Hướng dẫn tầm soát, phát hiện sớm một số bệnh ung thư thường gặp

Bài viết được viết bởi Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Minh Thuyên - Bác sĩ Giải phẫu bệnh, Khoa Xét nghiệm - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Tầm soát là thực hiện các xét nghiệm để phát hiện ung thư trước khi có bất kỳ triệu chứng nào của bệnh. Dưới đây là các khuyến cáo của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ hướng dẫn việc tầm soát một số bệnh ung thư thường gặp.

• Phụ nữ từ 40 đến 44 tuổi: nên bắt đầu tầm soát ung thư vú hàng năm bằng chụp X-quang vú (nhũ ảnh), nếu khách hàng mong muốn.
• Phụ nữ từ 45 đến 54 tuổi: cần chụp nhũ ảnh hàng năm.
• Phụ nữ từ 55 tuổi trở lên: nên chụp nhũ ảnh 2 năm một lần, hoặc có thể tiếp tục tầm soát hàng năm.
• Việc sàng lọc nên tiếp tục miễn là phụ nữ có sức khỏe tốt và mong đợi ​​sống thêm 10 năm hoặc lâu hơn.
• Tất cả phụ nữ nên hiểu rõ những lợi ích, hạn chế và tác hại tiềm ẩn của việc tầm soát ung thư vú.

Phụ nữ cũng nên nhận biết và cảm thấy vú của họ trông bình thường như thế nào và thông báo ngay lập tức cho bác sĩ biết nếu có bất kỳ thay đổi nào ở vú.

Một số phụ nữ - do tiền sử gia đình, có khuynh hướng di truyền hoặc một số yếu tố khác - nên được kiểm tra bằng MRI cùng với chụp nhũ ảnh (số lượng phụ nữ rơi vào trường hợp này rất ít), trao đổi với bác sĩ về nguy cơ mắc ung thư vú để có kế hoạch tầm soát tốt cho bạn.

Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec toàn bộ dữ liệu hình ảnh của thăm khám siêu âm vú 3D, chụp nhũ ảnh cũng như chụp cộng hưởng từ tuyến vú của Quý khách hàng được lưu trữ lâu dài trên hệ thống PACS. Hệ thống này có tác dụng như một bệnh án điện tử, thuận tiện cho việc theo dõi, so sánh tổn thương ở những lần thăm khám kế tiếp giúp nâng cao giá trị chẩn đoán, điều trị bệnh.

Quý khách có nhu cầu Tầm soát ung thư vú tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có thể liên hệ hotline hỗ trợ.

• Đối với những người có nguy cơ trung bình mắc ung thư đại trực tràng, Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo nên bắt đầu tầm soát thường xuyên khi 45 tuổi. Có thể xét nghiệm phân hoặc nội soi để tìm kiếm các dấu hiệu ung thư. Bất kể lựa chọn loại xét nghiệm nào, điều quan trọng nhất là bạn phải được sàng lọc.
• Nếu sức khỏe tốt, bạn nên tiếp tục tầm soát thường xuyên cho đến 75 tuổi.
• Đối với người từ 76 đến 85 tuổi, hãy nói chuyện với bác sĩ về việc tiếp tục tầm soát có phù hợp với bạn hay không. Khi quyết định, hãy tính đến nhu cầu cá nhân, sức khỏe tổng thể và tiền sử sàng lọc trước đây của bạn.
• Những người trên 85 tuổi không nên tầm soát ung thư đại trực tràng nữa.

Nếu bạn chọn sàng lọc bằng một xét nghiệm khác không phải là nội soi đại trực tràng, thì bất kỳ kết quả xét nghiệm bất thường nào cũng cần được theo dõi bằng nội soi.

• Tầm soát ung thư cổ tử cung nên bắt đầu từ 25 tuổi. Những người dưới 25 tuổi không nên xét nghiệm vì ung thư cổ tử cung rất hiếm ở nhóm tuổi này.
• Những người từ 25 đến 65 tuổi: nên làm xét nghiệm HPV (human papillomavirus) 5 năm một lần hoặc xét nghiệm đồng thời (xét nghiệm HPV và tế bào học cổ tử cung Pap Smear) mỗi 5 năm hoặc xét nghiệm Pap Smear mỗi 3 năm.

Điều quan trọng nhất cần nhớ là được sàng lọc thường xuyên, bất kể bạn chọn loại xét nghiệm sàng lọc nào.

