Cách giảm tác dụng phụ của thuốc tránh thai

Thuốc tránh thai được xem là giải pháp “cứu cánh” hiệu quả cho các chị em để tránh tình trạng mang thai ngoài ý muốn. Tuy nhiên cũng tương tự như các loại thuốc khác thì thuốc tránh thai cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ cho cơ thể người dùng. Do đó, chị em cần đặc biệt lưu ý.

Hiện nay có 2 loại thuốc tránh thai phổ biến được sử dụng là thuốc tránh thai khẩn cấp và thuốc tránh thai hằng ngày với các đặc điểm như sau:

1.1 Thuốc tránh thai khẩn cấp

Thuốc tránh thai khẩn cấp (thuốc ngừa thai cấp tốc) được sử dụng cho nữ giới sau khi thực hiện quan hệ tình dục không an toàn nhờ vào đặc điểm của thuốc có chứa hàm lượng cao hormone sinh dục nữ progesteron.

Hàm lượng progestin chính là điểm khác biệt giữa hai loại thuốc tránh thai, do đó nên thuốc tránh thai khẩn cấp có tác dụng nhanh chóng hơn so với thuốc thông thường.

Sau khi sử dụng thuốc thì hormone sinh dục nữ progesteron sẽ làm ức chế quá trình rụng trứng, cản trở sự di chuyển của tinh trùng trong tử cung để tránh sự gặp gỡ giữa trứng và tinh trùng. Trong trường hợp trứng đã thụ tinh thì thuốc có khả năng ngăn cản quá trình dày lên của nội mạc tử cung để ngăn chặn sự làm tổ của trứng. Thuốc tránh thai khẩn cấp có nguyên tắc sử dụng tương tự như thuốc tránh thai hàng ngày và được sử dụng trong các trường hợp sau:

• Sử dụng cho nữ giới khi có quan hệ tình dục nhưng không thực hiện các biện pháp tránh thai an toàn khác.
• Sau khi quan hệ tình dục không an toàn từ 2 ngày trở lên và không sử dụng biện pháp an toàn nào. Nữ giới không sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày từ 2 ngày sau đó có quan hệ tình dục không an toàn.
• Sau khi nữ giới bị cưỡng bức quan hệ tình dục.
• Có sử dụng biện pháp an toàn như bao cao su nhưng không đảm bảo chất lượng, bị thủng, rách,...Bao cao su được sử dụng khi quan hệ tình dục bị quá hạn sử dụng, không đảm bảo chất lượng, bị rách, thủng,...

1.2 Thuốc tránh thai hằng ngày

Thuốc tránh thai hằng ngày là một loại thuốc dạng viên uống chứa hỗn hợp 2 loại hormone Estrogen và Progesterone để kiểm soát hoạt động của buồng trứng và tử cung nhằm ngăn cản quá trình thụ thai.

Thuốc tránh thai hàng ngày có cơ chế hoạt động bằng cách ngăn chặn sự rụng trứng tự nhiên dựa theo chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng. Khi trứng không rụng thì sẽ không xuất hiện quá trình thụ tinh giữa trứng và tinh trùng giúp tránh mang thai. Ngoài ra, thuốc tránh thai hằng ngày còn làm đặc chất nhầy xung quanh cổ tử cung để ngăn cản sự di chuyển của tinh trùng khi đi vào tử cung. Trong trường hợp trứng đã được thụ tinh thì các loại nội tiết tố có trong thuốc tránh thai sẽ tác động lên niêm mạc tử cung để làm cho trứng không thể làm tổ.

Cả hai loại thuốc tránh thai khẩn cấp và hằng ngày đều có thể gây ra một số tác dụng phụ như:

• Ở hệ tiêu hóa xuất hiện một số triệu chứng như buồn nôn, ói mửa, đau bụng, đầy hơi,... Trường hợp nếu bị nôn trong thời gian dưới 2 giờ sau khi uống thuốc nếu bị nôn ra thì cần bổ sung một liều thay thế ngay.
• Hệ thần kinh xuất hiện các biểu hiện liên quan như như mệt mỏi, chóng mặt, đau đầu, loạn thị,...
• Hiện tượng ra máu âm đạo xuất hiện ở khoảng 50% nữ giới sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp. Tuy nhiên nếu ra quá nhiều máu sau khi uống thuốc bạn nên đi khám sức khỏe ngay.
• Thuốc có sử dụng hormone sinh dục với tác dụng ức chế sự thụ tinh và làm tổ của trứng nên chu kỳ kinh nguyệt của người dùng sẽ bị ảnh hưởng phần nào. Ngoài ra có thể kèm theo tình trạng lượng khí hư thay đổi.

Việc sử dụng thuốc tránh thai có mang lại hiệu quả hay tác dụng phụ sẽ sẽ tùy thuộc vào việc tuân thủ hướng dẫn sử dụng. Các bác sĩ khuyên bệnh nhân nên tuân thủ theo các cách làm giảm tác dụng phụ của thuốc tránh thai hằng ngày như sau:

• Lựa chọn thuốc tránh thai của các nhà sản xuất uy tín. Trước khi sử dụng cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tốt nhất là nên tham khảo ý kiến bác sĩ sản phụ khoa để được hướng dẫn tốt nhất.
• Thuốc tránh thai cần được uống cố định vào một khung giờ hằng ngày, tránh tình trạng quên thuốc sẽ làm giảm đi tác dụng ngừa thai.
• Khi xảy ra các tác dụng phụ sau khi uống thuốc, bạn cần tham khảo ngay ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn cách khắc phục hoặc có can thiệp xử trí kịp thời.
• Một số trường hợp chị em mắc các bệnh lý toàn thân đi kèm như bệnh tim mạch, đái tháo đường, bệnh gan... tuyệt đối không được tự ý sử dụng thuốc tránh thai để tránh các tác dụng phụ nguy hiểm. Cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để lựa chọn loại thuốc tránh thai phù hợp.

Có một số sản phẩm được coi là có thể giúp giảm tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp lẫn hằng ngày như:

• Chuối

Trong chuối có chứa hàm lượng vitamin B6 giúp làm tăng lượng serotonin trong não. Do đó, sử dụng chuối có thể giảm tình trạng thay đổi tâm trạng do thuốc tránh thai.

• Sữa chua

Sữa chua được coi là một phần không thể thiếu cho phụ nữ đang sử dụng thuốc tránh thai. Thành phần của sữa chua là giàu probiotic và vitamin B có thể giúp giảm buồn nôn và đau đầu.

• Bơ

Bơ có chứa nhiều axit béo omega-3 và folat. Đây là loại quả được các chuyên gia khuyên dùng trong thời gian sử dụng thuốc tránh thai giúp điều tiết mất cân bằng hormone.

• Cam quýt

Thành phần vitamin C có chứa trong cam quýt có thể giúp đảo ngược những tổn thương da và tóc do ảnh hưởng tiêu cực của thuốc tránh thai.

• Cá

Cá rất giàu vitamin E nên góp phần vào sự tăng trưởng của tóc. Điều này giúp giảm đi phần nào tác dụng phụ gây rụng tóc của thuốc tránh thai.

• Hạnh nhân

Trong hạnh nhân có chứa các vitamin và các chất chống oxy hóa giúp đẩy lùi tình trạng tổn thương da do các gốc tự do trong việc sử dụng thuốc tránh thai gây ra.

Khi đã hiểu về công dụng cũng như cách thức hoạt động của từng loại thuốc tránh thai, chị em nên cân nhắc sử dụng sao cho hợp lý để đảm bảo an toàn nhất với sức khỏe.