Giá trị của siêu âm 35-37 tuần trong chẩn đoán bất thường thai

Bài viết bởi Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Mai - Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc

Hầu hết các bất thường thai nhi sẽ được phát hiện sớm ở tam cá nguyệt thứ nhất và thứ hai. Vì thế, việc phát hiện các bất thường thai nhi ở tuần 35-37 rất ít khi xảy ra. Lúc này, thai nhi đã gần như trưởng thành nên giá trị siêu âm sẽ bao gồm giải phẫu và sinh trắc học. Qua đó, các bác sĩ có thể đánh giá được sự phát triển của thai nhi trước khi chào đời cùng một số bất thường mà không thể phát hiện trong các lần siêu âm trước để cải thiện kết quả bằng cách chuẩn bị thật tốt cho cuộc sinh nở và can thiệp sơ sinh sớm.

Sau 35 tuần mang thai thì lúc này thai nhi đã có đầy đủ các bộ phận trên cơ thể, mặc dù có thể chưa phát triển hết. Lúc này da của trẻ trở nên hồng hào và mịn màng. Tay chân của bé mũm mĩm, có da và có thịt.

Tuy không còn nhiều chỗ trong tử cung nhưng trong tuần này cân nặng của bé tiếp tục tăng lên ở mức gần 5,5 pounds. Trong vài tuần tới, cân nặng của bé tiếp tục tăng ở mức ~ 200gr/tuần trở lên. Trong khoảng thời gian này, thai nhi cũng đang ở vị trí ổn định và di chuyển dần thấp hơn trong khung xương chậu của mẹ để chuẩn bị chào đời.

Trong tuần 35 của thai kỳ, hầu hết các cơ quan nội tạng đã hoàn thiện, thận của bé đã được phát triển đầy đủ và gan đã có thể xử lý một số sản phẩm thải. Lúc này, chiều dài của bé tiếp tục tăng lên ở mức khoảng 20 inch (khoảng 50 - 51 cm).

Trở lại thời kỳ ba tháng giữa thai kỳ khi vóc dáng của bé rất nhỏ, chỉ có 2% cơ thể phát triển với kích thước vượt trội (mập). Bây giờ tỷ lệ đó đã tăng lên 15% và khi sinh sẽ tăng gấp đôi lên 30% khi các bộ phận trên cơ thể bé dần hoàn thiện và lấp đầy những khoảng trống trong tử cung một cách kỳ diệu.

Tốc độ phát triển trí não của thai nhi tiếp tục tăng lên nhanh chóng và sẽ tiếp tục như vậy trong suốt thời thơ ấu. Trong tam cá nguyệt cuối cùng này, trọng lượng não của bé tăng gần 10 lần và đến 12 tuổi, bộ não đó sẽ lớn hơn gấp 3 lần kích thước lúc sinh.

Đối với thai song sinh, tử cung sẽ nhanh chóng trở nên chật chội, thai phụ sẽ sinh sớm hơn so với khi những người mang thai một con (sẽ sinh trong vài tuần tới). Trên thực tế, 37 tuần được coi là kỳ hạn cho cặp song sinh, vì vậy các mẹ bầu mang thai đôi nên chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc vượt cạn sắp tới.

Hầu hết (68%) các bất thường của thai nhi được thấy ở tuổi thai 35 đến 37 tuần đã được chẩn đoán trong tam cá nguyệt thứ nhất và / hoặc thứ hai. Tỷ lệ bất thường lần đầu tiên nhìn thấy ở 35 tuần 37 là 0,5%. Lần siêu âm này bao gồm kiểm tra siêu âm cho giải phẫu thai nhi và sinh trắc học thai nhi qua đó đánh giá sự phát triển của thai nhi, thể tích nước và số đo Doppler trong các động mạch não giữa tử cung, rốn và thai nhi. Dự đoán sự tiến triển tiếp theo của tiền sản giật và thai nhỏ hoặc chậm tăng trưởng trong tử cung.

Bên cạnh đó, siêu âm ở tuần thai này còn phát hiện những bất thường mới của thai nhi mà không thể chẩn đoán được trong các lần kiểm tra trước đó, cụ thể:

• Bất thường hệ thần kinh trung ương: Giãn não thất, nang đám rối mạch mạc, tật đầu nhỏ.
• Bất thường trên khuôn mặt: Tắc lệ đạo.

• Bất thường về tim: Trong số các trường hợp khiếm khuyết thông liên thất, 18,3% (22/120) được chẩn đoán lần đầu tiên trong tam cá nguyệt thứ ba và 4,2% (5/120) được chẩn đoán sau sinh. Hầu hết các trường hợp mắc bệnh (U cơ vân) rhabdomyoma được chẩn đoán đầu tiên trong tam cá nguyệt thứ ba. Một số trường hợp co thắt động mạch chủ, hẹp động mạch phổi hoặc động mạch chủ và khiếm khuyết van ba lá được phát hiện lần đầu tiên trong tam cá nguyệt thứ ba và một số chỉ được chẩn đoán sau sinh.
• Bất thường đường bụng: U nang buồng trứng, giãn thận, thận đôi.

Một tỷ lệ cao các bất thường của thai nhi được phát hiện lần đầu tiên khi khám siêu âm định kỳ ở tuổi thai 35- 37 tuần. Dựa trên kết quả của nghiên cứu này, siêu âm định kỳ tại thời điểm này có thể giúp xác định dị tật thai nhi và có khả năng cải thiện kết quả bằng cách chuẩn bị đầy đủ cho việc sinh nở thật tốt và chăm sóc sau sinh.

Nếu kết quả siêu âm ở tuần thai này có vấn đề, hẳn thai phụ sẽ cảm thấy vô cùng lo lắng. Tuy nhiên, các vấn đề trên siêu âm có thể gồm rất nhiều loại, từ các bất thường lớn, rõ ràng, nghiêm trọng đến những vấn đề nhỏ. Vậy nên khi siêu âm nghi ngờ có vấn đề, bạn sẽ được thăm khám cụ thể để tìm cách xử lý và chuẩn bị thật tốt trong và sau khi sinh.

Toàn bộ quá trình theo dõi thai kỳ thuộc chương trình chăm sóc Thai sản trọn gói tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec được thực hiện chặt chẽ, hạn chế không bỏ sót tất cả vấn đề của thai nhi, đặc biệt có loại có thể điều trị ngay từ giai đoạn bào thai, có loại phải đợi đến lúc sinh ra mới có thể điều trị. Tại Vinmec đã giải quyết nhiều trường hợp khó như: rau cài răng lược, dây rốn thắt nút, giữ thai,.. Theo đó, tùy thuộc những bất thường được phát hiện mà các bác sĩ sẽ lên kế hoạch sinh nở cho thai phụ.

Ngoài quy trình thăm khám thai chính xác, khoa học, chất lượng thì một số yếu tố khác góp phần quan trọng không nhỏ đó là hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại tại Vinmec. Chúng có thể xử trí các bất thường trong thời kỳ mang thai và khi chuyển dạ một cách nhanh chóng để mẹ có được một thai kỳ an toàn nhất.