Thủ thuật, phẫu thuật thu lượm tinh trùng trong điều trị vô sinh nam

Bài viết được viết bởi Bác sĩ Nguyễn Bá Hưng - Bác sĩ Nam khoa, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Thủ thuật phẫu thuật thu lượm tinh trùng được tiến hành cho những trường hợp vô sinh không có tinh trùng tức không tìm thấy tinh trùng trong tinh dịch sau ít nhất 2 lần xuất tinh cách nhau ít nhất 4 tuần, trong chuyên môn gọi những trường hợp này là vô tinh.

Là những trường hợp tinh trùng vẫn được sản xuất ra nhưng do đường dẫn tinh bị tắc, nên tinh trùng không thể xuất ra được. Đường dẫn tinh bắt đầu từ các ống sinh tinh đây cũng chính là nơi tinh trùng được sản, từ các ống này tinh trùng được đẩy vào lưới tinh (rete testis) từ lưới tinh tinh trùng được đẩy tới các ống xuất (Efferent duct) để đi vào mào tinh hoàn, tại mào tinh hoàn tinh trùng được đào tạo để hoàn thiện khả năng vận động, tiếp tục tinh trùng được dẫn vào ống dẫn tinh, túi tinh (đây là hai kho dự trữ tinh trùng chủ yếu), khi có kích thích tình dục, tinh trùng từ kho dự trữ được nạp vào niệu đạo tiền liệt tuyến thông qua ống phóng tinh, đến khi đủ kích thích (cực khoái) tinh trùng được phóng ra ngoài vào âm đạo.

Từ âm đạo tinh trùng chui qua cổ tử cung vào buồng tử cung rồi đi vào vòi trứng đến đoạn 1/3 ngoài vòi trứng, tinh trùng mới có thể gặp được trứng và thụ thai ở đây. Như vậy đường dẫn tinh ở nam rất phức tạp, đường dẫn trứng ở nữ cũng có thể coi là đường dẫn chung cho cả tinh trùng.

Các trường hợp tắc có thể gặp là tắc ở đoạn gần tinh hoàn như: lưới tinh, mào tinh, đoạn đầu ống dẫn tinh. Tắc ở đoạn xa: Đoạn xa ống dẫn tinh, túi tinh, ống phóng tinh. Để xử lý tình trạng tắc này hiện nay có hai giải pháp đó là: Phẫu thuật nối thông đường dẫn tinh và phẫu thuật, thủ thuật thu lượm tinh trùng.

• Phẫu thuật nối thông đường dẫn tinh: Được áp dụng cho 3 trường hợp đó là tắc ở mào tinh (phẫu thuật nối ống dẫn tinh với ống mào tinh), tắc ở ống dẫn tinh đoạn bìu (phẫu thuật nối ống dẫn tinh với ống dẫn tinh) và tắc đoạn ống phóng tinh (phẫu thuật cắt đốt nội soi ống phóng tinh), còn các trường hợp tắc ở các đoạn khác hầu như không áp dụng được do cấu trúc quá phức tạp và biến chứng nặng nề.
• Các thủ thuật thu lượm tinh trùng: Được áp dụng trong các trường hợp vô tinh bế tắc có thể lấy tinh trùng từ bất cứ nơi đâu trong đường dẫn tinh.
• Túi tinh: Thủ thuật này hiện không áp dụng do nhiều tai biến, nhiễm khuẩn...
• Ống dẫn tinh: Thủ thuật lấy tinh trùng từ ống dẫn tinh (ít áp dụng vì thủ thuật phức tạp, nguy cơ làm tắc đường dẫn, tổn thương tinh trùng trầm trọng hơn),
• Mào tinh hoàn: Thủ thuật lấy tinh trùng từ mào tinh được áp dụng thường xuyên với hai loại là: Chọc hút tinh trùng từ mào tinh hoàn qua da (PESA) và phẫu thuật vi phẫu mào tinh hoàn tìm tinh trùng (MESA).
• Tinh hoàn: Bao gồm các thủ thuật lấy tinh trùng từ tinh hoàn bằng chọc hút kim nhọn qua da (TEFNA) và phẫu thuật tinh hoàn tìm tinh trùng (TESE).

Tinh trùng không được sản xuất ra, hoặc chỉ được sản xuất rất ít một vài điểm trong các ống sinh tinh. Các thủ thuật thu lượm tinh trùng trong trường hợp vô tinh không bế tắc gồm:

• Phẫu thuật chiết xuất mô tinh hoàn tìm tinh trùng (TESE)
• Phẫu thuật vi phẫu mô tinh hoàn tìm tinh trùng trong tinh hoàn Micro-TESE

Trong vô tinh không bế tắc việc điều trị theo nguyên nhân để kích hoạt sinh tinh, bảo tồn khả năng sinh sản là quan trọng nhất chứ không phải là phẫu thuật bởi lạm dụng phẫu thuật sẽ làm xơ hóa cấu trúc mô tinh hoàn rất lớn đặc biệt trong phẫu thuật Micro-TESE.

Hiện có rất nhiều các thủ thuật phẫu thuật thu lượm tinh trùng, nối thông đường dẫn tinh, việc lựa chọn phẫu thuật thủ thuật nào cần phải được cân nhắc rất kỹ tùy thuộc vào tình trạng bệnh của người bệnh, trình độ chuyên môn của bác sỹ (rất quan trọng), điều kiện trang thiết bị...

Tại Vinmec đã điều trị thành công cho nhiều trường hợp nam giới vô tinh không bế tắc có được tinh trùng đủ điều kiện làm IVF và thụ thai tự nhiên không những thế một số người bệnh này còn cao lớn thêm cả chục cm, tinh hoàn to lên gấp đôi gấp ba, dương vật to và dài thêm 4-5 cm. Với đội ngũ chuyên gia trong điều trị vô sinh nam, hỗ trợ sinh sản cùng hệ thống trang thiết bị hiện đại đồng bộ, dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.