Áp xe quanh chóp răng: Những điều cần biết

Bài viết được viết bởi Bác sĩ phụ trách Đơn nguyên Răng - Hàm - Mặt - Khoa Liên Chuyên Khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Áp xe quanh chóp răng này bắt nguồn từ khoang bên trong của răng, được gọi là "buồng tủy". Chứa trong buồng tủy là các mạch máu và dây thần kinh, gọi chung là "tủy răng". Trước khi hình thành áp xe, về cơ bản, răng đã mất khả năng chống nhiễm trùng và vi khuẩn có thể xâm nhập buồng tủy và nhân lên. Khi vi khuẩn sinh sôi, nhiễm khuẩn thường lây lan từ buồng tủy và thoát ra từ chóp của chân răng vào xương. Áp xe là một tập hợp mủ được tạo thành từ các tế bào bạch cầu chết, mảnh vụn mô và vi khuẩn.

Áp xe quanh chóp răng khác với áp xe nướu hay áp xe nha chu do nguồn nhiễm trùng ban đầu. Áp xe quanh chóp răng (periapical abscess) bắt nguồn từ tủy răng và thoát ra khỏi răng ở chóp chân răng. Áp xe nướu (gum abscess) hay áp xe nha chu ( periodontal abscess) bắt đầu trong túi nướu ngoài răng bên cạnh chân răng do bệnh vùng lợi và quanh răng. Điều trị sẽ phụ thuộc vào nơi nhiễm trùng bắt nguồn.

Răng chuyển sang màu tối so với răng xung quanh. Các sản phẩm phụ từ tủy hoại tử thấm vào lớp răng xốp gây ra sự đổi màu này.

Có đau khi ăn hoặc ấn vào răng và nhiều trường hợp cũng không thấy xuất hiện đau. Áp xe đã lan ra chóp răng (cuống răng) khiến các cấu trúc hỗ trợ (nướu và xương) bị ảnh hưởng. Đôi khi cơn đau nhói hoặc đập dữ dội đến mức không thể thuyên giảm bằng thuốc giảm đau. Điều này thường liên quan đến sự lây nhiễm rộng tạo ra nhiều áp lực hơn lên các cấu trúc xung quanh của nướu và xương.

Sưng nề mô nướu và chứa đầy mủ. Lợi sưng nổi lên trông giống như một cái mụn gần răng bệnh. Mụn thủng có thể tạo "lỗ rò" và bị vỡ để giải phóng mủ. Đây là một dấu hiệu rõ ràng của nhiễm trùng. Các dấu hiệu khác của áp xe răng là có mùi hôi trong miệng.

Sưng mặt, hàm hoặc các hạch bạch huyết tại chỗ thường là báo hiệu nhiễm trùng đang gia tăng. Có thể có đau hàm do sưng.

Cũng cần lưu ý rằng răng bị áp xe quanh chóp răng có thể không có bất kỳ triệu chứng nào cả. Bởi vì răng đã chết ( không phản ứng khi kích thích) tuy nhiên, áp xe vẫn có và có thể lan rộng. Đôi khi, một chiếc răng bị áp xe được phát hiện trong một cuộc kiểm tra X quang thường quy trong đó bệnh nhân hoàn toàn không có bất kỳ triệu chứng nào của một chiếc răng bị áp xe.

Chẩn đoán áp xe răng được xác định chung bằng (1) dấu hiệu và triệu chứng được báo cáo bởi bệnh nhân, (2) khám lâm sàng và làm các test được thực hiện bởi nha sĩ và (3) hình ảnh được chụp bằng X quang nha khoa.

