Bệnh sẩn ngứa do gan

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Vũ Tấn Phúc - Bác sĩ Nội tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc

Bệnh sẩn ngứa do gan xuất hiện khi chức năng thải độc của gan không còn đảm bảo thanh thải các chất có hại cho cơ thể. Biểu hiện sẩn ngứa do gan có thể thấy ở những bệnh nhân có bệnh lý về gan từ trước hoặc những người có lối sống không phù hợp, tích tụ nhiều chất độc trong cơ thể. Bệnh sẩn ngứa do gan gây nhiều khó chịu cho người bệnh và cần được điều trị một cách hợp lý.

Bệnh sẩn ngứa do gan là một trong những triệu chứng gợi ý việc suy giảm chức năng thải độc của gan. Gan là một trong những cơ quan thiết yếu của cơ thể, đảm nhận nhiều vai trò quan trọng khác nhau. Khả năng lọc và loại bỏ các chất có hại cho cơ thể từ thức ăn, nước uống là một chức năng không thể thiếu luôn được gan đảm bảo. Tuy nhiên, nếu cơ thể người nhận quá nhiều các loại độc tố khác nhau, gan có thể sẽ bị tổn thương từ đó không thực hiện tốt được các hoạt động chuyển hóa cần có. Chất độc tồn dư trong cơ thể lâu ngày sẽ gây ra các biểu hiện lâm sàng như sẩn ngứa, mề đay. Bệnh sẩn ngứa do gan thường xuất hiện vào mùa hè, khi thời tiết khó chịu do nắng nóng, môi trường xung quanh ô nhiễm. Trong điều kiện này, cơ thể người thường tiết nhiều mô hôi, tuyến bã hoạt động mạnh là điều kiện thuận lợi cho việc hình thành nhiều sẩn ngứa. Người mắc bệnh sẩn ngứa do gan rất dễ tái phát nhiều lần, ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể âm thầm tiến triển trong thời gian dài, , gây suy giảm chức năng gan mạn tính, nặng nề hơn có thể dẫn đến xơ gan.

Khi mắc bệnh, chức năng của gan không còn được hoạt động tốt, bao gồm cả việc lọc và thanh thải các độc tố. Các chất có hại được tích tụ nhiều trong cơ thể, lâu dần biểu hiện thành các dấu hiệu bất thường trên lâm sàng như các sẩn ngứa trên da. Một số chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng không hợp lý đóng vai trò là những yếu tố đẩy nhanh tiến trình bệnh lý như:

• Sử dụng nhiều thực phẩm chế biến sẵn, nhiều chất bảo quản.
• Chế độ ăn ít chất xơ, thiếu hụt nhiều vitamin và khoáng chất.
• Chế độ làm việc căng thẳng, nhiều áp lực.
• Thường xuyên phải thức khuya, lao động thể chất quá sức.
• Lạm dụng các thức uống có cồn như rượu, bia. Rượu là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến xơ gan đã được biết đến trên lâm sàng.

Triệu chứng đặc trưng của bệnh sẩn ngứa do gan là sự xuất hiện của các mụn nhọt, mẩn đỏ có ngứa xuất hiện đột ngột trên da. Các mảng mẩn đỏ xuất hiện với giới hạn rõ, giai đoạn sớm có dạng các mẩn đỏ li ti sau lan ra phạm vi rộng. Một số trường hợp nặng, mảng đỏ có thể lan rộng ra toàn thân, sờ vào thấy cứng, mật độ chắc, dân gian thường gọi với cái tên là nổi mề đay hoặc mày đay. Các mảng đỏ trên da thông thường sẽ biến mất sau vài giờ, khi cơ thể không còn cảm giác lạnh. Triệu chứng ngứa trong bệnh sẩn ngứa do gan thường chỉ âm ỉ kèm theo cảm giác nóng ran khắp các vùng da của cơ thể, tăng lên khi nhiệt độ môi trường sụt giảm đột ngột như gặp mưa, trời nhiều gió. Đây cũng là đặc điểm gợi ý giúp phân biệt các tình trạng ngứa kèm nổi mẩn do gan với các bệnh lý da liễu khác. Trong các trường hợp có nổi mẩn ngứa do bệnh lý về da, triệu chứng ngứa thường có đặc điểm ngứa rát da nhiều hơn. Tuy nhiên, nếu chỉ dựa vào các biểu hiện lâm sàng cũng không thể chắc chắn khi xác định các nguyên nhân chính xác của bệnh sẩn ngứa. Ngứa da gây nhiều khó chịu cho người bệnh, thường sẽ biến mất cùng với các mảng sẩn đỏ.

