Ureplasma: 1 trong những tác nhân gây bệnh lây truyền qua đường tình dục

Bài viết được viết bởi BSCKII Nguyễn Thu Hoài - Khoa Sản phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Ureplasma là nhóm vi khuẩn có kích thước rất nhỏ, không thể nhìn thấy bằng kính hiển vi quang học, gây nhiễm trùng. Đây là một trong những tác nhân gây bệnh lây qua đường tình dục.

Ureplasma là nhóm vi khuẩn cực nhỏ cư trú đường hô hấp, sinh dục và tiết niệu, đa phần chúng tham gia vi hệ bình thường của cơ thể người. Tuy vậy, một số trường hợp khi mất cân bằng hệ vi khuẩn, suy giảm miễn dịch, các vi khuẩn này phát triển quá mức sẽ gây viêm các mô khỏe mạnh của cơ thể, từ đó có thể gây nên tình trạng nhiễm trùng.

Theo 1 nghiên cứu đăng trên tạp chí International Journal of Epidemiology (2015), tỷ lệ nhiễm Ureplasma trong dân số là 1%. Đây là nhóm vi khuẩn có kích thước rất nhỏ, không thể nhìn thấy bằng kính hiển vi quang học, không có cấu trúc màng tế bào giống vi khuẩn thông thường.

Cơ thể nhiễm Ureplasma thông qua quan hệ tình dục và lây truyền từ mẹ sang con, ureplasma xâm nhập vào cơ thể tại âm đạo hoặc đường tiết niệu, hoặc xâm nhập đường hô hấp, máu khi thai nhi trong tử cung mẹ hoặc khi sinh.

Triệu chứng chủ yếu khi nhiễm Ureplasma là dấu hiệu của đường tiết niệu, nam giới hoặc nữ giới có thể có các biểu hiện sau: Đau, buốt khi đi tiểu; cảm giác nóng khi tiểu tiện; ra khí hư bất thường; đối với nữ có thể còn biểu hiện ẩm ướt nhiều, âm đạo có mùi khó chịu; đau khi quan hệ; ra máu sau quan hệ; sung nề cơ quan sinh dục; đau vùng thượng vị. Nhiễm Ureplasma làm tăng nguy cơ sỏi thận, ối vỡ sớm hoặc bệnh lý đường hô hấp, nhiễm khuẩn huyết ở trẻ sơ sinh.

Hiện nay chưa có nhiều bằng chứng y khoa chứng tỏ có mối liên quan giữa nhiễm Ureplasma với gia tăng tình trạng vô sinh, tuy nhiên Ureplasma làm tăng nguy cơ xuất hiện các vấn đề sau đối với thai kỳ: Vỡ ối non, vỡ ối sớm, sinh non, viêm màng ối, nhiễm khuẩn ối, bánh rau, sơ sinh nhẹ cân, viêm niêm mạc tử cung sau sinh

Bệnh phẩm xét nghiệm Ureplasma có thể lấy từ dịch ống cổ tử cung, khí hư âm đạo, mẫu nước tiểu, sinh thiết niêm mạc tử cung, dịch niệu đạo nam giới. Do kích thước nhỏ không quan sát được dưới kính hiển vi quang học, xét nghiệm ưu tiên là kỹ thuật PCR có độ chính xác cao hiện nay được áp dụng tại một số bệnh viện, trong đó có Bệnh viện Vinmec. Kết quả xét nghiệm có nhanh sau 3-5 ngày, độ nhạy, độ đặc hiệu cao.

Phương pháp điều trị Ureplasma là điều trị nội khoa bằng kháng sinh, hiện tại 2 nhóm kháng sinh được khuyến cáo ưu tiên sử dụng là Azithromycin hoặc Doxycyclin. Điểm đặc biệt của vi khuẩn này là chúng không có màng tế bào nên các loại kháng sinh gây phá vỡ màng tế bào không Hiện nay tình trạng Ureplasma kháng thuốc ngày càng cao, do đó việc điều trị cần thực hiện sớm, đúng phác đồ.

Việc ngăn ngừa nhiễm Ureplasma cũng như phát hiện sớm bệnh lý do loại vi khuẩn này gây ra rất quan trọng. Vậy làm thế nào có thể ngăn ngừa nhiễm ureaplasma?

Một phương pháp để giải quyết sự lây lan của loại nhiễm trùng này là thực hành quan hệ tình dục an toàn bằng cách đeo bao cao su nam hoặc nữ. Duy trì sức khỏe tình dục tốt có thể giúp giảm nguy cơ tổn thương lâu dài hoặc nhiễm trùng lặp lại, tốt nhất nên thường xuyên lên lịch tầm soát STI vì nhiều STIs không có triệu chứng vì vậy nếu không được kiểm tra, bạn sẽ không biết liệu bạn có đang sống chung với căn bệnh này hay không đồng thời giúp điều trị kịp thời. Nếu có triệu chứng bất thường như đã mô tả ở trên hoặc có quan hệ tình dục không được bảo vệ, có nhiều bạn tình, bạn nên được xét nghiệm càng sớm càng tốt.

CTG điện toán và vai trò trong quản lý thai

Theo sự phát triển của y học, ngày càng có nhiều các phương tiện, thiết bị hiện đại giúp theo dõi và quản lý thai kỳ an toàn. Một trong các phương tiện giúp hỗ trợ đắc lực cho bác sỹ sản khoa đó là máy CTG, giúp theo dõi cơn co và tim thai, hỗ trợ đánh giá tình trạng thai nhi trong quá trình mang thai, đánh giá tình trạng dọa sinh non, giúp hỗ trợ theo dõi chuyển dạ an toàn. Thai phụ thường được đo CTG hàng tuần từ tuần 36, hoặc đo khi có các dấu hiệu bất thường từ tuần thai 22 trở lên.

Mặc dù có ý nghĩa rất quan trọng, việc đọc và phân giải kết quả theo dõi CTG trước đây hoàn toàn do nhân viên y tế thực hiện, chính vì vậy có sự sai lệch phụ thuộc vào trình độ, kinh nghiệm của nhân viên y tế và bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khách quan cũng như chủ quan. Đặc biệt, một số thông số của tim thai không thể nhận định được bằng mắt thường, đặc biệt là dao động nội tại dạng ngắn, một chỉ số rất cần thiết đánh giá cho các trường hợp thai chậm phát triển trong tử cung, giúp phát hiện sớm tình trạng suy thai và báo động cho nhân viên y tế. Đặc biệt với các trường hợp thai chậm phát triển trong tử cung, việc quyết định thời điểm đình chỉ thai nghén cần có thông số quan trọng từ CTG điện toán bên cạnh siêu âm đánh giá Doppler các mạch máu thai nhi, bởi vậy việc chỉ định theo dõi CTG điện toán cho các bệnh nhân có thai chậm phát triển được thực hiện thường quy ở các trung tâm Sản bệnh trên thế giới