Nguyên nhân và các ảnh hưởng của tử cung đôi

Tử cung đôi là một trường hợp dị dạng bất thường về hình dáng tử cung của nữ giới. Tình trạng này ảnh hưởng không tốt tới sự phát triển của thai nhi, có thể gây sinh non, thai lưu hoặc thai nhi bị suy dinh dưỡng trong dạ con. Ngoài ra, nó cũng làm suy giảm sự mang thai tự nhiên, thậm chí có nguy cơ cao bị tai biến sản khoa nguy hiểm cho cả mẹ và bé.

Tử cung hay còn gọi là dạ con, là cơ quan thực hiện chức năng sinh sản của phụ nữ. Thông thường cơ quan sinh dục nữ sẽ có một tử cung, 2 vòi trứng và một đường âm đạo. Tuy nhiên, tử cung đôi (tử cung kép) là một trường hợp bất thường bẩm sinh hiếm gặp, điển hình cho bất thường ở tử cung, trong hàng nghìn người chỉ có khoảng 1 người mắc phải.

Những người có tử cung đôi sẽ có hai buồng tử cung, chúng có thể tách rời hoặc có phần thân dính vào nhau. Mỗi một buồng đều có thể dẫn đến cổ tử cung hoặc âm đạo. Khi thai phụ có tử cung đôi, các nhánh động mạch nuôi thai nhi luôn bị phân tán, thêm và đó, lòng tử cung nhỏ và hẹp, gặp khó khăn trong việc co giãn rất dễ dẫn tới tình trạng sảy thai, thai nhi chậm phát triển, sinh non, thậm chí là thai chết lưu.

Tử cung đôi có nhiều dạng khác nhau, bao gồm:

• Tử cung vách ngăn: cơ quan sinh dục nữ có một tử cung nhưng bị ngăn đôi bởi một vách ngăn. Tử cung vách ngăn vẫn có cấu tạo gồm hai buồng trứng, hai ống dẫn trứng và một cổ tử cung gắn với một ống âm đạo.
• Tử cung hai sừng: tử cung bị chia ra làm hai phần khác nhau nhưng vẫn chung một cổ tử cung có nối với âm đạo. Mỗi bên của tử cung sẽ nối với một buồng trứng và một vòi trứng riêng biệt.
• Hai tử cung: cơ quan sinh dục nữ sẽ có hai tử cung được nối với hai cổ tử cung tách biệt, tuy nhiên chỉ có 1 âm đạo. Mỗi bên của tử cung sẽ có 1 buồng trứng và 1 ống dẫn trứng.

Tử cung đôi là một bất thường ở tử cung xảy ra trong quá trình bào thai đang hình thành. Trong suốt quá trình phát triển phôi thai, tử cung của thai nhi sẽ được hình thành nhờ vào sự sát nhập của hai ống dẫn song song Müllerian, sau đó tạo thành một tạng rỗng được gọi là tử cung. Nếu quá trình sát nhập hai ống này diễn ra theo đúng quy luật chung thì sẽ hình thành một tử cung hoàn toàn bình thường. Trái lại, nếu xảy ra sự bất thường trong quá trình sát nhập sẽ dẫn tới tình trạng tử cung đôi hoặc tử cung hai sừng.

Tuy nhiên, nguyên nhân gây tử cung đôi liên quan đến quá trình sát nhập không hoàn toàn này vẫn chưa xác định được cụ thể. Có nhiều nghiên cứu cho rằng yếu tố di truyền rất có thể là một trong những nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng tử cung đôi hiếm gặp này.

Phụ nữ bị tử cung đôi thường có một cổ tử cung và một âm đạo, hoặc có thể mỗi buồng tử cung sẽ có một cổ tử cung riêng biệt. Trong hầu hết các trường hợp, dọc theo âm đạo sẽ xuất hiện một vách ngăn mỏng, nó chia âm đạo thành hai ngả riêng biệt.

Những người có tử cung đôi vẫn có thể thụ thai như bình thường, tuy nhiên những bất thường này ở tử cung có thể gặp một số biến chứng như nguy cơ cao bị sảy thai, sinh non, thai nhi chậm phát triển, thậm chí có thể gây vô sinh.

Phụ nữ bị tử cung đôi rất khó kiểm tra bằng mắt thường vì tử cung nằm sâu trong khoang bụng, nó cũng không gây ra đau đớn hay bất kỳ biểu hiện nào. Chính vì vậy, chỉ có thể phát hiện được tử cung đôi khi bác sĩ sản khoa tiến hành kiểm tra vùng chậu hoặc thực hiện các xét nghiệm hình ảnh theo chỉ định.

Hầu hết, những phụ nữ có tử cung đôi vẫn có đời sống tình dục bình thường như những người khác, thậm chí họ có thể mang thai và sinh nở. Tuy nhiên, có một số trường hợp có tử cung đôi lại gặp phải các vấn đề sau:

• Kinh nguyệt bất thường
• Vô sinh
• Sẩy thai
• Sinh non
• Chảy máu sau sinh.