Ngoài ra, khi chức năng gan suy giảm, người bệnh còn gặp phải các triệu chứng ngoài da khác như:

• Mệt mỏi, khó chịu, thay đổi tính tình
• Giảm cảm giác ngon miệng, ăn uống kém, không tiêu
• Đau tức âm ỉ vùng hạ sườn phải, đôi khi lan lên vai phải
• Vàng da và mắt, nước tiểu đậm màu có hoặc không kèm theo phân bạc màu.
• Chảy máu chân răng, dễ xuất hiện các mảng bầm tím trên da khi va chạm.

Các triệu chứng giúp gợi ý nguyên nhân và đánh giá mức độ nặng của bệnh. Bệnh sẩn ngứa do gan nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn tới tình trạng suy giảm chức năng gan mạn tính, thậm chí xơ gan. Vì thế, khi có bất kỳ triệu chứng bất thường nào, người bệnh cần đến khám tại các cơ sở y tế để được chẩn đoán, tìm kiếm nguyên nhân và tư vấn điều trị kịp thời.

Bệnh sẩn ngứa do gan cần được điều trị bằng cách giải độc cho gan và hỗ trợ cải thiện chức năng thanh thải các chất độc của gan. Nhiều phương pháp đơn giản nhưng có hiệu quả mà người bệnh nào cũng dễ dàng áp dụng tại nhà như:

• Thay đổi chế độ dinh dưỡng: Việc lựa chọn thực phẩm cần được thực hiện một cách có khoa học và có lợi cho sức khỏe. Trong đó, người bệnh cần bổ sung nhiều chất xơ, rau củ quả và hạn chế các thực phẩm chiên rán, giàu chất béo hay các thực phẩm đóng gói sẵn nhiều chất bảo quản. Nhiều loại rau có tính mát nên được sử dụng nhiều ở những người có biểu hiện sẩn ngứa do gan như rau má, sâm đất, khổ qua, râu ngô, bạc hà, lá sen, ngó sen, rau diếp cá... Bữa ăn của người bệnh nên bao gồm các món thanh đạm, dễ tiêu. Bổ sung đủ nước cho cơ thể, trung bình khoảng 1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày là việc làm không được bỏ qua, nhất là vào các mùa nắng nóng.
• Tránh xa các tác nhân làm hại đến gan. Không lạm dụng các loại đồ uống chứa cồn như rượu bia, bỏ thuốc lá.
• Duy trì chế độ sinh hoạt khoa học, không làm việc nặng quá sức. Tạo được sự cân bằng giữa công việc và đời sống, nghỉ ngơi hợp lý.
• Thường xuyên rèn luyện thân thể, tập luyện thể dục thể thao đều đặn.
• Thiết lập thói quen đi ngủ đúng giờ, không thức khuya.
• Sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Đối với những thuốc không cần kê đơn, người bệnh cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng. Tránh sử dụng những loại thuốc ảnh hưởng đến chức năng gan.
• Đến khám bác sĩ chuyên khoa theo đúng lịch hẹn để điều trị tốt các bệnh lý gan bên dưới. Điều trị tốt các bệnh lý về gan giúp gan hồi phục được chức năng thải độc, do đó biểu hiện sẩn ngứa do gan cũng dần biến mất.

Hiện nay Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có các dịch vụ sàng lọc Gan mật, giúp bác sĩ kiểm tra sức khỏe gan mật thông qua thăm khám:

• Đánh giá khả năng làm việc của gan thông qua các xét nghiệm men gan;
• Đánh giá chức năng mật; dinh dưỡng lòng mạch;
• Tầm soát sớm ung thư gan;
• Thực hiện các xét nghiệm như: tổng phân tích tế bào máu, khả năng đông máu, sàng lọc viêm gan B, C;
• Đánh giá trạng thái gan mật qua hình ảnh siêu âm và các bệnh có nguy cơ ảnh hưởng gây ra bệnh gan/làm bệnh gan nặng hơn;
• Phân tích sâu các thông số đánh giá chức năng gan mật thông qua xét nghiệm, cận lâm sàng; các nguy cơ ảnh hưởng đến gan và tầm soát sớm ung thư gan mật.

Quy trình kiểm tra luôn được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ giàu chuyên môn, kết hợp cùng trang thiết bị máy móc hiện đại. Do đó, khách hàng hoàn toàn có thể yên tâm về kết quả đánh giá tại bệnh viện.