Thiếu chất đường bột cơ thể sẽ thế nào?

Nếu đã từng kiêng tinh bột để giảm cân, bạn có để ý biểu hiện khi cơ thể thiếu chất đường bột như thế nào không? Cũng như nhiều hợp chất hữu cơ quan trọng khác, thiếu chất đường bột cơ thể sẽ mệt mỏi, đầu óc không thể minh mẫn và hoạt động hiệu quả. Vậy để tránh cơ thể thiếu chất đường bột sẽ xảy ra hiện tượng như trên, chúng ta phải làm thế nào?

Chất đường bột (Glucid) là một hợp chất hữu cơ quan trọng, cung cấp năng lượng cho cơ thể. Có 3 loại đường bột đó là đường đơn (bao gồm glucose, fructose), đường đôi (bao gồm sucrose, lactose, maltose, trehalose) và đường đa polysaccharide. Chất đường bột chủ yếu có trong các loại thực phẩm như ngũ cốc, các loại củ như khoai mì, sắn, ... hoa quả chín và những sản phẩm chế biến sẵn khác. Vậy vai trò của tinh bột là gì, nếu cơ thể thiếu chất đường bột thì sẽ xảy ra hiện tượng gì?

Vai trò chính của chất đường bột là cung cấp năng lượng để cơ thể hoạt động, nguồn năng lượng mà đường bột cung cấp có thể lên đến 55 – 65% tổng năng lượng của cơ thể.

Ngoài ra, chất đường bột còn tham gia quá trình tạo hình cấu trúc tế bào và các tổ chức, điều hòa sự hoạt động của cơ thể bằng cách tham gia quá trình chuyển hóa chất béo và giảm phân hủy chất đạm. Đường bột cũng nguồn cung cấp chất xơ cho cơ thể, tạo cảm giác no, kích thích nhu động ruột, nhờ đó giúp hạn chế tình trạng táo bón, giảm cholesterol...

Mặc dù đóng nhiều vai trò quan trọng và nguồn cung cấp năng lượng chính, nhưng nếu tiêu thụ quá nhiều chất đường bột sẽ gây ra các vấn đề đối với sức sức khỏe như thừa cân, béo phì, tiểu đường. Ngược lại, một chế độ ăn thiếu chất đường bột sẽ khiến cơ thể mệt mỏi, không đủ năng lượng để duy trì các hoạt động, ... Vậy cụ thể thiếu chất đường bột cơ thể sẽ thế nào?

• Suy giảm trí nhớ, thần kinh kém hoạt động: Như đã đề cập ở trên, chất đường bột cung cấp năng lượng cho cơ thể hoạt động, trong đó phần lớn là cung cấp cho não bộ. Glucose được phân nhỏ từ carbohydrate tổng hợp và các loại đường sẽ nuôi dưỡng để các tế bào não, giữ cho não được hoạt động bình thường. Vì vậy, một chế độ ăn thiếu hụt đường bột sẽ khiến não bộ kém hoạt động, về lâu dài sẽ dẫn đến suy giảm trí nhớ.
• Cơ thể mệt mỏi, hạ đường huyết, rối loạn nhịp tim, chóng mặt, hoa mắt: Đây là những biểu hiện khi cơ thể thiếu chất đường bột thường thấy vì các hoạt động thể chất cũng như trí não đã bị cắt đi nguồn cung năng lượng.
• Các vấn đề về gan: Trong cơ thể, gan thực hiện nhiệm vụ chuyển hóa đường từ ngũ cốc, gạo, bánh mì, ... Vì vậy, nếu không cung cấp đủ chất đường bột, gan sẽ phân hủy mỡ thay thế để thu được năng lượng cung cấp cho cơ thể, điều này khiến mỡ có thể tích tụ nhiều hơn ở gan, làm tăng axit béo trong gan và máu, dẫn đến gan nhiễm mỡ.

Vậy để tránh cơ thể thiếu chất đường bột thì sẽ xảy ra hiện tượng như trên, chúng ta phải làm thế nào? Theo các chuyên gia dinh dưỡng, chúng ta cần xây dựng chế độ ăn sao cho nguồn năng lượng được phân bổ phù hợp giữa các buổi. Với chế độ ăn 3 bữa/ngày, giá trị năng lượng mỗi buổi nên được phân chia như sau:

• Bữa sáng: 30 - 35% tổng năng lượng trong ngày.
• Bữa tối 20 - 25% tổng năng lượng trong ngày.

Trong đó, mỗi bữa ăn cần cân bằng giữa các chất đạm, béo, đường bột để vừa đảm bảo cung cấp năng lượng cần thiết cho cơ thể hoạt động, vừa tránh dư thừa hoặc thiếu hụt các chất ảnh hưởng đến sức khỏe. Để tránh thiếu chất đường bột cơ thể sẽ mệt mỏi, không đủ năng lượng lao động và sinh hoạt, trong mỗi bữa ăn, lượng chất đạm nên chiếm khoảng 13 - 20%, chất béo từ 20 - 25% và đường bột chiếm khoảng 55 - 65%.

Tuy nhiên, người bị thừa cân, béo phì hoặc mắc bệnh tiểu đường cần có một chế độ ăn riêng, không được ăn nhiều chất đường bột nhưng cũng không nên kiêng tuyệt đối. Theo đó, nguồn cung cấp chất đường bột hữu ích cho người bị béo phì và tiểu đường là các loại ngũ cốc thô như gạo lứt, yến mạch, khoai lang, khoai tây, ... Đây đều là những thực phẩm giàu carbohydrate nhưng ít đạm và hoàn toàn không có chất béo, có thể giúp ngăn ngừa tình trạng tích tụ mỡ và thúc đẩy quá trình trao đổi chất trong cơ thể diễn ra nhanh hơn, làm giảm mỡ thừa.

Thiếu chất đường bột cơ thể sẽ cảm thấy mệt mỏi cả về thể chất lẫn tinh thần, não bộ và các cơ không đủ năng lượng để làm việc, sinh hoạt, nếu để kéo dài có thể ảnh hưởng đến trí nhớ, tim mạch và các bệnh về gan.