Gây mê mask thanh quản phẫu thuật lác mắt

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Tạ Quang Hùng - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Bệnh mắt lác là tình trạng hai mắt không thẳng hàng ở tư thế nguyên phát (nhìn thẳng về phía trước) một mắt lệch so với mắt còn lại. Tùy theo cơ bị ảnh hưởng, độ tuổi, mức độ mà có các phương pháp điều trị khác nhau bao gồm đeo kính giúp mắt nhìn thẳng, phẫu thuật chỉnh lại cơ vận động mắt hoặc phẫu thuật lấy thủy tinh thể.

Phẫu thuật lác mắt được chỉ định ở trẻ rất nhỏ bị lác trong thường cần phẫu thuật để chỉnh lại mắt. Người lớn không đáp ứng với các phương pháp trên thì cũng cần phẫu thuật. Phẫu thuật chỉnh lác không chỉ mang tính thẩm mỹ cao mà còn cải thiện thị lực, diện mạo, mất nhìn đôi,..

Ưu điểm của gây mê mask thanh quản:

• Gây mê mask thanh quản trong phẫu thuật lác giúp kiểm soát hô hấp, bệnh nhân mất cảm giác đau đớn trong suốt quá trình phẫu thuật. Đây là phương pháp đơn giản, ít xảy ra các tai biến, có thể rút mask sớm cho bệnh nhân phù hợp với các bệnh lý nhãn khoa.

• Có thể rút mask khi bệnh nhân vẫn còn mê (trong trường hợp không sử dụng giãn cơ) rút mask sớm tránh gây kích thích cho người bệnh, đây là một ưu điểm của đặt mask thanh quản trong phẫu thuật nhãn khoa tránh được kích thích làm tăng áp lực nội nhãn.
• Gây mê đặt Mask thanh quản là một kỹ thuật dễ thực hiện, không đòi hỏi người nhiều kinh nghiệm, ít kích thích khi rút ống rất phù hợp với các phẫu thuật nhãn khoa.

Chỉ định:

• Người bệnh có chống chỉ định với gây tê để phẫu thuật lác mắt.
• Gây tê mà không đảm bảo kiểm soát đau cho phẫu thuật.
• Bệnh nhân có bệnh lý thần kinh cơ không dùng được các thuốc giãn cơ trong gây mê nội khí quản.
• Bệnh nhân có chỉ định gây mê nội khí quản tiên lượng đặt nội khí quản khó, hoặc đặt nội khí quản thất bại.

Chống chỉ định

• Không đủ phương tiện hồi sức.
• Người thực hiện ít kinh nghiệm, không thành thạo kỹ thuật.
• Chống chỉ định với sử dụng Mask thanh quản.

3.1 Chuẩn bị

Mask thanh quản các cỡ, rắc co phù hợp với mask thanh quản, bơm tiêm, canuyn, ống thông hút phế quản và ống hút miệng, mặt nạ các cỡ, máy hút, má thở, dụng cụ đặt nội khí quản trong trường hợp đặt mask thanh quản thất bại

3.2 Các bước tiến hành

Bước 1: Tiền mê

Đo mạch huyết áp, nghe tim phổi. Dùng các thuốc tiền mê lưu ý phòng phản xạ mắt tim

Bước 2: Khởi mê: Hút xẹp bóng, bôi trơn mặt sau mask thanh quản.

Úp masque cho bệnh nhân thở oxy 100%, sau đó đa số bắt đầu bằng fentanyl. Các thuốc bao gồm thuốc gây ngủ, thuốc giãn cơ (nếu cần thiết), liều lượng theo đúng quy định để quá trình đặt mask thanh quản dễ dàng hơn.

Bước 3: Đặt mask thanh quản bao gồm:

• Đặt bệnh nhân nằm ngửa;
• Đặt mask thanh quản theo kỹ thuật ngón tay trỏ cầm Mask như cầm bút, đầu ngón trỏ đặt vào điểm nối giữa mask và ống, đẩy mask trượt dọc theo thành trên vòm miệng hướng tới thành sau họng để tránh cuộn lưỡi. Đẩy trượt dễ dàng đến khi gặp lực cản là tới tiền đình thanh quản đặt mask vào đúng vị trí, mask thanh quản nằm úp lên trên tiền đình thanh quản;
• Khi mask vào vị trí tiến hành bơm cuff nhằm cố định;
• Kiểm tra vị trí, cố định ống. Thực hiện kiểm tra mask đã vào đúng vị trí không. Cố định ống bằng hai sợi băng dính.

Bước 4: Duy trì mê có thể để tự thở hoặc thở chỉ huy tuỳ theo từng trường hợp. Theo dõi các thông số khi duy trì mê: mạch, huyết áp, SpO2, EtCO2 (áp lực khí CO2 cuối thì thở ra)

• Trước khi kết thúc cuộc phẫu thuật, giảm liều thuốc mê tĩnh mạch đường bơm tiêm điện, giảm liều thuốc mê bốc hơi;
• Thực hiện động tác đặt nhẹ nhàng dứt khoát tránh các chấn thương khi đặt mask do động tác quá thô bạo;
• Lưu ý các phản ứng như tăng mạch, tăng huyết áp trong giai đoạn đặt mask thanh quản cần kiểm soát bằng các thuốc;
• Gập ống mask thanh quản, tụt mask, mask bị lệch vị trí cần được phát hiện kịp thời. Phát hiện bằng cách theo dõi các thông số hô hấp (SpO2, EtCO2, áp lực đường thở);
• Lưu ý các tai biến do thuốc giãn cơ (nếu có), morphin để xử lý kịp thời bằng giải giãn cơ và dừng thuốc đối kháng với morphin.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện áp dụng nghiêm ngặt các tiêu chuẩn thực hành gây mê phẫu thuật an toàn theo các hướng dẫn quốc tế. Vinmec có đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng gây mê giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại như: máy dò thần kinh, máy siêu âm, hệ thống kiểm soát đường thở khó của Karl Storz, hệ thống theo dõi gây mê toàn diện AoA (Adequate of Anesthesia) của GE bao gồm theo dõi độ mê, độ đau và độ giãn cơ sẽ mang lại chất lượng cao và an toàn, giúp bệnh nhân gây mê vừa đủ, không thức tỉnh, không tồn dư thuốc giãn cơ sau mổ.

Hệ thống Y tế Vinmec cũng tự hào là bệnh viện đầu tiên tại Việt Nam ký kết với Hiệp hội Gây mê Thế giới (WFSA) hướng đến mục tiêu trở thành bệnh viện an toàn nhất về gây mê phẫu thuật tại Đông Nam Á.

Thạc sĩ. Bác sĩ Tạ Quang Hùng đã có trên 10 năm kinh nghiệm trong giảng dạy và thực hành trong lĩnh vực Gây mê hồi sức. Hiện tại, đang là bác sĩ Gây mê hồi sức, khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.