Nói chung, các biện pháp chăm sóc sức khỏe răng miệng tại nhà không được khuyên dùng cho răng bị áp xe. Các biện pháp khắc phục tại nhà có thể được sử dụng để làm giảm tạm thời các triệu chứng như dùng nước muối ấm hoặc túi trà ấm được ép trên khu vực tổn thương và dùng thuốc giảm đau không kê đơn như thuốc chống viêm không steroid (NSAID). Tuy nhiên, nhiễm trùng vẫn sẽ tiến triển nếu không được điều trị đúng cách. Hơn nữa, tránh điều trị có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng hơn. Tìm kiếm sự chăm sóc và lời khuyên từ một chuyên gia nha khoa được khuyến khích càng sớm càng tốt.

Ở răng trưởng thành, phương pháp điều trị thông thường cho răng bị áp xe bắt đầu bằng việc loại bỏ nhiễm trùng đúng cách. Điều trị phụ thuộc vào mức độ nhiễm trùng răng đã lan rộng. Quá trình hành động thường liên quan đến kháng sinh đường uống như penicillin. Răng được mở để loại bỏ các tổ chức bị nhiễm khuẩn trong buồng tủy. Nếu cần, chích rạch và dẫn lưu tại mô mềm để tiếp tục thoát mủ và giảm áp lực của nhiễm trùng đang phát triển.

Trong một số tình huống, nhiễm trùng có thể lây lan nhanh chóng và đòi hỏi can thiệp ngay lập tức. Nếu chưa gặp được nha sĩ ngay lúc đó, người bệnh bị sốt, sưng ở mặt hoặc sưng ở hàm nên đến phòng cấp cứu. Thăm khám cấp cứu là bắt buộc nếu khó thở hoặc nuốt.

Một khi nhiễm trùng được xử lý hết và răng có thể được phục hồi, thì sẽ tiến hành điều trị tủy răng. "Điều trị tủy hay điều trị nội nha" là làm sạch toàn bộ không gian bên trong của răng (buồng tủy và các ống tủy) và thay thế không gian bên trong đó bằng cách trám đầy bằng một vật liệu cao su trơ gọi là gutta percha. Làm sạch và lấp đầy không gian bên trong sẽ bảo vệ răng khỏi bị nhiễm trùng xâm lấn thêm. Răng có thể cần phải được nhổ nếu quá nhiều cấu trúc răng hoặc xương bao quanh răng bị mất do sâu răng và nhiễm trùng.

Đối với răng nguyên thủy của trẻ em (răng sữa), nếu bị áp xe, có ít cơ hội để có thể cứu răng hơn. Nhiễm trùng đã tiến triển và không có cách nào để loại bỏ hoàn toàn tất cả các nhiễm trùng một cách tuyệt đối. Nếu cân nhắc điều trị tủy có thể không thành công thì sẽ phải nhổ răng sữa đó. Loại bỏ hoàn toàn răng sữa áp xe cũng rất quan trọng trong việc tránh nhiễm trùng dai dẳng có thể gây nguy cơ làm hại răng trưởng thành đang phát triển bên dưới. Kháng sinh đường uống có thể hoặc không cần thiết tùy thuộc vào mức độ nhiễm trùng.

Trong khi mang thai, áp xe răng đòi hỏi phải chú ý xử trí ngay lập tức để giảm thiểu sự lây lan của nhiễm trùng. Bất kỳ nguy cơ nhiễm trùng trong khi mang thai là một mối quan tâm vì nhiễm trùng có thể nghiêm trọng hơn ở phụ nữ mang thai hoặc có thể gây hại cho thai nhi.

Tiên lượng phụ thuộc vào mức độ lây lan của nhiễm trùng. Thông thường, khi nhiễm trùng khu trú ở răng, tiên lượng rất tốt nếu được điều trị ngay khi các dấu hiệu và triệu chứng được chú ý. Nếu nhiễm trùng ảnh hưởng đến phần lớn xương hàm xung quanh của răng và khiến răng bị lung lay, cơ hội cứu răng sẽ giảm.

Để đăng ký khám và điều trị các vấn đề sức khỏe răng miệng tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ đến Hotline Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.