Những phụ nữ có tử cung đôi thường rất khó có con. Bởi vì tử cung bị phân đôi khiến cho trứng được thụ tinh vào buồng tử cung không thể phát triển như bình thường được. Điều này gây khó khăn cho thai nhi khi định vị điểm bám.Trong trường hợp tử cung có vách ngăn, khi thai nhi trong bụng mẹ lớn dần lên, cấu trúc của thai sẽ bị vách ngăn này phân chia dẫn tới tình trạng dị dạng.

Đối với trường hợp có hai tử cung, kích thước tử cung của những người này chỉ bằng 1⁄2 kích thước tử cung ở phụ nữ bình thường. Nó làm cho thai nhi không thể phát triển hoặc khó vận động, dẫn tới khó định vị ngôi thai. Bên cạnh đó, thai phụ có hai tử cung cũng làm giảm nguồn dinh dưỡng cung cấp cho thai nhi vì mỗi tử cung chỉ có một mạch máu, gây ra tình trạng suy dinh dưỡng, yếu ớt, sức đề kháng kém ở thai nhi.

Thông qua việc kiểm tra vùng chậu, bác sĩ có thể phát hiện bạn có bị tử cung đôi hay tử cung của bạn có gì khác thường hay không. Nếu nghi ngờ bạn có tử cung đôi, bác sĩ sẽ đề nghị bạn thực hiện xét nghiệm hình ảnh để chẩn đoán chính xác tình trạng bất thường ở tử cung. Các xét nghiệm này cũng được khuyến nghị cho những phụ nữ bị sảy thai tái phát. Dưới đây là một số xét nghiệm về hình ảnh mà bác sĩ có thể chỉ định thực hiện:

• Siêu âm: bác sĩ có thể thực hiện siêu âm qua ngả âm đạo, siêu âm qua thành bụng hoặc siêu âm 3D.
• Sonohogramogram: loại xét nghiệm hình ảnh này thường được áp dụng để chẩn đoán cho các trường hợp bất thường ở tử cung. Nó mang lại hiệu quả cao trong việc phát hiện các bất thường về cấu trúc trong tử cung.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): trong phương pháp chẩn đoán này, bác sĩ sẽ sử dụng từ trường và song vô tuyến nhằm tạo ra các hình ảnh cắt ngang bên trong cơ thể của bạn.
• Chụp X-quang cản quang vòi trứng giúp bác sĩ xác định cụ thể kích thước cũng như cấu trúc của tử cung và hoạt động của vòi trứng.

Dưới đây là một số phương pháp điều trị tử cung đôi mà bạn cần lưu ý, bao gồm:

Trong trường hợp tử cung đôi không có dấu hiệu bất thường nào thì bạn không cần phải thực hiện phẫu thuật. Bạn có thể phải làm phẫu thuật loại bỏ vách ngăn phân chia âm đạo làm hai ngả nếu có tử cung đôi cùng hai âm đạo. Qua việc loại bỏ vách ngăn này giúp cho việc sinh con dễ dàng hơn.

Một trong những phương pháp hiệu quả nhằm điều trị dị dạng tử cung đôi là tiến hành cắt bỏ buồng tử cung không hoạt động tốt. Tuy nhiên, cần cân nhắc kỹ lưỡng khi sử dụng phương pháp này vì nó có liên quan đến vấn đề nội tiết. Ngoài ra, việc cắt bỏ một buồng tử cung cũng ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình cung cấp máu cho tử cung.

Khi bạn có tử cung đôi và đang trong giai đoạn mang thai, bạn cần đặc biệt chú ý tới sức khỏe thai kỳ vì nguy cơ ngôi thai bất thường, thai chết lưu, thai nhi chậm phát triển hay sinh non đều rất dễ xảy ra. Ngôi thai không thuận là tình trạng phổ biến nhất ở phụ nữ có tử cung đôi. Vị trí buồng tử cung không mang thai nằm thấp kèm theo ngôi thai không thuận gây chèn ép đường ra của thai nhi qua ngả âm đạo, vì vậy phương pháp mổ lấy thai thường được bác sĩ chỉ định trong trường hợp này.

Để giúp khách hàng phát hiện và điều trị sớm tình trạng tử cung đôi cũng như các bệnh phụ khoa khác, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có Gói khám, sàng lọc bệnh lý phụ khoa cơ bản, giúp khách hàng phát hiện bệnh sớm các bệnh lý viêm nhiễm giúp điều trị dễ dàng, không tốn kém. Sàng lọc phát hiện sớm ung thư phụ khoa (Ung thư cổ tử cung) ngay cả khi chưa có triệu chứng.

Gói khám, sàng lọc bệnh lý phụ khoa cơ bản dành cho khách hàng là nữ giới, không giới hạn độ tuổi và có thể có những triệu chứng như sau:

• Chảy máu bất thường vùng âm đạo
• Gặp vấn đề về kinh nguyệt: chu kỳ kéo dài bất thường, kinh nguyệt không đều
• Dịch âm đạo bất thường (có mùi hôi, màu sắc khác bình thường)
• Đau, ngứa vùng kín
• Khách hàng nữ có một vài yếu tố nguy cơ như vệ sinh cá nhân không tốt, quan hệ tình dục không an toàn, nạo phá thai,...
• Khách hàng nữ có triệu chứng khác như : Dịch âm đạo bất thường, ngứa, đau vùng kín, chảy máu âm đạo bất thường.

Nguồn tham khảo: Mayoclinic.org và Healthline.com