Đặc điểm hình ảnh học của áp xe dưới da

Bài viết được viết bởi ThS.BS Tống Dịu Hường - Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh, Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang

Áp xe dưới da là một biểu hiện của nhiều bệnh nhiễm trùng da mô mềm, bao gồm viêm mô tế bào (cellulitis) và viêm cân mạc hoại tử (necrotizing fasciitis).

Áp xe dưới da là một dạng áp xe nằm trong lớp trung bì và lớp hạ bì dưới da. Cùng với áp xe răng, áp xe dưới da là một trong những vị trí áp xe thường gặp nhất.

Bệnh nhân thường có biểu hiện lâm sàng cấp tính hoặc bán cấp với sưng tấy khu trú hoặc khối u ở vùng da bị ảnh hưởng với các dấu hiệu kèm theo của viêm mô tế bào. Nếu có nhiễm khuẩn huyết, bệnh nhân có thể có các dấu hiệu nhiễm trùng toàn thân như sốt, khó chịu và các marker của viêm tăng lên.

Áp-xe da do vi khuẩn lây lan vào các mô dưới da thông qua các vết rách ở lớp thượng bì. Streptococcus theo truyền thống là mầm bệnh thường gặp nhất. Áp xe do nấm rất hiếm. Trong một số trường hợp, sự hình thành áp xe vô trùng cũng đã được mô tả khi một loại thuốc hoặc chất gây kích ứng được tiêm vào da, dẫn đến viêm vô trùng và hình thành áp xe.

Áp-xe dưới da thường được chẩn đoán dựa trên lâm sàng và không cần các phương tiện hình ảnh học. Trong những trường hợp phức tạp, điều trị phẫu thuật triệt để đang được xem xét, thì việc thực hiện hình ảnh học có thể được cân nhắc để xác định mức độ lan rộng trong mô mềm.

CT vẫn là phương thức hình ảnh được lựa chọn nhiều nhất để đánh giá ổ áp xe.

Siêu âm ngày càng được chứng minh là hữu ích trong việc phân biệt viêm mô tế bào với áp xe thực sự. Một nghiên cứu báo cáo rằng đánh giá trên siêu âm đã thay đổi cách xử trí ở một nửa số trường hợp cấp cứu viêm mô tế bào.

4.1. Siêu âm

• Ổ tụ dịch trống âm hoặc giảm âm hình tròn.
• Có thể có vỏ bao bọc có hồi âm, nhưng thường thì đường bờ không rõ ràng.
• Có thể thấy vách ngăn, cặn lắng, hoặc thậm chí có khí bên trong trung tâm ổ tụ dịch.
• Khi nén ép bằng đầu dò, có thể tạo ra chuyển động hoặc cuộn xoáy của các chất bên trong ổ áp xe.
• Hình ảnh đá cuội của mô dưới da xung quanh do phù nề của viêm mô tế bào kèm theo.
• Siêu âm Doppler thấy được hình ảnh tăng tưới máu ở mô mềm xung quanh ổ tụ dịch, không có tín hiệu Doppler bên trong ổ dịch.

Hình 2. Hình ảnh siêu âm vùng bẹn của bệnh nhân nam 25 tuổi: Mô mềm vùng bẹn phải dày lên, phù nề. Hình ảnh ổ giảm âm với các cặn lắng bên trong, không có tín hiệu Doppler bên trong ổ áp xe.

4.2. CT Scanner

Hình ảnh ổ giảm đậm độ trong mô mềm dưới da, bờ không đều, ngấm thuốc viền, và thâm nhiễm mỡ xung quanh.

Hình 3. Áp xe dưới da ở bệnh nhân nam 25 tuổi bị đau ở háng và sốt sau khi tiêm thuốc vào háng. Hình ảnh CT có tiêm thuốc cản quang: bẹn phải có ổ tụ dịch với thành dày ngấm thuốc (mũi tên trắng), phù hợp với ổ áp xe. Mô mềm dưới da xung quanh ổ tụ dịch sưng nề và ngấm thuốc, phù hợp với viêm mô tế bào. Lưu ý phần mỡ dưới da còn tương đối nguyên vẹn ở đùi bên và đùi sau để so sánh. Một mảnh kim bị gãy (mũi tên đen) được nhìn thấy sâu trong ổ tụ dịch.

Các chẩn đoán phân biệt về hình ảnh học có thể gặp bao gồm:

• Phì đại hạch bạch huyết
• U nang bã
• Thoát vị ruột
• Mạch máu

Rạch và dẫn lưu ổ áp xe

Kháng sinh liệu pháp nếu có dấu hiệu nhiễm trùng toàn thân, viêm mô tế bào lan rộng hoặc cho những người có các yếu tố nguy cơ (như những bệnh nhân bị ức chế miễn dịch, hoặc bệnh tiểu đường).

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại. Bệnh viện cung cấp dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp, không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.