Sốc nhiễm khuẩn - vì sao nguy hiểm?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Huỳnh Kim Long - Bác sĩ hồi sức cấp cứu - Khoa Hồi sức Cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác sĩ Huỳnh Kim Long có nhiều kinh nghiệm trong điều trị Hồi sức – Cấp cứu và Đột quỵ não cấp ở người lớn.

Sốc nhiễm khuẩn là một bệnh rất nặng và đặc biệt vô cùng nguy hiểm. Đó là biến chứng của bệnh nhiễm trùng nặng, nếu không phát hiện sớm và xử trí kịp thời có thể gây nguy hiểm cho tính mạng người bệnh. Chỉ định lọc máu cấp cứu với bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn khi có chỉ định là một phương pháp điều trị sốc nhiễm khuẩn hiệu quả.

Sốc nhiễm khuẩn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, như khó thở, nhịp tim nhanh, rối loạn tâm thần...Tỷ lệ tử vong do bệnh cao, chiếm từ 20 - 50%. Tỷ lệ nhiễm trùng nặng cao đối với người già, trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh đặc biệt là nhiễm khuẩn huyết.

Tâm lý chủ quan người bệnh thường lơ là nên bệnh đã ở giai đoạn nặng tức đã nhiễm trùng nặng mới đến bệnh viện khiến cho tình trạng bệnh đã ở giai đoạn muộn, thường bệnh nhân chỉ đến bệnh viện khi đã nhiễm trùng nặng tỷ lệ tử vong cao.

Việc chẩn đoán sốc nhiễm khuẩn gặp nhiều khó khăn do không có một test đặc hiệu nào để chẩn đoán nhiễm trùng nặng.

• Do nhiễm trùng nặng một cơ quan, bộ phận nào đó trong cơ thể.
• Nhiễm trùng nặng đường tiêu hóa.
• Sỏi đường mật, sỏi túi mật gây viêm đường dẫn mật, túi mật rất dễ gây các biến chứng, trong đó nhiễm trùng phúc mạc là hết sức nguy hiểm dễ dẫn đến nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm trùng.
• Với nữ giới, các thủ thuật nạo phá thai, đặc biệt là nạo phá thai không đảm bảo vô trùng tuyệt đối (phá thai chui), đẻ khó cũng là những nguyên nhân gây nhiễm khuẩn huyết gây sốc nhiễm trùng.
• Nhiễm trùng bệnh viện bởi các thủ thuật như: nong niệu đạo, thông tiểu, nong cổ tử cung, nội soi phế quản, màng bụng, đặt catheter tĩnh mạch.
• Nhiễm trùng ngoài da (mụn nhọt, chốc lở hoặc nhiễm trùng bỏng) hoặc các ổ áp-xe (áp-xe cơ hoành, áp-xe cơ, áp-xe phổi) là những loại nhiễm trùng nặng rất dễ dẫn đến nhiễm trùng huyết và sốc nhiễm trùng.
• Sốc nhiễm khuẩn do vi khuẩn đường ruột hoặc trực khuẩn mủ xanh hoặc tụ cầu vàng

Tùy từng bệnh mà bệnh nhân có những biểu hiện nhiễm trùng nặng và sốc nhiễm khuẩn khác nhau.

• Thường xuất hiện sau một cơn sốt cao, rét run hoặc hạ thân nhiệt đột ngột (có trường hợp không sốt hoặc thân nhiệt giảm dưới 37oC)
• Nhịp tim nhanh, thở nhanh, kích thích, giãy dụa hoặc mất định hướng, mạch nhanh (trên 90 lần/phút), nhỏ, khó bắt hoặc bị rối loạn vận mạch (mạch lúc nhanh, lúc chậm).
• Tiểu ít (có thể do sốt hoặc có thể ảnh hưởng mạch máu thận làm giảm áp lực lọc ở cầu thận) hoặc vô niệu (suy thận cấp).
• Các đầu chi, da lạnh do co mạch ngoại biên, móng tay, mũi, tai tím tái, trên da xuất hiện các mảng tím và chi (gọi là sốc lạnh).
• Nếu nặng có thể hoại tử trên da, ấn vào da màu sắc da không phục hồi ngay (do truỵ mạch ngoại biên) trước khi có mảng xám.
• Một số trường hợp có đau cơ dữ dội, lan tỏa, chuột rút, do thiếu oxy tổ chức (có thể nhầm với các bệnh ngoại khoa, uốn ván...)

