Mỡ nâu: Những gì bạn nên biết

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Hồ Viết Lệ Diễm - Bác sĩ Nội tổng quát - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Khác với các loại mỡ khác, mỡ nâu có tác dụng đốt cháy calo, chống lại bệnh béo phì. Nhiều nghiên cứu cho rằng khi cơ thể con người người có BMI thấp sẽ có xu hướng có nhiều mỡ nâu hơn người bình thường.

1.1 Mỡ nâu là gì?

Mỡ nâu (tên tiếng Anh là Brown fat) còn được gọi là mô mỡ nâu, là một loại mỡ đặc biệt trong cơ thể được bật (kích hoạt) khi bạn bị lạnh. Chất béo nâu tạo ra nhiệt để giúp duy trì nhiệt độ cơ thể trong điều kiện lạnh.

Chất béo nâu chứa nhiều ti thể hơn chất béo trắng. Các ty thể này là "động cơ" trong chất béo màu nâu giúp đốt cháy calo để tạo ra nhiệt.

1.2 Vai trò của mỡ nâu đối với cơ thể

Theo một nghiên cứu năm 2014 do các nhà nghiên cứu của Viện Sức Khỏe Quốc Gia Hoa Kỳ (National Institutes of Health) thực hiện và được công bố trên tạp chí Diabetes cho thấy, dành thời gian trong điều kiện nhiệt độ lạnh sẽ khiến mỡ nâu trong cơ thể hoạt động mạnh hơn và thậm chí có thể khiến bạn phát triển các tế bào mỡ nâu mới. Theo các chuyên gia, mỡ nâu giúp chúng ta bảo vệ nhiệt độ cơ thể.

Mỡ nâu giúp trẻ sơ sinh giữ ấm do trẻ chưa có khả năng run để giữ ấm. Ở người trưởng thành mỡ nâu có thể đóng vai trò là “áo sưởi bên trong" để giữ ấm cho máu khi máu chảy ngược về tim và não từ các chi lạnh của cơ thể.

1.3 Mỡ nâu được tìm thấy ở những vị trí nào?

Mỡ nâu được tìm thấy ở các vị trí khác nhau trên cơ thể. Có người thì ở vùng cổ và vai, nhưng không phải ai cũng có nó ở đó.

Trong một nghiên cứu gần đây, các nhà nghiên cứu cũng tìm thấy mỡ nâu ở ngực và phía dưới của cột sống của một nhóm thanh niên khỏe mạnh.

1.4 Khó tìm thấy mỡ nâu

Việc tìm kiếm các tế bào mỡ nâu đòi hỏi phải thực hiện chụp CT để chỉ ra vị trí của chất béo, kết hợp với chụp PET (kỹ thuật này cần tiêm glucose phóng xạ vào người) để xác định các tế bào hoạt động trao đổi chất nhiều nhất.

2.1 Giảm nhiệt độ

Cơ thể tiếp xúc với nhiệt độ mát mẻ và thậm chí lạnh có thể giúp sản xuất nhiều tế bào mỡ nâu hơn. Một số nghiên cứu cho thấy chỉ cần hai giờ tiếp xúc mỗi ngày với nhiệt độ khoảng 66 ̊F (19 ̊C) có thể đủ để biến chất béo thành màu nâu.

Bạn có thể thực hiện bằng cách tắm nước lạnh hoặc tắm nước đá. Giảm nhiệt độ xuống một vài độ trong nhà của bạn hoặc đi ra ngoài trong thời tiết lạnh là những cách khác để làm mát cơ thể và có thể tạo ra nhiều chất béo màu nâu.

2.2 Ăn nhiều hơn

Trong một số nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã cho chuột ăn rất nhiều đồ ăn và phát hiện ra rằng những con chuột có nhiều mỡ nâu sẽ đốt cháy nhiều calo hơn, giúp giữ dáng và khỏe mạnh hơn theo cách này và những con chuột này cũng được bảo vệ khỏi béo phì và các bệnh chuyển hóa khác.

Nhưng điều đó không có nghĩa là bạn nên bắt đầu ăn nhiều hơn để kích hoạt các tế bào mỡ nâu. Ăn quá nhiều vẫn được coi là nguyên nhân chính gây béo phì. Do đó, cần nhiều nghiên cứu hơn trước khi phương pháp này có thể được khuyến nghị. Còn bây giờ, bạn hãy tiếp tục thực hiện chế độ ăn uống cân bằng từ các thực phẩm lành mạnh.

2.3 Tập thể dục

Một nghiên cứu khác trên chuột cho thấy một loại protein có tên irisin có thể giúp chuyển chất béo trắng thành màu nâu.

Tập thể dục được các bác sĩ khuyến cáo để chống béo phì và giữ cho hệ thống tim mạch hoạt động khỏe mạnh.

• 150 phút hoạt động vừa phải, chẳng hạn như đi bộ hoặc chơi tennis
• 75 phút hoạt động mạnh, chẳng hạn như chạy bộ hoặc bơi

Tập thể dục có rất nhiều lợi ích sức khỏe, bạn nên tập luyện bất kể có tạo ra nhiều mỡ nâu hay không.

Ngoài ra, những thói quen lối sống lành mạnh sẽ có sức mạnh giúp bạn giảm cân, giữ cho tim và phổi khỏe mạnh, tránh khỏi bệnh tim, tiểu đường và các bệnh liên quan đến béo phì khác.

2.4 Trong tương lai, bạn có thể uống thuốc để kích hoạt mỡ nâu

Một phát hiện gần đây cho thấy, có một loại thuốc điều trị cho những người có bàng quang hoạt động quá mức có thể tăng cường hoạt động của chất béo nâu. Thuốc này được gọi là mirabegron, có tác dụng kích thích các thụ thể beta 3 giãn cơ trơn, trong đó có bàng quang. Các thụ thể này cũng được tìm thấy trên cả tế bào mỡ màu nâu và trắng.

Các loại thuốc này có thể hữu ích để điều trị cho những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ.

Bài viết tham khảo nguồn: healthline.com, livescience.com, webmd.com

XEM THÊM:

• Nên chế biến chất béo ở nhiệt độ bao nhiêu?
• Chất béo trong cơ thể có mấy loại?
• Điểm danh những thực phẩm là nguyên nhân gây béo phì