Mang thai ngoài ý muốn: Những điều cần biết

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Trương Nghĩa Bình - Bác sĩ Chuyên khoa sản - Khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác sĩ có kinh nghiệm trên 13 năm trong lĩnh vực khám chữa bệnh Sản phụ khoa.

Hầu hết các trường hợp mang thai ngoài ý muốn là do không sử dụng biện pháp tránh thai hoặc sử dụng sai cách. Để ngăn ngừa việc mang thai ngoài ý muốn, các cặp vợ chồng cần xác định rõ kế hoạch sinh sản của mình.

1. Vì sao xảy ra tình trạng mang thai ngoài ý muốn?

Hình thức kiểm soát sinh sản duy nhất có hiệu quả 100% là không quan hệ tình dục. Bao cao su, thuốc tránh thai hay vòng tránh thai và các phương pháp tránh thai khác cho hiệu quả tránh thai lên đến 90%. Triệt sản ở nữ hay thắt ống dẫn tinh ở nam, tỷ lệ có thai ngoài ý muốn xảy ra dưới 1%.

Nếu bạn sử dụng biện pháp tránh thai sai, cơ hội mang thai của bạn sẽ tăng lên, chẳng hạn như bị rách bao cao su. Trong trường hợp đó, bạn có thể sử dụng thuốc tránh thai ngay lập tức để ngăn ngừa mang thai đến 5 ngày sau khi quan hệ tình dục. Nhưng nếu như bạn không phát hiện ra bao cao su có vấn đề hoặc bạn không uống thuốc tránh thai hàng ngày thì bạn có thể mang thai.

Lý do lớn nhất cho việc mang thai ngoài kế hoạch không phải là biện pháp tránh thai không hiệu quả mà đến từ việc không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào. Một số chị em không thường xuyên sử dụng biện pháp tránh thai, chính bản thân họ không thích dùng hoặc thậm chí có thể bạn tình của họ không muốn họ sử dụng nó.

Nhiều cặp nam nữ không chắc là liệu bản thân họ có muốn có con hay không nhưng không hề có biện pháp nào để chủ động tránh thai. Và cuối cùng, họ có thai trong sự bối rối, ngập ngừng. Do đó, nếu bạn vẫn có kinh nguyệt nhưng không đều đặn, bạn không muốn có thai ngoài ý muốn thì nên sử dụng biện pháp tránh thai.

Khi bạn trải qua thời kỳ mãn kinh (nghĩa là bạn không còn kinh nguyệt từ khoảng 1 năm về trước) thì bạn có thể quan hệ tình dục mà không cần thực hiện biện pháp tránh thai và bạn cũng sẽ không có cơ hội mang thai. Tuy nhiên, sử dụng biện pháp tránh thai, giúp bạn bảo vệ được bản thân tránh khỏi các bệnh lây lan qua đường tình dục.

2. Thực hiện kế hoạch hóa gia đình, giảm tỷ lệ phá thai

Tổng cộng có 1.184.758 ca phá thai hợp pháp đã được báo cáo cho Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) vào năm 1997 (năm gần đây nhất có số liệu thống kê) - giảm 3% so với năm trước, theo báo cáo được công bố trong năm trước bởi CDC. 23% các ca phá thai được thực hiện ở phụ nữ từ 19 tuổi trở xuống; 32% đối với phụ nữ trong độ tuổi từ 20 đến 24; và phần lớn, 48%, ở phụ nữ trên 25 tuổi. Ngoài ra, tổng số ca phá thai được thực hiện ở phụ nữ ở mọi lứa tuổi vào năm 1997 là thấp nhất kể từ năm 1978, và tỷ lệ (số lần phá thai trên 1.000 phụ nữ sinh sản tuổi) và tỷ lệ (số ca phá thai trên 1.000 ca sinh sống) là thấp nhất kể từ năm 1975.

Theo các chuyên gia, tỷ lệ phá thai đang giảm xuống là do thực hiện kế hoạch hóa gia đình. Kế hoạch hóa gia đình bao gồm việc kiêng quan hệ tình dục, ngừa tránh thai và các phương pháp khác. Dân số đang trở nên già đi.

Một lý do khác cho sự sụt giảm tỷ lệ phá thai đó chính là việc những người trẻ tuổi được tiếp cận nhiều hơn với các biện pháp kiểm soát sinh sản. Ngoài việc sử dụng bao cao su, thuốc tránh thai, chị em có thể lựa chọn tiêm thuốc để tránh thai. Một mũi tiêm sẽ có hiệu quả trong vòng 3 tháng, việc này tiện lợi hơn so với việc dùng thuốc tránh thai hàng ngày.