• Những người trên 65 tuổi đã được sàng lọc ung thư cổ tử cung thường xuyên trong 10 năm qua và có kết quả bình thường thì không cần xét nghiệm thêm nữa. Những người có tiền sử tổn thương tiền ung thư cổ tử cung mức độ cao (HSIL) nên tiếp tục xét nghiệm trong ít nhất 25 năm sau khi được chẩn đoán, ngay cả khi quá 65 tuổi.
• Những người đã được phẫu thuật cắt bỏ cổ tử cung vì lý do không liên quan đến ung thư cổ tử cung hoặc tổn thương tiền ung thư mức độ cao không cần xét nghiệm.
• Những người đã được chủng ngừa HPV vẫn nên tuân theo các khuyến nghị sàng lọc theo các nhóm tuổi.

Một số cá nhân - do tiền sử sức khỏe (nhiễm HIV, cấy ghép nội tạng, phơi nhiễm với DES, v.v.) - có thể cần một lịch trình tầm soát ung thư cổ tử cung riêng, cần trao đổi với bác sĩ về tiền sử của bạn.

Khi Sàng lọc ung thư cổ tử cung tại Vinmec, khách hàng được áp dụng xét nghiệm phát hiện sớm ung thư cổ tử cung ThinPrep Pap Test, phương pháp được Cơ quan Quản lý thuốc và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận đưa vào sử dụng từ tháng 05/1996. Phương pháp mới này hiện đang được sử dụng phổ biến tại Mỹ, Châu Âu.

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo rằng vào thời kỳ mãn kinh, tất cả phụ nữ nên được thông báo về các nguy cơ và triệu chứng của ung thư nội mạc tử cung, cần báo cho bác sĩ biết bất kỳ hiện tượng ra máu âm đạo bất thường nào.

Một số phụ nữ - do tiền sử đặc biệt - có thể cần xem xét sinh thiết nội mạc tử cung hàng năm.

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo tầm soát ung thư phổi hàng năm bằng chụp CT liều thấp (low-dose CT Scan) cho một số người có nguy cơ cao bị ung thư phổi đáp ứng các điều kiện sau:

• Tuổi từ 55 đến 74 và sức khỏe khá tốt
• Hiện đang hút thuốc hoặc đã bỏ thuốc trong 15 năm qua
• Có tiền sử hút thuốc ít nhất 30 gói-năm. (Một gói-năm là 1 gói mỗi ngày mỗi năm. Một gói mỗi ngày trong 30 năm hoặc 2 gói mỗi ngày trong 15 năm, sẽ được tính là 30 gói-năm)

Trước khi được sàng lọc, bạn nên trao đổi với bác sỹ về:

• Nguy cơ mắc ung thư phổi
• Làm thế nào có thể bỏ thuốc lá, nếu bạn vẫn còn hút
• Những lợi ích, hạn chế và tác hại có thể có của việc tầm soát ung thư phổi
• Cơ sở bạn có thể được sàng lọc

>>> Gói tầm soát ung thư phổi

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo nam giới nên đưa ra quyết định sáng suốt về việc có nên sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt hay không. Nghiên cứu vẫn chưa chứng minh được rằng lợi ích tiềm năng của việc sàng lọc lớn hơn tác hại của sàng lọc và điều trị. Chúng ta cần tin rằng nam giới không nên đi xét nghiệm mà không tìm hiểu trước về những gì chúng ta biết cũng như chưa biết về những rủi ro và lợi ích có thể có của việc xét nghiệm và điều trị.

Bắt đầu từ 50 tuổi, nam giới nên trao đổi với bác sỹ về những ưu và nhược điểm của xét nghiệm sàng lọc để họ có thể quyết định xem xét nghiệm có phải là lựa chọn phù hợp với họ hay không.

Nếu quyết định làm xét nghiệm, nên xét nghiệm PSA máu kèm hoặc không khám trực tràng. Thời gian bạn được kiểm tra sẽ phụ thuộc vào nồng độ PSA.

• Tránh xa tất cả các dạng thuốc lá.
• Đạt được và duy trì cân nặng hợp lý.
• Vận động, hoạt động thể chất thường xuyên.
• Ăn uống lành mạnh với nhiều trái cây và rau quả.
• Không uống rượu. Nếu uống, không quá 1 ly mỗi ngày đối với phụ nữ hoặc 2 ly mỗi ngày đối với nam giới
• Bảo vệ làn da.
• Nắm tiền sử bản thân, tiền sử gia đình và những yếu tố nguy cơ.
• Khám sức khỏe định kỳ và làm các xét nghiệm tầm soát ung thư.

Bài viết tham khảo nguồn: Hiệp hội Ung thư Hoa kỳ