Chăm sóc giảm nhẹ ở bệnh nhân ung thư lớn tuổi

Bài viết được viết bởi TS.BS chuyên khoa I Bùi Hạnh Tâm - Bác sĩ gây mê hồi sức và điều trị đau, Khoa Gây mê giảm đau - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Đối với ung thư ở người già, chăm sóc giảm nhẹ là một chăm sóc đặc biệt nhưng vẫn dựa trên nguyên tắc chính là cải thiện chất lượng cuộc sống đồng thời giúp nâng cao hiệu quả điều trị.

Một chẩn đoán bệnh ung thư có thể đưa đến sự suy sụp tinh thần không chỉ cho cá nhân người bệnh mà cả gia đình họ. Sau sự suy sụp ban đầu này, chúng ta nên suy nghĩ tích cực rằng đây là giai đoạn chung sống với một chứng bệnh mãn tính.

Thực vậy, ung thư không phải là một bệnh cấp tính, nhưng nó là kết quả của một bệnh mãn tính tiềm tàng gây nên. Đặc biệt, tuổi thọ ngày càng được nâng cao do việc chăm sóc sức khỏe tim mạch cũng như chăm sóc toàn diện tốt hơn nên tỉ lệ mắc bệnh ung thư ngày càng gia tăng, đặc biệt người lớn tuổi.

Với chẩn đoán là ung thư tiến triển hay ung thư đã di căn thì kết luận này chỉ là những dấu hiệu tiếp theo của quá trình bệnh để bác sĩ có định hướng hoặc thay đổi chiến lược điều trị. Giai đoạn diễn tiến, chúng ta vẫn có thể làm được một số điều cần thiết để có con đường đi đến kết cục được nhẹ nhàng hơn. Khi cơ thể không có đủ sức để chống đỡ bệnh tật nữa thì sự nâng đỡ cơ thể, thậm chí nâng đỡ từng tế bào, tăng cường miễn dịch tự thân là vô cùng cần thiết.

Chăm sóc giảm nhẹ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của bệnh nhân ung thư, kéo dài cuộc sống nếu người bệnh được lên kế hoạch chăm sóc giảm nhẹ sớm và phù hợp với điều kiện cụ thể.

Khi một gia đình có người bị ung thư, thường thì cuộc sống của cả gia đình bị xáo trộn trong thời gian dài: người bệnh, người chăm sóc, người thân.... Vì vậy, công việc chăm sóc giảm nhẹ và chăm sóc tại nhà cần được lên kế hoạch, giúp mọi người đối mặt với nỗi lo bệnh tật thông qua sự lên kế hoạch sớm để giảm bớt sự chịu đựng đau đớn về cơ thể, tinh thần.

Khi bệnh nhân được chẩn đoán ung thư, ngoài việc điều trị bệnh ung thư, điều trị các bệnh phối hợp, điều trị triệu chứng như đau, nôn - buồn nôn, mệt mỏi, trầm cảm, lo âu, mất ngủ, chán ăn, thậm chí mê sảng, co giật... Các dấu hiệu này được cải thiện sớm chừng nào thì càng ít để lại hậu quả chừng đó.

Chăm sóc giảm nhẹ, mục tiêu đặt ra là không người bệnh nào phải sống trong đau đớn và ra đi trong nỗi cô đơn, thực chất gồm 3 giai đoạn:

• Giai đoạn tiếp cận chăm sóc giảm nhẹ: chăm sóc toàn diện, giảm đau - nếu có.
• Giai đoạn chăm sóc giảm nhẹ đặc biệt: kiểm soát đau hiệu quả.
• Giai đoạn kết thúc cuộc sống - chuẩn bị cho việc chết.

Trong văn hóa và điều kiện Việt Nam, vai trò của chăm sóc giảm nhẹ lại càng có ý nghĩa hơn giúp đáp ứng được các yêu cầu nguyện vọng của người lớn tuổi về mọi mặt - đặc biệt mặt tinh thần, tiết kiệm được nhân lực chăm bệnh và đặc biệt là tiết kiệm thời gian nhờ vào chăm sóc giảm nhẹ hoặc chăm sóc tại nhà.

Người già luôn có những tâm sự, những công việc chưa thực hiện được - dù nhỏ nhưng đôi khi rất quan trọng, đặc biệt họ luôn có những trăn trở còn lại khi đã lớn tuổi liên quan đến gia đình, anh em, con cái và các mối quan hệ xã hội khác. Ung thư không phải là một bệnh cấp tính, vì vậy chăm sóc giảm nhẹ sớm và có kế hoạch sẽ mang lại nhiều lợi ích cho gia đình và người bệnh.

Tại bệnh viện Vinmec, việc điều trị chăm sóc giảm nhẹ trong bất kỳ giai đoạn nào của bệnh ung thư luôn được chú trọng với sự phối hợp của tất cả các bác sĩ chuyên khoa khác như hồi sức cấp cứu, tim mạch, điều trị đau can thiệp.