Bên cạnh đó, các cặp vợ chồng có thể sử dụng biện pháp tránh thai khẩn cấp, uống thuốc tránh thai trong vòng 72h sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ hoặc đặt vòng tránh thai sau khi quan hệ. Các biện pháp tránh thai khẩn cấp chỉ được sử dụng khi biện pháp tránh thai khác thất bại hoặc không có kế hoạch tránh thai.

Một số trường hợp, chỉ quan hệ tình dục một lần một tuần và xuất tinh ngoài, họ cho rằng cơ hội mang thai là rất thấp. Tuy nhiên, vẫn có tỷ lệ nhất định có thể mang thai và lúc này, bản thân họ không còn sự lựa chọn nào khác ngoài việc phá thai.

3. Mối liên hệ giữa AIDS và mang thai ngoài ý muốn

Bằng cách tăng nhận thức về sự lây lan của AIDS và các bệnh lây lan qua đường tình dục, tỷ lệ người sử dụng bao cao su đang tăng lên.

Tỷ lệ phá thai hiện có xu hướng giảm, tuy nhiên vẫn rất cần nâng cao sự nhận thức của cộng động trong việc kế hoạch hóa sinh sản bởi hầu hết các ca phá thai đều là kết quả của việc mang thai ngoài ý muốn.

4. Cách phòng tránh thai

Nếu chị em muốn tránh thai, cần cung cấp một số dịch vụ tránh thai, bao gồm:

• Các phương pháp tránh thai an toàn
• Xác định phương pháp tránh thai an toàn cho bản thân
• Lựa chọn phương pháp tránh thai phù hợp và học cách sử dụng để đạt được hiệu quả tốt nhất

Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản có thể đưa ra lựa chọn về sức khỏe và chăm sóc sức khỏe giúp giữ cho mình khỏe mạnh, và nếu họ chọn mang thai, bản thân mình khỏe mạnh thì con sinh ra mới được khỏe mạnh. Thực hiện lối sống lành mạnh là cách mà phụ nữ có thể thực hiện để sẵn sàng cho thai kỳ khỏe mạnh nhất có thể.

Mang thai ngoài ý muốn có liên quan đến việc tăng nguy cơ các vấn đề cho mẹ và bé. Nếu người mẹ không có kế hoạch mang thai, cô ấy có thể có những hành vi không lành mạnh hoặc trì hoãn việc chăm sóc sức khỏe trong thai kỳ, điều này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của em bé. Do đó, điều quan trọng đối với tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh sản là thực hiện lối sống lành mạnh như:

• Uống axit folic
• Duy trì cân nặng hợp lý và ăn uống lành mạnh
• Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao
• Không hút thuốc
• Tránh uống rượu quá nhiều
• Kiêng rượu nếu muốn có thai hoặc đang trong thời gian mang thai
• Chỉ dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ
• Báo với bác sĩ nếu bản thân mắc các bệnh mãn tính
• Tình hiểu về các rủi ro về sức khỏe khi bạn mang thai
• Sử dụng biện pháp tránh thai hiệu quả, một cách chính xác và nhất quán nếu bạn hoạt động tình dục nhưng chọn cách trì hoãn hoặc tránh mang thai.

Năm 2008, hơn một nửa số trường hợp mang thai (51%) là ngoài ý muốn. Đến năm 2011, tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn đã giảm xuống còn 45%. Đó là một sự cải thiện, nhưng một số nhóm vẫn có xu hướng có tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn cao hơn. Ví dụ, 75% trường hợp mang thai là ngoài ý muốn ở thanh thiếu niên từ 15 đến 19 tuổi. Tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn trên 1.000 phụ nữ là cao nhất trong số những phụ nữ:

• Tuổi từ 18 đến 24.
• Có thu nhập thấp
• Chưa học hết cấp ba.
• Đã sống thử nhưng không kết hôn.

Một số biện pháp ngăn ngừa mang thai ngoài ý muốn như: Cho thanh thiếu niên tiếp cận với các dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, cũng như tăng nhận thức về sức khỏe khi mang thai ngoài ý muốn; Tư vấn các biện pháp tránh thai cho cả nam giới và nữ giới; Cải thiện dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, tăng khả năng tiếp cận các dịch vụ tránh thai.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

Nguồn tham khảo: Cdc.gov và Webmd.com