• Xét nghiệm máu sẽ thấy bạch cầu tăng cao (trên 12.000/ml hoặc có thể giảm dưới 4000/ml).
• Số lượng bạch cầu có thể không tăng nhưng bạch cầu đa nhân và bạch cầu non tăng >10%, tiểu cầu giảm (dưới 100.000/μl). Phản ứng CPR dương tính.
• Tăng đường huyết, men gan (SGOP. SGPT, GGT), bilirubin (bilirubin toàn phần > 4 mg/dl hoặc 70 μmol/l), creatinin tăng (> 0,5 mg /dl hoặc 44,2 μmol/l), urê máu tăng.
• Cấy máu có thể xác định được vi khuẩn hoặc vi nấm gây bệnh.

Triệu chứng của sốc nhiễm khuẩn là vô cùng đa dạng. Vì vậy, đối với bệnh nhân khi có triệu chứng bệnh cần đến cơ sở y tế chăm sóc, điều trị hiệu quả. Tuyệt đối không tự ý chẩn đoán bệnh, tự mua thuốc sử dụng, khi biểu hiện nặng mới đến bệnh viện dẫn đến nhiễm trùng nặng.

Việc điều trị sốc nhiễm khuẩn phải đảm bảo các nguyên tắc diệt triệt để mầm bệnh. điều chỉnh các rối loạn do sốc nhiễm trùng gây ra và nâng cao sức đề kháng của người bệnh.

Chỉ định lọc máu cấp cứu là biện pháp cấp cứu sốc nhiễm khuẩn hiệu quả. Đây là phương thức lọc máu bằng vòng tuần hoàn ngoài cơ thể được tiến hành chậm từ từ liên tục trong 24h/ngày nhằm mục đích đào thải ra khỏi máu người bệnh nhiễm khuẩn nặng một cách liên tục.

Hiện nay, tại bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đáng áp dụng chỉ định lọc máu cấp cứu với nhiều ưu điểm nổi bật trong cấp cứu bệnh nhân bị nhiễm khuẩn nặng.

• Giải độc nhanh cho bệnh nhân.
• Điều trị an toàn hiệu quả và nhanh chóng.
• Khả năng phục hồi của bệnh nhân tốt hơn.
• Hạn chế tử vong cho bệnh nhân.
• Thải chất độc mà bình thường gan thận và cơ thể khó có thể thải trừ như các chất độc, các phức hợp kháng nguyên, kháng thể, các chất trung gian.

Hệ thống máy hiện đại, mới, đa tính năng

Máy lọc máu liên tục multiFiltrate của hãng Fresenius với nhiều ưu điểm vượt trội như:

• Thuận tiện và trực quan
• An toàn và dễ sử dụng.
• Đầy đủ các liệu pháp điều trị thay thế thận.
• Tự động giúp người dùng tìm ra nguyên nhân có thể cũng như đề xuất hợp lý cách giải quyết sự cố nhanh nhất có thể khi có cảnh báo.
• Hệ thống có thể lưu tới 3.500 thông số và sự cố liên quan đến điều trị trong quá trình điều trị.

Đội ngũ y bác sĩ là những người tay nghề vững vàng, làm chủ kỹ thuật giàu kinh nghiệm và đã được đào tạo kỹ thuật này rất chuyên sâu, nhiều kinh nghiệm trong việc xử trí các trường hợp bệnh nhân nguy kịch, hỗ trợ và phối hợp với các khoa trong bệnh viện điều trị những trường hợp bệnh nhân nặng và phức tạp.