Những điều bạn nên biết về vitamin C

Vitamin C là một thành phần dinh dưỡng được chú trọng bổ sung nhiều trong cuộc sống hằng ngày. Nhiều người thường đặt ra câu hỏi rằng vitamin C có tốt không và vai trò của vitamin C là gì.

Vitamin C là loại chất dinh dưỡng có nhiều trong các loại rau quả tươi như quýt, chanh, cam và các loại rau củ như rau cải, cà chua, xà lách xoong, cải xanh,... Đối với các loại rau được trồng ở nơi có đầy đủ ánh sáng sẽ có hàm lượng vitamin D cao hơn.

Vitamin C chống lão hóa nhờ đóng vai trò chính trong quá trình sản xuất collagen cho cơ thể với chức năng giúp nối kết một phần của phân tử amino acid proline để hình thành hydroxyproline. Do đó, cấu trúc của collagen rất ổn định. Đây là protein rất quan trọng trong việc liên kết các cấu trúc cơ thể như mô liên kết, dây chằng, sụn khớp,... Ngoài ra, vitamin C còn hết sức cần thiết cho sự lành vết thương, hỗ trợ cho sức khỏe của nướu răng và hạn chế hình thành các mảng bầm ở da.

Vitamin C còn có chức năng hỗ trợ tăng cường hệ thống miễn dịch để ngăn ngừa và điều trị cảm cúm thông thường, do đó đây là vitamin đóng vai trò thiết yếu trong nhiều cơ chế miễn dịch. Khi cơ thể xảy ra phản ứng nhiễm trùng sẽ nhanh chóng làm sụt giảm lượng dự trữ Vitamin C trong các bạch cầu, đặc biệt là lymphocyte. Do đó, vitamin C hoạt động như một chất chống oxy hóa trong môi trường dịch nội bào lẫn ngoại bào của cơ thể. Ngoài ra, vitamin C cũng có hoạt động với cơ chế tương tự như các enzyme chống oxy hóa khác như glutathione peroxidadase, superoxide dismutase, catalase.

Một chất dinh dưỡng dù có nhiều tác dụng như thế nào đến cơ thể thì cũng cần sử dụng ở mức hợp lý để đảm bảo hiệu quả một cách tốt nhất. Vì vậy nếu để thiếu hoặc dùng dư thừa vitamin C cũng đều có hại cho cơ thể. Liều lượng khuyến cáo sử dụng vitamin C để phòng bệnh hằng ngày từ 250 mg – 500 mg / ngày. Liều điều trị bệnh từ 1 – 2 gam / ngày và có thể dùng trừ 1 – 2 tháng tùy vào từng bệnh và bác sĩ kê đơn và có thể dùng ở đường tiêm hoặc uống.

2.1. Thiếu vitamin C

Cơ thể con người không như hầu hết các loài động vật khác nên không thể tự sản xuất hay tổng hợp Vitamin C. Khi cơ thể thiếu vitamin C sẽ gây ra bệnh Scorbus (Scurvy) với các triệu chứng điển hình như:

• Ở người lớn: Viêm nướu, chảy máu chân răng, tụ máu bầm dưới màng xương, trên cơ thể xuất hiện các đốm xuất huyết, nang lông tăng sừng hóa. Nếu như không được điều trị kịp thời có thể gây ra chảy máu ồ ạt hoặc do thiếu máu cục bộ cơ tim dẫn đến tử vong.
• Ở trẻ em và trẻ sơ sinh: Trẻ mắc bệnh này do sử dụng chế độ ăn nhân tạo gây ra tụ máu dưới màng xương, dễ xuất huyết dưới da, thời gian lành thương kéo dài. Đặc biệt dễ bị nhiễm trùng, hysteria và trầm cảm .

2.2. Dùng quá nhiều vitamin C

Nếu sử dụng vitamin C với liều cao trong nhiều ngày có thể dẫn đến tạo sỏi oxalat do quá trình dehydroascorbic chuyển thành acid oxalic hoặc sỏi thận urat và đôi khi cùng lúc có cả hai loại sỏi trên. Bệnh nhân có thể đi ngoài lỏng, rối loạn tiêu hóa, giảm sức bền của hồng cầu. Đối với phụ nữ mang thai dùng liều cao vitamin C có thể gây tăng nhu cầu sử dụng loại vitamin này một cách bất thường ở thai nhi vì vitamin C qua rau thai.

Do đó, việc bổ sung vitamin C cần phải tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo không thiếu và cũng không thừa.

Vitamin C được sản xuất với nhiều dạng như: acid ascorbic và khoáng chất ascorbate (natri ascorbat, acid ascorbate với bioflavonoid, calci ascorbat). Lựa chọn tốt nhất để bổ sung vitamin C là sử dụng acid ascorbic là một lựa chọn phù hợp vì cơ thể có cơ chế hấp thu hoạt chất này một cách tốt nhất. Mặt khác, do hầu hết các vitamin tổng hợp khác cũng có chứa acid ascorbic nên khi sử dụng không những đảm bảo lượng vitamin C mà còn đảm bảo các chất dinh dưỡng khác.

Câu hỏi thường được đặt ra là vitamin C nên uống khi nào để đảm bảo hiệu quả nhất? Các chuyên gia khuyến cáo rằng nên sử dụng vào buổi sáng, trước khi ăn 30 phút hoặc sau bữa ăn khoảng 2 giờ. Sử dụng loại vitamin C hòa tan trong nước sẽ giúp cơ thể dễ hấp thu hơn. Khi đó, cơ thể chỉ giúp lấy đi lượng vitamin thiết yếu và phần còn lại sẽ được đào thải thông qua nước tiểu.

Một điều cần lưu ý khi sử dụng vitamin C là khả năng phản ứng khi sử dụng kèm với các loại thuốc khác bao gồm:

• Vitamin C liều cao có thể làm cản trở chức năng chống kết tập tiểu cầu của aspirin cũng như hiệu quả của các thuốc chống đông máu như heparin hoặc wafarin, và các loại thuốc kháng tiểu cầu như clopidogrel.
• Bệnh nhân đang sử dụng insulin hoặc các loại thuốc tiểu đường cũng cần được theo dõi chặt chẽ khi sử dụng vitamin C vì có thể ảnh hưởng đến lượng đường huyết.
• Huyết áp cũng có thể bị ảnh hưởng khi sử dụng vitamin C. Do đó, bệnh nhân mắc bệnh về huyết áp cũng cần thận trọng khi sử dụng.

Khi đã hiểu rõ về cơ chế hoạt động của vitamin C, bạn nên cân nhắc sử dụng sao cho hợp lý và đảm bảo an toàn sức khỏe.

Nguồn tham khảo: webmd.com