Hiểu đúng về canxi hóa bánh rau

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Trương Nghĩa Bình - Bác sĩ Chuyên khoa sản - Khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Đa phần trong các trường hợp, bánh rau bị canxi hóa chỉ là một dấu hiệu cho biết mức độ trưởng thành bình thường của thai gần đủ tháng. Tuy nhiên hầu như các nguyên nhân vôi hóa bánh nhau thai quá mức là do mẹ bầu bổ sung quá nhiều thực phẩm giàu canxi trong thai kỳ. Mặc dù việc bổ sung canxi khi mang thai là cần thiết nhưng nếu lạm dụng quá mức sẽ khiến canxi lắng đọng trong bánh nhau.

Bánh nhau là cơ quan trao đổi giữa mẹ và thai nhi, đảm bảo sự hô hấp nuôi dưỡng bào thai. Bánh nhau còn có những hoạt động biến dưỡng và nội tiết, thực hiện vai trò nội tiết trong thai kỳ.

Bánh nhau có tác dụng như lá phổi của con người, truyền oxy cho thai nhi, bảo vệ thai nhi khỏi nguy cơ hít phải nước ối; lọc độc tố, đào thải các chất độc hại có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi; vận chuyển những chất thải sinh học do thai nhi thải ra đến hệ thống tuần hoàn của người mẹ.

Bánh rau còn bảo vệ em bé khỏi nguy cơ bị nhiễm trùng, che chở bào thai, ngăn cản sự xâm lấn của vi khuẩn, các độc tố....

Canxi hóa bánh rau hay còn gọi là vôi hóa bánh rau liên quan đến sự tích tụ canxi ở bánh nhau. Thông thường sự tích tụ canxi sẽ tăng dần theo tuổi thai và khi thai trưởng thành (≥38 tuần) thì vôi hóa bánh nhau thai.

Mức độ vôi hóa bánh rau được chia làm các cấp độ sau:

• Độ 0: tuổi thai khoảng 31 ± 1 tuần;
• Độ 1: tuổi thai 34 ± 3,2 tuần;
• Độ 2: tuổi thai 37,6 ± 2,7 tuần;
• Độ 3: tuổi thai 38,4 ± 2,2 tuần – Đây là độ trưởng thành cao nhất của bánh nhau.

Khi vôi hóa bánh nhau thai độ 3 cho thấy, chức năng phổi thai nhi đã bắt đầu hoàn thiện, em bé có thể dần thích nghi và hoàn toàn có thể sống khi ra ngoài môi trường.

Tuổi thai càng lớn thì độ trưởng thành của rau thai càng cao, nhưng ở mỗi người biểu hiện khác nhau, tùy mỗi người mà quá trình canxi hóa bánh rau diễn ra nhanh hay chậm.

Đa phần trong các trường hợp, bánh nhau bị vôi hoá chỉ là một dấu hiệu cho biết mức độ trưởng thành bình thường của thai gần đủ tháng. Tuy nhiên hầu như các nguyên nhân vôi hóa bánh nhau thai quá mức là do bà bầu bổ sung quá nhiều thực phẩm giàu canxi trong thai kỳ.

Mặc dù việc bổ sung canxi khi mang thai là cần thiết nhưng nếu lạm dụng quá mức sẽ khiến canxi lắng đọng trong bánh nhau. Có thể gây nên hiện tượng thừa canxi ở bé sơ sinh, gây ra tình trạng thóp kín quá sớm, xương hàm rộng và nhô ra hoặc động mạch chủ bị thu hẹp..., gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

Nếu phát hiện cơ thể có những dấu hiệu sau đây, mẹ bầu cần đi khám vì có thể là dấu hiệu của tình trạng canxi hóa bánh rau:

• Bà bầu có cảm giác khô miệng thường xuyên;
• Bà bầu hay cảm thấy đau đầu và hay quên;
• Bà bầu có cảm giác các cơ hơi bị co cứng;
• Mẹ bầu tiểu tiện, táo bón nhiều lần trong ngày.

Chi tiết về sự phát triển của thai nhi qua từng tuần, cha mẹ nào cũng nên tìm hiểu:

Trong hầu hết trường hợp, sự tích tụ canxi này không ảnh hưởng đến chức năng của nhau và thai nhi không bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, sự tích tụ canxi hóa bánh rau nhiều có thể gây ra một số ảnh hưởng sau:

• Tích tụ canxi vùng nào sẽ gây xơ hóa nhau vùng đó và gây tắc nghẽn một vài mạch máu trong bánh nhau.
• Nếu canxi hóa độ 3 xảy ra từ những tuần thai sớm sẽ khiến việc truyền dinh dưỡng từ mẹ sang con sẽ kém, thai nhi trong bụng hấp thụ được ít chất dinh dưỡng hơn, dẫn đến gây ra tình trạng suy dinh dưỡng bào thai.
• Những thai quá ngày sinh và bánh nhau bị vôi hóa nhiều có nguy cơ bị suy thai cao hơn do tình trạng thiếu oxy trầm trọng. Các thai này cũng sẽ có tỷ lệ tử vong cao gấp 3 lần so với các thai nhi khác.
• Nếu kéo dài đến tuần 42, vôi hóa bánh rau sẽ còn diễn ra nhanh hơn. Máu tập trung ở bánh nhau sẽ giảm xuống, khiến việc trao đổi oxy diễn ra khó khăn. Tình trạng này nếu kéo dài lâu có thể dẫn đến suy thai, thai chết trong quá trình chuyển dạ hoặc chết ngay sau khi sinh chỉ vài tiếng hoặc ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ do não bị thiếu oxy.

Vì thế, với tất cả các thai phụ, kể cả chẩn đoán có vôi hóa hay không vôi hóa bánh rau thai phụ cũng cần đi khám theo đúng chỉ định, đúng lịch hẹn của bác sĩ. Khi thai nhi đủ ngày đủ tháng (qua đánh giá siêu âm về lượng nước ối, độ vôi hóa rau thai...) mà thai phụ vẫn chưa có dấu hiệu trở dạ, bác sĩ sẽ có những chỉ định can thiệp kịp thời để tốt nhất cho sức khỏe mẹ và bé.

Khi mang thai, sản phụ cần đều đặn đến khám tư vấn ở các bác sĩ sản khoa trong suốt thời kỳ mang thai, đó là cách để theo dõi và kiểm soát tốt nhất.

Sự lạm dụng canxi ở một số thai phụ sẽ khiến canxi bị lắng đọng ở bánh nhau, gây nên hiện tượng canxi hóa bánh nhau. Ngoài ra, dùng quá nhiều canxi có thể gây nên hiện tượng thừa canxi ở bé sơ sinh, với các biểu hiện: thóp kín quá sớm, xương hàm nhô ra và rộng, động mạch chủ bị thu hẹp.

Do vậy, cần bổ sung canxi đúng cách theo các giai đoạn phát triển của thai kỳ:

• Từ 0 - 12 tuần trong thai kỳ: Mẹ bầu cần cung cấp khoảng 50 mg canxi/ ngày (tương đương 1 - 2 cốc sữa)
• Từ 13-26 tuần trong thai kỳ: Mẹ bầu cần cung cấp khoảng 1200mg canxi, không nên bổ sung chậm quá 20 tuần. Càng về sau càng phải cung cấp lượng canxi nhiều hơn.
• Từ 27-38 tuần trong thai kỳ: Mẹ bầu cần cung cấp đủ 150 - 450 mg canxi để đảm bảo cho quá trình phát triển toàn diện của cả mẹ và bé.
• Sau sinh: Mẹ cần lưu ý bổ sung canxi đầy đủ để cơ thể được hồi phục và cải thiện chất lượng sữa mẹ cho con.

Canxi hóa bánh nhau thường xảy ra ở 3 tháng cuối thai kỳ, do đó, ngoài việc chú ý đến hiện tượng này thì sức khỏe của cả mẹ và thai nhi trong giai đoạn này cũng cần được theo dõi, kiểm tra chặt chẽ. Thai phụ cần:

• Nắm rõ dấu hiệu chuyển dạ thực sự để đến bệnh viện kịp thời, ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi.
• Phân biệt rỉ ối và chảy dịch âm đạo để xử lý kịp thời, tránh gây sinh non, suy thai, thai chết lưu.
• Đặc biệt cẩn trọng khi xuất hiện chảy máu trong 3 tháng cuối thai kỳ cần được cấp cứu khẩn cấp để đảm bảo tính mạng cho cả mẹ và bé.
• Theo dõi lượng nước ối thường xuyên, liên tục.
• Theo dõi cân nặng của thai nhi 3 tháng cuối để đánh giá sự phát triển của bé và tiên lượng các nguy cơ có thể xảy ra khi sinh.
• Nhóm theo dõi đặc biệt như nhau tiền đạo, thai nhi chậm phát triển cần được bác sĩ theo dõi sát sao và có chỉ định phù hợp.
• Phân biệt cơn gò sinh lý, gò chuyển dạ và thai máy để đến bệnh viện kịp thời.

Dịch vụ thai sản trọn gói tại Vinmec giúp quá trình mang thai của thai phụ trở nên nhẹ nhàng và an toàn hơn. Trong suốt quá trình mang thai, thai phụ sẽ được thăm khám bởi các bác sĩ khoa Sản có trình độ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, đưa ra những tư vấn, hướng xử lý cho sức khỏe của cả mẹ và bé.

Bác sĩ Trương Nghĩa Bình có kinh nghiệm trên 13 năm trong lĩnh vực khám chữa bệnh Sản phụ khoa, có chuyên môn cao và kinh nghiệm lâu năm trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý Sản Phụ khoa.