Tim thai có khi nào? Thời điểm siêu âm tim thai lần đầu

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Lê Hồng Liên - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Nguyễn Anh Tú - Bác sĩ Siêu âm sản – Chẩn đoán trước sinh – Khoa Sản - Bệnh viện đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Kể từ khi mẹ phát hiện ra mình đang mang thai, một trong những cột mốc đầu tiên mà mẹ có thể mong đợi là nghe tiếng nhịp đập tim của bé. Siêu âm tim thai cũng là phương pháp quan trọng trong chẩn đoán tiền sản với phụ nữ mang thai.

Trong quá trình phát triển của thai nhi, tim bắt đầu hình thành khá rõ và đập vào khoảng 22 ngày sau khi thụ thai, thường là trước khi mẹ nhận ra mình có thai. Tim thai thường sẽ xuất hiện vào tuần thứ 6 – 7 của thai kỳ, lúc này bằng những kỹ thuật siêu âm hiện đại, ta đã có thể nghe thấy nhịp đập tim thai. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, phải vào khoảng tuần thứ 8 – 10 của thai kỳ mới có thể nghe thấy tim thai, điều này phụ thuộc vào chu kỳ kinh nguyệt cũng như sự phát triển của phôi thai. Trong giai đoạn này, trái tim phát triển từ hình dạng ống đơn giản sau đó xoắn và phân chia, cuối cùng hình thành 4 buồng tim và van tim (mở và đóng máu để giải phóng máu từ tim đến khắp cơ thể bé). Từ tuần thứ 20 trở đi, nhịp đập của tim thai đã trở nên mạnh mẽ và lúc này chỉ cần dùng tai nghe bình thường là có thể nghe thấy được. Nhịp đập của tim thai càng to và dễ dàng nghe chứng tỏ thai nhi hoàn toàn khoẻ mạnh và phát triển bình thường.

Sau khi được thụ tinh ở 1/3 đầu vòi trứng, từ giờ thứ 30, hợp tử di chuyển xuống tử cung và phân chia theo cấp số nhân 2. Từ tế bào đầu tiên, hợp tử phân chia thành 2 tế bào vẫn dính liền nhau rồi thành 4, 8, 16,... Sau 5 ngày, nó phát triển thành phôi bào. Hai ngày tiếp theo, phôi vào đến tử cung và được vùi vào lớp niêm mạc để làm tổ. Giai đoạn này, phôi sẽ tiết ra HCG có trong nước tiểu. Do đó, có thể sẽ biết có thai khi thử Quickstick, siêu âm ở giai đoạn này có thể chưa thấy rõ.

Trong thời kỳ phôi thai, trái tim của con người phát triển trong tấm tim có nguồn gốc từ trung mô mạc. Ba tuần sau khi thụ thai (nghĩa là 5 tuần sau ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt cuối cùng), ống tim nguyên thủy bắt đầu đập. Trong sự phát triển tiếp theo, ống tim phát triển và uốn cong, vách ngăn bắt đầu phát triển, bốn buồng được hình thành và cuối cùng, hai đường thoát ra tách biệt. Thời điểm 8 tuần sau khi thụ thai, sự phát triển của trái tim đã hoàn thành.

Khi quét siêu âm qua tim, hoạt động của tim có thể được xác định trong hình ảnh 2 chiều thời gian thực của tử cung khi chiều dài đỉnh của phôi là ≥ 5mm. Điều này xảy ra ở 5 tuần 3 ngày đến 6 tuần 3 ngày tuổi của thai, tính từ kỳ kinh nguyệt cuối cùng. Sau 6 tuần thai, tín hiệu Doppler quang phổ và màu của dòng máu đang đập trong tim thai và các mạch lớn có thể được phát hiện. Trong phần sau của ba tháng đầu của thai kỳ, hình ảnh siêu âm và ghi âm Doppler có thể được thực hiện xuyên sọ.

Sau khi thử thai dương tính, bác sĩ có thể khuyên bạn nên lên lịch siêu âm thai sớm vào khoảng giữa tuần thứ 7 đến 8 tuần của thai kỳ. Một số cơ sở y tế không lên lịch siêu âm đầu tiên cho đến giữa 11 và 14 tuần.

Trong lần siêu âm đầu tiên, bác sĩ hoặc kỹ thuật viên sẽ kiểm tra như sau:

• Xác nhận mang thai, kiểm tra có thai không hoặc thai nằm ngoài tử cung không
• Xác nhận nhịp tim của em bé
• Đo chiều dài từ đầu đến chân của bé, có thể giúp xác định tuổi thai
• Đánh giá thai kỳ bất thường