Gây mê Mask thanh quản trong phẫu thuật nâng sàn hốc mắt

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Tạ Quang Hùng - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Gây mê đặt Mask thanh quản là một kỹ thuật rất phù hợp với các phẫu thuật nhãn khoa. Trong đó có phẫu thuật nâng sàn hốc mắt do sự tiện lợi và tính chất kiểm soát đường thở dễ dàng hơn nhiều so với ống nội khí quản.

Sàn ổ mắt (hay hốc mắt) là một lớp xương mỏng ngăn cách hốc mắt với xoang hàm trên, có tác dụng nâng đỡ cho nhãn cầu và tổ chức xung quanh.

Sàn ổ mắt cũng chính là vị trí thường gặp tổn thương nhất gây ra vỡ sàn hốc mắt dẫn đến nhãn cầu và các cấu trúc xung quanh bị tụt kẹt vào ổ gãy, thoát vị xuống xoang hàm trên, gây nên các biến chứng nguy hiểm như: Nhìn đôi, kẹt cơ vận nhãn gây lác mắt, lõm ổn mắt ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ do đó cần được phẫu thuật sớm trong vòng 2 tuần sau chấn thương.

• Gây mê mask thanh quản trong phẫu thuật lác giúp kiểm soát hô hấp, bệnh nhân mất cảm giác đau đớn trong suốt quá trình phẫu thuật. Đây là phương pháp đơn giản, ít xảy ra các tai biến, có thể rút mask sớm cho bệnh nhân phù hợp với các bệnh lý nhãn khoa.
• Có thể rút mask khi bệnh nhân vẫn còn mê (trong trường hợp không sử dụng giãn cơ) rút mask sớm tránh gây kích thích cho người bệnh, đây là một ưu điểm của đặt mask thanh quản trong phẫu thuật nhãn khoa tránh được kích thích làm tăng áp lực nội nhãn.
• Gây mê đặt Mask thanh quản là một kỹ thuật dễ thực hiện, không đòi hỏi người nhiều kinh nghiệm, ít kích thích khi rút ống rất phù hợp với các phẫu thuật nhãn khoa.

Chỉ định:

• Người bệnh có chống chỉ định với gây tê để phẫu thuật lác mắt.
• Gây tê mà không đảm bảo kiểm soát đau cho phẫu thuật.
• Bệnh nhân có bệnh lý thần kinh cơ không dùng được các thuốc giãn cơ trong gây mê nội khí quản.
• Bệnh nhân có chỉ định gây mê nội khí quản tiên lượng đặt nội khí quản khó, hoặc đặt nội khí quản thất bại.

Chống chỉ định

• Không đủ phương tiện hồi sức.
• Người thực hiện ít kinh nghiệm, không thành thạo kỹ thuật.
• Chống chỉ định với sử dụng Mask thanh quản.

Bước 1: Hút xẹp bóng, bôi trơn mặt sau mask.

Bước 2: Khởi mê đủ sâu. Đa số bắt đầu bằng fentanyl sau đó dùng các thuốc gây ngủ ( Propofol, thuốc mê bốc hơi), dùng thuốc giãn cơ nếu cần thiết.

Bước 3: Cho bệnh nhân ngửa đầu tối đa, há miệng.

Bước 4: Đặt mask thanh quản. Luồn mask thanh quản qua miệng, tì mặt sau mask trượt theo vòm hầu cứng, đặt đầu ngón trỏ tay thuận vào chỗ nối giữa ống và bóng, đẩy mask xuống sâu hạ họng tới khi cảm thấy sức cản tăng. Bơm bóng đủ lượng khí trong khi không giữ ống để mask nằm đúng vị trí.

Bước 5: Cố định, kiểm tra vị trí đặt mask. Khi mask vào vị trí tiến hành bơm cuff. Sau đó kiểm tra mask đã vào đúng vị trí không. Cuối cùng tiến hành cố định ống bằng hai sợi băng dính.

Bước 6: Duy trì mê có thể để tự thở hoặc thở chỉ huy tuỳ theo từng trường hợp. Theo dõi các thông số khi duy trì mê: mạch, huyết áp, SpO2, EtCO2 (áp lực khí CO2 cuối thì thở ra).

• Khó đặt: Không cố đẩy, kiểm tra đầu mask thanh quản không cuộn, tì vào thành sau họng, để đầu ngửa tối đa, đẩy hàm dưới ra trước. Ngoài ra nguyên nhân thất bại không đặt được mask do mê chưa đủ sâu cần gây mê đủ sâu đặt lại mask.
• Cấn lưu ý động tác nhẹ nhàng tránh các chấn thương khi đặt mask do động tác quá thô bạo.
• Phát hiện đặt không đúng vị trí bằng cách nghe có thể phát hiện có tiếng rít thanh quản .
• Lưu ý gập ống mask thanh quản, tụt mask, mask bị lệch vị trí cần theo dõi các thông số hô hấp để phát hiện sớm gập, tụt mask thanh quản.
• Tai biến do thuốc giãn cơ (nếu sử dụng), morphin: giải giãn cơ và dừng thuốc đối kháng với morphin kịp thời.

• Lưu ý các tai biến do phản xạ khi phẫu thuật vùng mắt gây ra: Mạch chậm, loạn nhịp tim... cần phát hiện và xử lý kịp thời.
• Hít chất nôn vào phổi gây viêm phổi hít, suy hô hấp. Do vậy, cần thay ống mask thanh quản bằng ống nội khí quản, bóp bóng oxy 100%, soi hút phế quản.

Thạc sĩ. Bác sĩ Tạ Quang Hùng đã có trên 10 năm kinh nghiệm trong giảng dạy và thực hành trong lĩnh vực Gây mê hồi sức. Hiện tại, đang là bác sĩ Gây mê hồi sức, khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng

XEM THÊM

• Phẫu thuật u đỉnh hốc mắt
• Mẹo nhỏ giữ cho mắt cận không bị tăng độ
• 8 cách trị mắt thâm do thiếu ngủ