng bị ê buốt nặng, kéo dài, bọc răng sứ là cách bảo vệ đồng thời hạn chế các tác động cũng như vi khuẩn bên ngoài làm hại răng. So với trám răng, bọc răng sứ là phương pháp thẩm mỹ và có chi phí cao.

Với những trường hợp răng bị mòn mặt nhai quá nặng và đã ảnh hưởng đến tủy, người bệnh có thể phải điều trị tủy hoặc nhổ bỏ răng bị mòn.

Để phòng tránh và hạn chế tình trạng mòn mặt nhai của răng, cần lưu ý những cách sau:

• Chải răng đúng cách với bàn chải mềm, kem đánh răng có chứa flour. Chải răng ít nhất 2 lần/ngày vào buổi sáng lúc ngủ dậy và tối trước khi đi ngủ. Không dùng bàn chải chà xát vào bề mặt răng, không chải răng quá mạnh.
• Sử dụng nước súc miệng có chứa flour và dùng chỉ nha khoa thay cho tăm để xỉa răng.
• Hạn chế axit bám và lưu lại trên răng làm mòn mặt nhai của răng bằng cách súc miệng sau khi ăn uống thực phẩm có chứa axit, uống nước giữa các bữa ăn.
• Hạn chế ăn uống đồ ngọt, thực phẩm có chứa axit cao. Sau khi ăn hoặc nhai thực phẩm nhiều axit, không nên đánh răng ngay mà cần đợi khoảng 30 phút để nước bọt trong miệng trung hòa axit bám trên men răng.
• Với người bị khô miệng có thể nhai kẹo cao su để làm tăng tiết nước bọt và giúp trung hòa axit trên bề mặt răng.

Răng bị mòn mặt nhai là tình trạng khá phổ biến ở những người thường xuyên sử dụng các loại thực phẩm chứa nhiều tính axit. Để khắc phục tình trạng này, người bệnh có thể đến các cơ sở nha khoa để kiểm tra và trám răng hoặc bọc răng sứ những răng bị mòn mặt nhai.